Натрий және калий иондарының трансмембраналық градиенті, натрий-калий насосы және оның қызметі

Натрий насосы болатын мембраналық фермент АТФ-азаның қатысуымен Na+ ионы реабсорбцияланады. Бұл АТФ-азаның екі байланыстырушы орталығы болады: Na+ және К+ иондарына арналған. Na+, К+ иондарымен байланысқаннан кейін АТФ-аза өзінің конформациясын өзгертеді де бүйрек түтікшелерінің жасушаларының мембранасы арқылы иондардың тасымалдануын жүргізеді. Ол үшін АТФ энергиясын пайдаланады. Көптеген заттар, мысалы, глюкоза, аминоқышқылдар комплекстегі Na+ иондарымен бірге реабсорбцияланады және бұл комплекстердің тасымалдануы да АТФ-аза қатысуымен өтеді. АТФ-аза қатысуымен Са2+ және Мg2+ иондары да реабсорбцияланады. Активті тасымалдану үдерісіне АТФ-азадан басқа арнайы тасымалдаушы протеиндер -транслоказалар да қатысады. Тәулігіне: 179 л су,1 кг NаСl, 340 г NaНСО3, 170 г глюкоза және т.б. заттар реабсорбцияланады.