Білім беру бағдарламасы 022-2023 оқу жылының көктемгі семестрі курс, қазақ бөлімі
жүктеу/скачать 0,54 Mb. Pdf көрінісі
|
5-лекция (1)
| 3-бөлім
Адам миыныңқұпияларыкөп жағынан әлі ашылар емес. Олөтеқұрылымды. Осы күрделіақуыздыжинақтыңжаңаақпараттоптап, оны сақтайалуқабілетінқазіргікүндегі психология ондажүріпжататынқұрылымдықнемесехимиялықөзгерістерменбайланыстырыпотыр. Бұлтеорияныңнегізгімәнімынада: естеқалдырумидыңэлектрлікбелсенділігімен, яғнимидағыхимиялық не құрылымдықбелсенділікқандай да біржолменағзадағыэлектрқуатынарттырады. Бұлүшінесіздерініскеқосатынжүйкетізбегіболуышарт. Физиология заңдарынаорай нейрон жеткізгенимпульстер аксон (қозудыжеткізуші) арқылыбіржасушаданекіншісінеберіледі. Аксонныңжасушаментоғысқанжері синапс депаталады. Жеке біржасушаныңөзіндегі осы синапстың саны мыңдаған. Синапс негізіненекітүрліқызмететеді, бірі - қоздырушы, екіншісі - тежеуші. Сонымен, қысқамерзімді не ұзақмерзімдіестіңекеуі де бірдейқозушынемесетежелушіжүйкеэлементтерініңбір-бірінеәсерінентуындайды. Айырмасы - қысқамерзімдіесбелгілінейрондардыңуақытшаэлектрлікбелсенділігіненболады да ұзақмерзімдіеснейрондардыңтұрақтықұрылымынанкеліпшығады. Жүйке жүйесінде ақпараттың екі түрі сақталады: * жинақталған - түрдің эволюциясы процесінде және шартсыз рефлекстерде (инстинкттерде) көрініс табады, яғни оны генетикалық деп те атасақ болады; * жүре пайда болған - шартты рефлекстер түрінде организмнің жеке өмірінде пайда болады (индивидуалды). Кейбір ғалымдар ес механизмдерін электрофизиология деректерімен түсіндіруге тырысады. Есте сақтау механизмдері туралы нейрофизиологиялық гипотеза бойынша - мидың нейрондары жүйке импульстарының қозғалысы жүретін жабық тізбектерді құрайды делінеді. Онда миға келіп түскен және онда өңделген ақпарат сақталады. Жүйке импульстарының қайта артқа өтуі синапстардың құрылымын өзгертеді. Жүйке импульстарының ағынын қайталаған кезде процесс әлдеқайда жеңіл және тез жүреді. Синапстардың ұзақ жұмыс істеуі олардың қызметін күшейтеді, бұл олардың құрылымына әсер етеді. Оқу процесі ми қыртысының физикалық және химиялық жағдайына әсер етеді. Ес тек қайта жаңғыртуды ғана емес, сонымен бірге кіретін ақпаратты қабылдауды да қамтамасыз етеді. Сонымен, ес - бұл өте күрделі механизм және біз қарастыратын арнайы ес факторларынан тұрады. жүктеу/скачать 0,54 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|