Ббк 84 (5К;аз) б к азыбек Би Келд1бек лы
-бел1м. ЦАЗЫБЕК БИДЩ ТУЫП 0CKEH ОРТАСЫ
жүктеу/скачать 5,8 Mb. Pdf көрінісі
|
kazybek
| 1-бел1м. ЦАЗЫБЕК БИДЩ ТУЫП 0CKEH ОРТАСЫ
Каз дауысты Казыбск б ид in ез халкына аткарган кызмст1 зор, «Дулдул десец - дулдул», «Булбул десец - булбул» атагына лайьщ, ал енегел1 eMipi жастарымызга монп у лп болары аньщ. Десек те, «Ер - елдщ перзен-ri», ал «Ел - жердщ перзенп» болады. Дара тулганы тус1ну уппн алдымен адамды eMipre экелген елд1, сол ел1 мекен еткен тутан жерд1 6i.iv керек. Сол елдщ Kociom. турмыс- •прш ш пн, ал жердщ табигатын 6i.iv керек. Бабаларымыздьщ кене заманнан ата-баба, ана-эжелер1м1здщ аруагын сыйлап жэне оны курметтегеш белгЫ . Мусылмандьщты кабылдаган халкымыз эл1 сол танымынан кайта алмай отырганы тагы бслгЫ. Бул - суйекпен кететш наным. Ал, бул нанымныц бастысы - ата-баба, ана-эжелер1м1здщ казактын улан-байтак жерш сактауда. урпак сабактастыгында ез урпагына калдырган кайталанбас асыл мурасын сактауда. Сондьщтан, казак ата-баба шсжчрссш кезш щ карашыгындай сактауга умтылган. Еюнппден, бабаларымыз шеж1реш казактын тел тарихы, деп тусшш, езш щ ата-баба шсжлрссш ауызша жатка айтып калдырган. Казыбек би орта жуз аргынныц Бес Мейрам эулетшен. Бидщ шыккан руы Каракесек - М ейрамньщ 6ip улкен бутагы. Кезшде Абылай хан ci«Осы, «Бес М ейрамньщ баласы» деген ел, пайгамбар мен ша- дияр тумады демесецдер, адамньщ булбулы мен д у л д Ы тугел туган ел. Батыры кеп, жаудан цорьщпайды, ш етш ен шешен ту- ады да, даудан корыкпайды». - деп жазады улагатты МэшЬур Ж усш бабамыз. Казак шсжлрса Орта жуз аталарын Жанарыстан таратады. Бэйбш еден тертеу - Каракожа. А к кож а. А кта м бе рд i кожа жэне Даракожа. ал токалдан ею ул - Еамкулкожа, Касым кожа туган. Аргын бабамыз алты агайынды болтан екен: Каракожадан - Аргын, Аккожадан - Найман, А кта м бе рд i кожад а н - Кыпшак. Даракожадан - Конырат, Е с i м кул кожад а н - Керей, Касым-кожадан - Уац тараган. 15 Сонда Орта жуз елшщ тарауы былай болып шыгады: Жанарыстан —> || Каракожа. Аккожа. А ктамбсрд i кожа, Даракожа || . Бушар бэйбшеден. Жанарыстан —► || Еамкулкожа, Касым кожа | | . Булар токалдан туган. Каракожадан —> || Аргын | | . Аккожадан —> || Найман | | . Актамбсрдiкожадан —> |[ Кыпшак | | . Даракожадан —> || Крцырат | . Eci мкулкожадан —> || Керей | . Касымкожадан —> || Уак | | . Буган кыздан туган Тарактыны коссак. Орта жуз жет1 арыс ел аталган, - деп жазады МошЬур Ж у с т Кепейулы. Аргыннын ooiioimcci - Эркул бэйбппе. Одан Котан. Ботан деген ею ул туган. Ботан жас кушнде ерте елш, урпац калмаган. Котаннын урпагы Акжол. Акжолдын урпагы Мейрамсопы жалгыз туган. Котан заманында opi акын, opi батыр адам болган десед1. Оган дэлел Аргын Жанак акыннын уак Жаркын биге айткан сез1: К,азацта Аргын ага болган зерек, Басцадан ол кШтц ж вт белек. Eisdepdiij туп атамыз ацын К,отан, Озгеден влецге уста болса керек. Осы 6ip шумак елецнен Казыбск б ид in Котан деген бабасы болганын битсмгз. Бумы Бущар жырауда растайды: EapiMi3di сурасац, К,отанбайдыц баласы, Аргындардыц сабасы. К,арацожа бас болып, К,абыл болган дугасы. Аргын бабамыздьщ токалынын аты Момын. Бул анамыздан Аксопы. Карасопы. Сарысопы, Арьщсопы, Нэд1рсопы туады. 16 Аксопыдан толыбай уранды Канжыгалы, маябоз уранды Тобьщты, Карасопыдан каракбай уранды Карауыл. барлыбай уранды Бэсентшн. Сарысопыдан ошбай уранды Атыгай. он ею атаньщ улы Дэуп\ Арьщсопы мен Нэд1рсопыдан урпак жок. Аргыннан —> Кутан —► Акжол —> || Мейрамсопы | | . Булар Эркул бэйбш еден тараган урпак. Аргыннан —► || Аксопы. Карасопы. Сарысопы, Арьщсопы, Нэд1рсопы | | . Булар Момын токалдан туган. Аксопыдан —>■ || Канжыгалы. Тобьщты II. Карасопыдан - Сарысопыдан Карауыл. Бэсентшн | | Атыгай, Дэуп- | | . Осы урпакты казак Жет1 Момын деп атайды. Аргын бабамыз жузден асып тагы 6ip то кал алган кершед1, - аты Айнакез. Одан туган улдьщ аты Тацбысопы. Тацбысопыдан Усснбай. Елемес. Егер Аргын бабамыздыц жуз алты жастан асып, 1272 (1273 болуы да мумюн) кайтыс болганын еске алсак. онда оныц Жошы заманында OMip сургеш жэне оны бшгеш даусыз. Сонымен, Аргынныц н эсш н ен тараган беделд1 9pi батыр Котан. оныц нэсш нен тараган беделд1 би Дайыркожа. лакап аты А кжол. Оныц бэйбш есш ен Каракожа. ал токалынан - Сомдьщ, оныц ею баласы - Сарыжелм, Шакшак. Олардан тараган урпак Kimi жуз ш ш дс. токал Аргын аталады. Аргынныц аты бел rich тертшпп эйелшен туган - Акташы. Бакташы. Бугышы, Тагышы. Булардыц тукымы Жидел1 Байсында. Бул жактагы аргыннан коп болмаса аз емес, асылы аргын 12 атага тарайды. «Аргын болдыц, эрюм болдыц» деген сез, солардыц кепт1г1нсн айтылган. Typni себеппен Жидел1 Байсында калып койган немесе агайын арасындагы жер дауы, ж с а р дауын себеп кылып кешн кеппн барган аталар да аз емес. МэшЬур Жусштщ жазуынша, аргынныц н еп зп ocuiri Жидел1 Байсында калып койганга уксайды. 17 МошЬур Жусш шеяареш елец етш жазган: 1. Мейрам - атам, Аргын - бабам, 2. Келед1 Кара Кожа, етсец баян. жүктеу/скачать 5,8 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|