«Балтасап негізгі мектебі» коммуналдық мемлекеттік мекемесі



бет1/52
Дата31.01.2018
өлшемі3,29 Mb.
#37186
  1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   52
Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі

Павлодар облысы,Ақтоғай ауданы,Балтасап ауылы

«Балтасап негізгі мектебі»

коммуналдық мемлекеттік мекемесі


АҒЫЛШЫН ТІЛІ ГРАММАТИКАСЫ

оқу-әдістемелік құрал

Пән мұғалімі: Ж.М.Малгаждарова

2015-2016 оқу жылы

Пікір берушілер: Хайыров А.Б. – ф.ғ.к., доцент

«Ағылшын тілі грамматикасы» оқу-әдістемелік оқу қҧралында ағылшын тілінің грамматикасы жан-жақты талданып, анықтамалар берілген. Аталмыш оқу-қҧралда ағылшын тілінің грамматикасының кейбір бӛлімдері кесте арқылы тҥсіндіріліп, мысалдардың қазақша аудармалары кӛрсетілген, сонымен қатар бҧл оқу-әдістемелік қҧралда ағылшын тілінің грамматикасы қазақ тілі грамматикасымен салыстырмалы тҥрде оқытылады.

Бҧл әдістемелік қҧрал 19 бӛлімнен тҧрады: алдымен ағылшын тілінің грамматикасы тҥсіндіріледі, кейін жаттығулар жиынтығы, соңында ӛткен грамматикалық тақырыпты пысықтауға тест тапсырмалары берілген.

Бҧл оқу-әдістемелік қҧралы оқытушылар мен студенттерге, сонымен қатар ағылшын тілін оқып-ҥйренушілерге, жалпы кӛпшілікке арналған.



UNIT I THE NOUN – ЗАТ ЕСІМ

Зат есім түрлері


Зат есім – заттардың, нәрселердің атын, табиғаттағы және қоғамдағы қҧбылыстарды, уақиғаларды, ҧғымдар мен тҥсініктерді білдіретін сӛз табы. Зат есімдер жалқы және жалпы болып екіге бӛлінеді.

Proper Nouns (Жалқы есімдер) белгілі бір затты, нәрсені арнайы, даралай айтады.



Кісі аттары:

Aygerim, Amanat, Almas.

Географиялық атаулар: қала, ӛзен, кӛл, тау аттары

Алматы - Almaty

Астана - Astana

Common Nouns (Жалпы есімдер) әр алуан деректі және дерексіз заттар мен ҧғымдарды білдіретін зат есімдер.

Жалпы есімдер санауға санауға келетін (countable) және санауға келмейтін (uncountable) болып екіге бӛлінеді.

Countable (cанауға келетін) яғни заттарды санауға болатын зат есімдер:

I have bought a book. I have bought two books.

There are many libraries in Astana.

Uncountable (cанауға келмейтін) зат есімдер тобы:



Food: rice, sugar, fruit, milk, bread, butter, cheese

Fluids: blood, water, oil, coffee, tea, gasoline

Raw materials: wood, paper, glass, iron, silver, wool

Gases: oxygen, nitrogen, air, pollution, steam

General: furniture, mail, money, traffic, equipment

Groups: jewelry, machinery, luggage, clothing, cash

Languages: English, Chinese, Japanese, Spanish

Academic subjects: chemistry, mathematics, psychology Abstract things: education, health, intelligence, beauty, knowledge, sleep, hope, music, time


Зат есімнің классификациясы


Негізгі зат есім (Simple Nouns). Негізгі зат есімге ешқандай жҧрнақ жалғанбайды.

Мысалы: a table, a room, a girl, a ship.

Туынды зат есім (Derivate Nouns) Зат есімге жҧрнақ жалғану арқылы жасалған зат есім. Туынды зат есім жасайтын жҧрнақтар:



  • er: teacher, writer

  • ment: development, government

  • ness: sadness, kindness

  • ion: restriction, connection

  • dom: freedom, wisdom

  • hood: childhood, neighbourhood

  • ship: leadership, friendship

Кҥрделі зат есім (Compound nouns) Екі немесе бірнеше зат есімнен құралған зат есім. A class, a postman, an airport


Зат есімдердің көпше түрінің жасалуы




Ереже Rules

Жекеше түрі

Singular

Кӛпше түрі Plural

Есте сақтаңыз Remember

Зат есімнің тҥрін жасау ҥшін тҥбірге

-s жалғауы жалғанады.

a table a dog a cat

two tabls two dogs two cats



Зат есімдер –ch, -s,

-ss, sh, tch, -x әріптеріне

аяқталса, - es жалғауы жалғанады.



a dish

a match a class a box

two dishes

two matches two classes two boxes



Зат есім –у әрпіне аяқталып, оның

алдында дауыссыз тҧрса -es жалғауы

жалғанады да, әрпі –i әрпіне айналады.


a story

a city

two stories

two cities






Егер зат есім жекеше тҥрде –у әрпіне аяқталып, оның алдында

дауысты әріп

тҧрса, онда –у әрпі

ӛзгермейді, кӛпше тҥрде тек –s жалғауы жалғанады.



a key a day

two keys two days



Зат есім жекеше тҥрде -f немесе -fe әріптеріне

аяқталса әрпі v

әрпіне ӛзгереді де, -es жалғауы жалғанады.


a knife

a shelf

two knives two shelves

Ереже бағынбайтын кейбір зат есімдер:

a cuff-cuffs

a handkerchief- handkerchiefs

a roof - roofs

a safe- safes ▪ a belief – beliefs

a chief - chiefs

a cliff – cliffs


Жекеше тҥрде зат есім –о әрпіне

аяқталса және –о әрпінің алдында дауыссыз әріп

тҧрса, онда зат есімге

es жалғауы жалғанады.



a tomato

a hero zero

volcano tornado mosquito

two tomatoes two heroes

zeroes / zeros

volcanoes / volcanos

tornadoes / tornados

mosquitoes / mosquitos

a kilo – kilos

a photo - photos ▪ a piano – pianos

radio - radios

a video - videos

a zoo - zoos

a hippo - hippos

tattoo – tattoos

a rhino – rhinos



Күрделі зат есімдерге кӛптік жалғау басты

мағыналы сӛзге жалғанады.



customhouse

hotel – keeper

mother-inlaw manservant

custom-houses

hotel – keepers

mother-in-laws man-servants



Кейбір зат есімдердің көпше тҥрі ешқандай

ережеге бағынбай,

сөздегі дауыстыны өзгерту арқылы жасалады.


a man

a woman a foot

a mouse a tooth a goose

men

women feet

mice

teeth geese



Кейбір зат есімдердің жекеше түрі мен көпше тҥрі бірдей.

a deer

a species

a sheep a fish

deer

species

sheep fish



Латын, грек және француз тілінен

енген зат есімдер сол тілдердегі кӛпше тҥрінің формасын сақтайды.



a formula a datum

a bureau an index

hypothesis thesis

bacterium cactus

formulae data

bureaux indices

hypotheses theses

bacteria cacti






Достарыңызбен бөлісу:
  1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   52




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет