Ббк 84 (5К;аз) б к азыбек Би Келд1бек лы



Pdf көрінісі
бет52/307
Дата07.02.2022
өлшемі5,8 Mb.
#87851
1   ...   48   49   50   51   52   53   54   55   ...   307
Байланысты:
kazybek

e n i .
Сондьщтан, Казыбек жасынан 
ел б и л т н е араласыпты. Ел арасындагы эцпмеде Казыбек бала 
жет1 жасынынан-ак алгырлыгымен, тапкырлыгымен кезге тусе ба- 
стапты, оган ерекше шешенд1к енер дарыпты, дел1нед1.
84


Казыбек Энет Баба б ид in алдында элде неше рет болады. О л 
б1рде барганда токсан жаска келш отырган Энет Баба он турл1 
жумбак айтады. Эзге билер ол жумбакты шеше алмаганда, Казыбек 
борщ ineinin береди
Казыбек Теле б ид in алдында элде неше рет болады. О л б1рде 
барганда токсан жаска келш отырган Теле би он турл1 жумбак ай­
тады. Эзге билер ол жумбакты шеше алмаганда, Казыбек бэрш 
memin береди
Осы ацызды тарихи деректермен салыстыра карасац, 6ipa3 
алшактьщ, сойкссаздпч кездесед1. Теле, Казыбек, Эйтеке билер за- 
маны 6ip, жастары катарлас, талай бш пкп 6ipre етюзген уш рудьщ 
бас билсрк Олардьщ 6ipiH жасы улкен дана би, е щ ц 6ipiH жасы icinii 
бала би, деп ацыздау шындыкка жанаса бермейда. «Казак совет 
энциклопедиясында» «Теле би 1663 жылы, Казыбек 1665 жылы 
туган боп жазылган. Екеу1 катар-курбы боп шыгады. Теле би 93 
жасында 1756 жылы, ал Казыбек 100 жаска Караганда 1765 жылы 
кайтыс болады. Егер осы деректер рас болып, оган сенсек, онда 
жогарыда айтылып келген ацыздыц бэр1 бекер болып шыгады. 
Шындыгында, осы дерек те дурыс емес.
Ел арасындагы ацызга сенсек, Теле би ажал аузында жатканда 
улдарыньщ 6ipiHe: - «Мен елген соц асатаягымды Эйтеке биге та- 
быс ет» деп аманат кылады. Баласы некерлерш eprin, Эйтеке бидщ 
аулына бет тузейд1. Оныц экесшен Kimi екешн eeKepin, кещл сурар 
деген ниетпен ауылга юрмей, шетше уакытша шатыр Tirin аялдай- 
ды. Алайда арада б1рнеше кун еткешмен, Эйтеке би келе коймайды. 
Акырында олар Эйтекешц ауылына icipin, арнайы курылган кшз 
уйге тусед1. Ал Эйтеке бимен кездескен кезде: - «Экем елдк Ол 
азден жасымен де, атымен де улкен еда. Слзд1 соцына ерген 1шс1ндей 
кердк BipaK гасырлар бойгы калыптаскан эдет-гурыпка сай маган 
кещл айтуга да жарамадыцыз», - деп ез екпе-назын б1лд1ред1. 
Каралы казага налып отырган Эйтеке би де ойын ортага салады: -
«Эрине, сешц осылай деуге хакыц бар. Теле би сешц, сешц гана 
емес калыц букараныц да экса болды. Жэне мен экещц ерекше 
кастерлсгс нд1 ктс и касыца кел1п, кайгыца ортактасуым керек те 
шыгар. BipaK сен 6ip мацызды жайтты естен шыгардыц:
85


-
«Сен ж епм калган жоксыц, ce6e6i касында кайгыдан кабыр- 
гасы кайысып отырган мен сиякты агац бар, ал мен нагыз жет!мге 
айналдым, ce6e6i Теле би казасына кайгырысып. жубату айтар 
агам жок. Осыны ескерсек, салтка сай кещ л айтып алдымен сен 
келущ керек едЬ>. Жиналгандар Эйтеке б ид in сезш колдап, жен 
санаган екен.
Эсиет сур ага н жастарга Эйтеке би: - «Менщ eMipiM - езгешю, 
ел1м гана ез1мдЫ болды», - деп саналы да, саликалы гумырын 
корытындылап, соцгы сезш айтыпты, делшед1.
Жазба деректерге сай, Эйтеке би 1722 ел in. ал Теле би 1757 
жылы ем1рден еткен. Екеу1 де Kici колынан каза тапты.
Кене жазба деректерге сенсек, 1756 жылы туып, 1763 жылы 
кайтыс болган уйсш Теле би емес, аргын Телебай би. Теле бидщ 
Эйтеке мен Казыбек биден жасы icinii с к с н д т . ал жолы у л к е н д т
есю жазбаларда жш кездесед1. МошЬур Ж у ан эулие елещн, 
эцпмесш , жыр дастандарын «бисмиллоЬир-рахман-рахим». деп 
бастайды. Ал, насихатында куранды - буйрьщ, суреш - насихат
аятты - акыл-кецес, иман - керкем мшез, деп туанд1ред1 екен. 
Сондыктан, МошЬур Жуапт1н сезiне сенуге болады. Ол ез1шц 
«Даналар» елещнде былай жазып калдырган:
К,азыбек, эз Эйтекедей кесем еткен,
Элдибек, Айтпай, Майлы, шешен еткен.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   48   49   50   51   52   53   54   55   ...   307




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет