Тақырыбы
:
Судың
сапасы
Дəріс
жоспары
:
1.
Судың
кермектігі
2.
Су
кермектігінің
жабдықты
санитарлық
тазарту
тиімділігіне
əсері
Судың
кермектігі
жабдықты
санитарлық
тазарту
тиімділігіне
жəне
қолданылатын
тазартқыш
ерітіндіні
тұтыну
тиімділігіне
əсер
етеді
.
Құрамында
минералды
тұздардың
көп
мөлшері
бар
судың
технологиялық
жабдықтарды
жууға
пайдасы
аз
.
Оны
əсіресе
жоғары
температурада
жұмыс
істейтін
жабдықты
шаю
үшін
пайдаланған
кезде
(
вакуумдық
машиналар
,
пастеризаторлар
,
бөтелке
жуу
машиналары
)
судың
құрамындағы
минералды
тұздар
оның
үстіне
шөгеді
жəне
жиналады
.
Су
кермектігі
оның
құрамындағы
Са
2+
жəне
Mg2+
иондарының
мөлшерімен
сипатталады
.
Бұл
тұздардың
судағы
жалпы
мөлшері
оның
жалпы
кермектігін
анықтайды
,
ол
карбонатты
(
уақытша
)
жəне
карбонатты
емес
(
тұрақты
)
қаттылыққа
бөлінеді
.
Карбонатты
немесе
алынбалы
қаттылық
судағы
кальций
бикарбонаттарының
Ca (HCO3) 2
жəне
магний
Mg (HCO3) 2
болуына
байланысты
.
Судың
кермектігі
1
г
судағы
кальций
мен
магний
иондарының
миллиграммдық
эквиваленттерінің
қосындысы
ретінде
көрсетіледі
.
Қаттылықтың
бір
миллиграмм
эквиваленті
20,04
мг
/
л
кальций
тұзының
немесе
12,16
мг
/
л
магний
тұзының
мөлшеріне
сəйкес
келеді
.
Судың
келесі
түрлері
жалпы
кермектігіне
байланысты
кермектігі
бойынша
(
мг
-
экв
/
л
)
ажыратылады
:
•
өте
жұмсақ
0-1,5;
•
жұмсақ
1,5-3;
•
орташа
қаттылық
3-4,5;
•
өте
қатты
4,5-6,5;
•
қатты
6,5-11;
• 11-
ден
аса
қиын
.
Əртүрлі
елдерде
қолданылатын
қаттылық
дəрежелерінің
мағынасы
төменде
келтірілген
:
Неміс
градустары
- 1 °
судың
100 000
бөлігіндегі
СаО
1
бөлігіне
немесе
1
литр
судағы
10
мг
СаО
-
ға
тең
; MgO 1
бөлігі
1,4 CaO
бөлігіне
тең
;
английские
градусы
—
Г
равен
1
грану
(0,0648
г
)
СаСОз
в
1
галлоне
(4,546
л
)
воды
,
или
1
Кермек
суды
сүзгі
материалдарын
(
орақ
,
дəке
,
фланель
жəне
т
.
б
.)
жуу
үшін
де
қолдануға
болмайды
.
Тазалау
ерітінділерін
жəне
жууға
арналған
жабдықты
дайындауға
арналған
суды
таңдағанда
,
еліміздің
əртүрлі
аймақтарындағы
судың
кермектігі
бірдей
емес
екенін
есте
ұстаған
жөн
.
Оның
үстіне
,
бір
аймақтың
өзінде
(
жылдың
əр
мезгілінде
)
тұздардың
жылы
суда
ерігіштігінің
жоғарылауы
нəтижесінде
жазда
судың
кермектігі
артуы
мүмкін
,
ал
қыста
,
керісінше
,
төмендеуі
мүмкін
.
Жабдықта
тас
,
күйік
жəне
қақ
пайда
болмас
үшін
суды
əртүрлі
əдістермен
жұмсартады
.
Бұл
жағдайда
жағымсыз
құбылыстардың
пайда
болуы
мүмкін
Судың
сапасы
оның
пайда
болу
жағдайларына
байланысты
,
сондықтан
оның
физикалық
қасиеттерін
,
химиялық
құрамын
жəне
микроорганизмдермен
жұғу
дəрежесін
білу
қажет
.
Өңдеу
əдістері
əртүрлі
жəне
су
құбыры
желісінің
конструктивтік
ерекшеліктері
бар
кез
келген
көзден
алынатын
су
бактериологиялық
таза
,
белгілі
бір
химиялық
құрамы
жəне
қалыпты
органолептикалық
көрсеткіштері
болуы
керек
.
Тұтынушыларға
берілетін
су
санитарлық
қорғау
аймақтарын
жəне
сумен
жабдықтау
жүйелерінің
герметикалығын
ұйымдастыру
арқылы
кездейсоқ
немесе
жүйелі
ластанудан
қорғалуы
тиіс
.
Тамақ
өнеркəсібі
кəсіпорындарының
тəжірибесі
тиімді
жуғыш
заттарды
қолданғаннан
кейін
де
микробиологиялық
сапасыз
сумен
шаю
нəтижесінде
жабдықтың
микроорганизмдермен
екінші
реттік
ластануы
болатынын
көрсетті
.
Судағы
патогенді
микроорганизмдердің
ішінде
іш
сүзегі
,
паратиф
,
тырысқақ
,
дизинтерия
қоздырғыштары
пайда
болуы
мүмкін
,
олар
суға
оның
қалдықтарымен
,
ағынды
сулармен
жəне
т
.
б
.
ластануы
нəтижесінде
түседі
.
Сондықтан
кəсіпорындардың
цехына
берілетін
суды
мезгіл
-
мезгіл
химиялық
жəне
бактериологиялық
бақылаудан
өткізіп
тұру
керек
.
•
Суды
бактериологиялық
талдау
кезінде
онда
жалпы
бактериялық
ластану
дəрежесі
жəне
ішек
таяқшасы
тобындағы
бактериялардың
құрамы
(.
коли
-
титр
,
яғни
кем
дегенде
бір
ішек
таяқшасы
табылған
судың
ең
аз
көлемі
)
анықталады
.
•
Жуғыш
заттардың
жаңа
тиімді
композициялары
мен
заманауи
тазалау
технологияларын
қолдану
мыналарға
мүмкіндік
береді
:
•
•
жабдықты
тазалау
сапасын
арттыру
(
беттерді
100%
тазарту
үшін
)
жəне
кəсіпорынның
жалпы
санитарлық
жағдайын
жақсарту
;
•
•
жабдықтың
қызмет
ету
мерзімін
арттыру
;
•
•
еңбек
шығындарын
азайту
;
•
•
кəсіпорындағы
экологиялық
жағдайды
жақсарту
;
•
•
персоналдың
еңбек
қауіпсіздігі
жағдайын
жақсарту
;
.
Осылайша
,
жабдықты
дұрыс
күту
,
оны
жуу
жəне
дезинфекциялау
,
персоналдың
жеке
гигиенасы
тамақ
өнімдерінің
микроорганизмдермен
ластануын
болдырмайды
,
бұл
кəсіпорындарға
жоғары
сапалы
өнім
шығаруға
,
өндіріс
мəдениетін
арттыруға
мүмкіндік
береді
.
Санитарлық
-
гигиеналық
жəне
микробиологиялық
бақылаудың
негізгі
міндеттері
•
Кіріс
шикізатының
,
құрамдас
бөліктерінің
жəне
қосалқы
материалдардың
микробиологиялық
көрсеткіштерін
енгізу
бақылауы
•
Кəсіпорынның
өндірістік
бақылау
багдарламасына
сейкес
технология
процесі
кезінде
микробиологиялық
көрсеткіштерді
технологиялық
бақылау
.
Дайын
өнімнің
микробиологиялық
көрсеткіштерін
бақылау
.
•
•
жабдықтарды
жуу
жəне
дезинфекциялау
сапасын
бақылау
•
•
ауа
мен
суды
микробиологиялық
бақылау
•
•
кəсіпорын
қызметкерлерінің
санитарлық
-
гигиеналық
ережелерді
сақтауын
бақылау
•
Санитизаторларды
реттеу
•
•
САНИТАРЛЫҚ
-
ЭПИДЕМИОЛОГИЯЛЫҚ
ҚАДАҒАЛАУҒА
ТИІС
ТАУАРЛАРДЫҢ
БІРІҢІҢ
ТІЗІМІ
•
• (
БАҚЫЛАУ
)
КЕДЕНДІК
ШЕКАРА
ЖƏНЕ
КЕДЕНДІК
ОДАҚТЫҢ
КЕДЕНДІК
АЙМАҚ
•
Дезинфекциялау
құралдарын
мемлекеттік
тіркеу
мыналармен
реттеледі
:
•
• -
Ресей
Федерациясы
Денсаулық
сақтау
министрлігінің
2002
жылғы
10
қарашадағы
№
2
бұйрығы
. No 344 «
Тұрмыстық
өмірде
,
медициналық
мекемелерде
жəне
адамдардың
қауіпсіздігі
мен
денсаулығын
қамтамасыз
ету
үшін
басқа
да
объектілерде
қолдануға
арналған
дезинфекциялық
заттарды
,
дезинсекциялық
жəне
дератизациялық
заттарды
мемлекеттік
тіркеу
туралы
»;
•
•
Еуразиялық
экономикалық
қоғамдастық
Кеден
одағы
комиссиясының
2010
жылғы
28
мамырдағы
шешімі
.
№
299 «
Кеден
одағында
санитарлық
шараларды
қолдану
туралы
»
(
Кеден
одағы
комиссиясының
2010
жылғы
17
тамыздағы
№
341, 2010
жылғы
20
қыркүйектегі
№
383, 14
қазандағы
№
383
шешімдерінің
редакциясымен
, 2010
ж
. 2010
жылғы
№
432, 2010
жылғы
18
қарашадағы
№
456, 2011
жылғы
7
сəуірдегі
№
620).
•
Сертификаттау
.
қаражат
Ресей
Федерациясы
Үкіметінің
2009
жылғы
1
желтоқсандағы
№
2009
қаулысымен
реттеледі
.
№
982 «
Міндетті
сертификаттауға
жататын
өнімдердің
бірыңғай
тізбесін
жəне
сəйкестігі
сəйкестік
туралы
декларация
түрінде
расталған
өнімдердің
бірыңғай
тізбесін
бекіту
туралы
»
жəне
Роспотребнадзордың
əкімшілік
регламенті
бұйрығымен
бекітілген
.
Ресей
Денсаулық
сақтау
жəне
əлеуметтік
даму
министрлігінің
2009
жылғы
19
қазандағы
.
№
657.
•
•
•
Кəсіпорынның
өндірістік
бақылау
бағдарламасы
•
• (
кəсіпорын
əкімшілігі
əзірлеген
жəне
бекіткен
)
•
•
Санитизация
бойынша
нұсқаулар
…
•
•
сүт
өнеркəсібі
кəсіпорындарындағы
жабдықтар
,
инвентарлар
жəне
қаптамалар
.
М
.,
ВНИМИ
, 1998
ж
. (
п
.1.3, 1.4, 1.5)
1.
Су
сапасының
санитария
үшін
маңызын
ашу
2.
Су
кермектігінің
дəрежелері
3.
Санитарлық
-
гигиеналық
жəне
микробиологиялық
бақылаудың
негізгі
міндеттері
Литература
:
Сидорчук
А
.
А
.,
и
др
.
Ветеринарная
санитария
.
Учебник
ISBN: 978-5-8114-1071-
2
Лань
, 2018. - 376
7
ДƏРІС
Тақырыбы
:
Ет
өңдеу
өнеркəсіп
кəсіпорындарындағы
гигиена
жəне
санитация
.
Дəріс
Достарыңызбен бөлісу: |