Пререквизиттер: омыртқасыздар зоологиясының кіші практикумы, гидробиология.
Постреквизиттер: зоогеография, омыртқасыздардың салыстырмалы морфологиясы, топырақ биологиясы, педагогикалық практика.
Қысқаша сипаттамасы:
Пәнді оқытудың мақсаты.
Әлем флорасы мен фаунасының таралу ерекшеліктерін білу;
Өткізілетін теориялық және практикалық сабақтар барысында флора мен фауна жөнінде жалпы түісніктер, ареалдардың типтері, ареалдардың тұрақтылығы және ареалдардың түзілуі қарастырылады. Австриялық, неотропикалық, кап, голарктикалық, палеотропикалық және голантрактикалық патшалықтар олардың орналасуы. Оларға тән жануарлар мен өсімдіктер негізгі эндемикалық түрлері жөнінде білулері тиіс.
Пәнді оқыту міндеттері.
Жануарлардың биосферадағы популяциялық және биоценологиялық деңгейіне сипаттама беру;
Фаунаның негізгі экологиялық топтарымен танысу;
Жер планетасындағы су қоймаларындағы жануарлар әлемімен танысу;
Австриялық, неотропикалық, кап, голарктикалық,палеотропикалық және голантрактикалық патшалықтарға бөлу. Патшалықтардың таксономиялық бірліктері.
Тропикалық, субтропикалық, далалы, орманды және шөлейтті аймақтар олардың орналасуымен танысу.
Студенттер пәнді оқып – үйрену нәтижесінде:
Әлемдік мұхиттың зоогеографиялық аймақтарын білуі тиіс;
Құрылықтың негізгі фаунистикалық, флоралық аймақтарының жануарлар және өсімдіктер әлемін білуі тиіс;
Студенттердің біліміне және іскерліктеріне қойылатын талаптар. Пәнді оқу барысында болашақ биолог мамандар ретінде, студенттердің төмендегідей білімі мен дағдылары болуы тиіс:
өздік жұмыстарды белсендіру;
білім сапасын көтеру;
омыртқасыз жануарлардың эволюциясындағы тіршілік құрылымының барлық деңгейлерін және негізгі этаптарын білу;
омыртқасыз жануарлардың барлық таксономиялық рангілерін білу;
жануарларды анықтау бойынша практикалық дағдыларды меңгеру;
объектілерді морфологиялық зерттеудің арнайы әдістемелерін білу.
Сабақтар кестесі
1. Курстың тақырыптық жоспары:
№
|
Тақырыптардың атауы
|
Лекция
|
Зертханалық саб.
|
СОӨЖ
|
СӨЖ
|
1
|
Жануарлар биосфераның компоненті ретінде.
|
1
|
|
|
|
2
|
Жер шарының құрылық аймақтарының жануарлар әлемі.
|
4
|
|
|
|
3
|
Мұхиттар мен теңіздер фаунасы.
|
2
|
|
|
|
4
|
Кіріспе. Өсімдіктер географиясы. Фауна мен флораның негізгі патшалықтары. Тропикалық және субтропикалық аймақтар. Бұл аймақтарға тән өсімдіктер және олардың негізгі ерекшеліктері.
|
2
|
|
|
|
5
|
Дүние жүзіндегі шөлейтті аймақтар. Шөлейтті аймақтарға тән қасиеттер және олардың флорасының ерекшеліктері.
|
2
|
|
|
|
6
| Дүние жүзінде орман алқаптарының орналасуы. Ормандар түрлері олардың ерекшеліктері. |
2
|
|
|
|
7
|
Далалы аймақтар пампалар, пушталар, прериялар. .Таулы аймақтар. Оларға тән өсімдіктер.
|
2
|
|
|
|
4
|
Бірклеткалылар мен көпклеткалылар патшалық тармақтары.
|
|
2
|
|
|
5
|
Құрылықтың негізгі фаунистикалық аймақтарының жануарлар әлемі.
|
|
3
|
|
|
6
|
Әлемдік мұхиттың зоогеографиялық аймақтары.
|
|
2
|
|
|
7
|
Флораның негізгі патшалықтары
|
|
2
|
|
|
8
|
Тропикалық және субтропикалық аймақтарға тән өсімдіктер.
|
|
2
|
|
|
9
|
Дүние жүзіндегі шөлейтті аймақтар.
|
|
1
|
|
|
10
|
Орманды аймақтар.
|
|
1
|
|
|
11
|
Далалы аймақтар.
|
|
1
|
|
|
12
|
Таулы аймақтар
|
|
1
|
|
|
7
|
Әртүрлі материктер құстары.
|
|
|
2
|
|
8
|
Әртүрлі материктер сүтқоректілері.
|
|
|
2
|
|
9
|
Европа материгі жануарлары.
|
|
|
2
|
|
10
|
Азия материгі жануарлары.
|
|
|
1,5
|
|
11
|
Қазақстанның материктік фаунасы.
|
|
|
|
4,5
|
12
|
Австралияның материктік жануарлары.
|
|
|
|
4,5
|
13
|
Африканың материктік жануарлары.
|
|
|
|
4,5
|
14
|
Оңтүстік Американың материктік жануарлары.
|
|
|
|
4,5
|
15
|
Солтүстік Американың материктік жануарлары.
|
|
|
|
4,5
|
|
Барлығы
|
15
|
15
|
15
|
45
|
2. Лекциялардың тезистері.
Лекция №1. Жануарлар биосфераның компоненті ретінде.
Биосфера туралы түсінік. Биоценоз, экожүйе және биогеоценоз туралы түсініктер.
Жануарлардың биосферадағы рөлі.
Жануарлар таралуының негізгі заңдылықтары.
Ареал туралы түсінік.
Лекция №2. Жер шарының құрылық аймақтарының жануарлар әлемі.
Құрылықтың зоогеографиялық аймақтары:
Жаңазеландиялық, Австралиялық, Полинезиялық,
Неотропиялық, Эфиоптық, Мадагаскарлық,
Үнді-малайлық, Голарктикалық.
Лекция №3. Мұхиттар мен теңіздер фаунасы.
Әлемдік мұхиттың зоогеографиялық аудандарға бөлінуі.
Арктикалық, Борео-пацификалық, Борео-Атлантикалық,
Тропикті-Атлантикалық, Тропикті-Үнді-пацификалық, Антарктикалық аймақтар.
Лекция № 4. Кіріспе. Өсімдіктер географиясы. Фауна мен флораның негізгі патшалықтары. Тропикалық және субтропикалық аймақтар. Бұл аймақтарға тән өсімдіктер және олардың негізгі ерекшеліктері.
Өсімдіктер географиясының даму кезеңдері.
Пәннің міндеттері мен негізгі мақсаттары.
Австриялық, неотропикалық, кап, голарктикалық,палеотропикалық және голантрактикалық патшалықтар олардың орналасуы.
Тропикалық аймақтар олардың флорасы. Дүние жүзінде субтропикалық аймақтарда орналасқан бұталы ормандар.
Лекция № 5. Дүние жүзіндегі шөлейтті аймақтар. Шөлейтті аймақтарға тән қасиеттер және олардың флорасының ерекшеліктері.
1. Шөлейтті аймақтар. Сахара, Туран, Гоби, Тар, Атакама және т. б. дүние жүзілік шөлейттер түрлері. Оларға тән өсімдіктер түрлері.
Лекция № 6. Дүние жүзінде орман алқаптарының орналасуы. Ормандар түрлері олардың ерекшеліктері.
Жалпақ жапырақты ормандар түрлері олардың флорасы.
Қылқан жапырақты орман түрлері олардың орналасу.
Лекция № 7. Далалы аймақтар пампалар, пушталар, прериялар..Таулы аймақтар. Оларға тән өсімдіктер.
Дүние жүзілік далалы аймақтар олардың флорасы.
Таулы аймақтарға тән қасиеттер және олардың флорасы.
3. Зертханалық сабақтардың мазмұны.
Зертханалық жұмыс №1. Бірклекталылар және Көпклеткалылар патшалық тармақтары.
1. Жануарлардың барлық типтеріне сипаттама беру.
Зертханалық жұмыс № 2. Құрылықтың негізгі фаунистикалық аймақтарының жануарлар әлемі.
1. Жаңазеландиялық, Австралиялық, Полинезиялық, Неотропиялық, Эфиоптық, мадагаскарлық, Үнді-малайлық және Голарктикалық аймақтарының жануарлары.
Зертханалық жұмыс № 3. Әлемдік мұхиттың зоогеографиялық аймақтары.
1. Теңіз және мұхит жануарларының негізгі аймақтарының сипаттамасы.
Зертханалық жұмыс № 4. Флораның негізгі патшалықтары.
Австриялық, неотропикалық, кап, голарктикалық, палеотропикалық және голантрактикалық патшалықтар олардың орналасуын карталарға түсіру қажет. Тропикалық аймақтарға кіретін жерлерді картада белгілеу олардың флорасы. Оларды өсетін өсімдіктер түрлері. Флораның негізгі патшалақтарына тән мәдени өсімдіктер түрлері.
Зертханалық жұмыс № 5. Тропикалық және субтропикалық аймақтарға тән өсімдіктер.
Тропикалық және субтропикалық аймақтардың картада орналасуын түсіру . Оларға тән негізгі өсімдіктер түрлері. Мусонды, саваналы ормандар. Оларға тән өсімдіктер. Жерорта теңізі жағлауларында орналасқан маквис, гарига, томиллярия фриганды және т. б. буталы орман түрлері. Оларға тән бұталы өсімдіктер.
Зертханалық жұмыс № 6. Дүние жүзіндегі шөлейтті аймақтар.
Дүние жүзінің континенттерінде таралған шөлейттер. Негізігі Атакама, Тар, Сахара, Туран, Гоби және т. б, шөлейттерді картаға түсіру. Шөлейтті аймақтарда таралған өсімдіктер түрлері.
Зертханалық жұмыс № 7. Орманды аймақтар.
Жалпақ жапырақты ормандар таралған аймақтар, олардың түрлері. Кең таралған жанаурлармен өсімдіктер. Қылқан жапырақты ормандар. Олардың түрлері және олардың ареалдары. Қылқан жапырақты ормандардың флорасы мен фаунасы.
Зертханалық жұмыс № 8. Далалы аймақтар.
Дүние жүзілік далалы аймақтар оларда өсетін өсімдіктер мен жануарлар түрлері.
Зертханалық жұмыс №9. Таулы аймақтар.
Таулы аймақтарда өсетін өсімдіктер түрлері.
СОӨЖ тапсырмалары.
Тапсырмаларды орындау және тапсыру кестесі.
Әлем фаунасы.
Тақырып
|
Мақсаты және мазмұны
|
Қоданыла-тын әдебиеттер
|
Ұпайлар
|
Өткізу уақыты
|
Тексеру формалары
|
Әртүрлі материктер құстары.
|
Әртүрлі аймақтарда таралған құстардың түрлік құрамына сипаттама беру.
|
1, 2, 3, 5
|
3
|
2 апта
|
Ауызша.
|
Әртүрлі материктер сүтқоректілері.
|
Әртүрлі аймақтарда таралған сүтқоректілердің құрамына сипаттама беру.
|
1, 2, 3, 5
|
3
|
3 апта
|
Ауызша.
|
Европа материгі жануарлары.
|
Европа материгінде таралған жануарлар.
|
1, 2, 3, 4, 7
|
3
|
4 апта
|
Ауызша.
|
Азия материгі жануарлары.
|
Азия материгінде таралған жануарлар.
|
1, 2, 5, 8
|
3
|
5 апта
|
Ауызша.
|
Әлем флорасы.
№
|
Тапсырманың мазмұны
|
Дайындалу формасы
|
Орындалу көлемі және шарты
|
Бақылау формасы
|
Тапсыратын мерзімі
|
1
|
Өсімдіктер мен жануарлар патшалықтарының негізгі белгілері. Ареалдардың тұрақтылығы және олардың түрлері.
|
Жазбаша (конспект)
|
2
|
Ауызша
|
22.10.11
|
2
|
Мангралық өсімдіктер. Манрлақ галофиттер. Африкалық , Америкалық ксерофильді ормандар.
|
Жазбаша (конспект)
|
3
|
Ауызша
|
24.11.11
|
4
|
Африка, Оңтүстік Америка, Бразилия және Австралия және Индия мемлекеттерінде саваналар (ксерофильді шөптесін өсімдіктер типтері).
|
Жазбаша (конспект)
|
2
|
Ауызша
|
28.11 11
|
5
|
Жер жүзінде таралған жалпақ жапырақты ормандар түрлері.
|
Жазбаша (конспект)
|
2
|
Ауызша
|
21.12.11
|
7
|
Анд, Гималай, Карпат Алтай және Альпі тауларында кездесетін негізгі өсімдіктер бірлестіктері.
|
Жазбаша (конспект)
|
2,5
|
Ауызша
|
26. 12,11
|
Барлығы
|
11,5
|
СӨЖ тапсырмалары.
Тапсырмаларды орындау және тапсыру кестесі.
Әлем фаунасы.
Тақырып
|
Мақсаты және мазмұны
|
Қолд.әдебиеттер
|
Ұпайлар
|
Өткізу уақыты
|
Тексеру формалары
|
Қазақстанның материктік фаунасы.
|
Қазақстанның жануарлар әлемінің таралуы.
|
1, 2, 3, 5
|
3
|
1 апта
|
Конспект жазу, ауызша.
|
Австралияныңматериктік жануарлары.
|
Австралия материгінде таралған жануарлар.
|
1, 2, 3, 5
|
3
|
2 апта
|
Конспект жазу, ауызша.
|
Африканың материктік жануарлары.
|
Африка материгінде таралған жануарлар.
|
1, 2, 3, 5
|
3
|
4 апта
|
Конспект жазу, ауызша.
|
Оңтүстік Американың материктік жануарлары.
|
Оңтүстік Америка материгінде таралған жануарлар.
|
1, 2, 3, 5
|
3
|
6 апта
|
Конспект жазу, ауызша.
|
Солтүстік Американың материктік жануарлары.
|
Солтүстік Америкаматеригінде таралған жануарлар.
|
1, 2, 3, 5
|
3
|
7 апта
|
Конспект жазу, ауызша.
|
Коллоквиум
|
|
|
3
|
13 апта
|
|
Әлем флорасы.
|
Тақырыбы
|
Мақсаты және мазмұны
|
Негізгі әдебиеттер.
|
Орындау мерзімі
|
Бақылау түрі
|
1
|
Қылқан жапырақты орман түрлері. Өсімдіктер бірлестіктері. Таралу ареалдары.
|
Дүние жүзілік қылқанды ормандардың таралуы және олардың түрлері.
|
1,4,5
|
3 семестр
6-апта
|
Ауызша
6 сағат
|
2.
|
Таулы аймақтардың негізгі ерекшеліктері. Климаты, топырағы және өсімдіктер жабындықтары.
|
Қазақстанның таулы жерлері. Оларда қоныстанған өсімдіктер топтары.
|
1,4,5
|
7- апта
|
Реферат
6 сағат
|
|
Коллоквиум
|
|
|
|
|
3.
|
Батпақты аймақтар.
|
Батпақты аймақтарға тән қасиеттер. Оларға тән өсімдіктер бірлестіктері.
|
1,4,5
|
8- апта
|
Реферат 6- сағат
|
4
|
Сулы аймақтар. Ең ірі мұхиттар , теңіздер, көлдер және өзендер.
|
Дүние жүзіндегі мұхиттар, теңіздер, ең ірі келген өзендер көлдер. Оларға тән өсімдіктер түрлері.
|
1,4,5
|
9-апта
|
Ауызша
6 сағат
|
5.
|
Тау белдеулері. Тау етектеріндегі шалғындықтар.
|
Тау белдеулері тән өсімдіктер түрлері. .
|
1,4,5
|
10 -апта
|
Реферат
6 сағат
|
|
Коллоквиум
|
|
|
11 апта
|
Тест 2 сағат
|
5.4. Әдебиеттер тізімі.
Негізгі әдебиеттер.
Кобышев Н.М., Кубанцев Б.С. География животных с основами зоологии. -М.: Посвещение, 1988.
Воронов А.Г., Дроздов Н.Н., Мяло И.И. Биогеография мира. М.: Высшая школа, 1985.
Дорст Ж. Южная и Центральная Америка. Пер.с англ. М.:Прогресс, 1977.
Кист А. Австралия и острова Тихого океана. Пер. С англ. М.:Прогресс, 1980.
Страны и народы. Зарубежная Азия. Восточная и Центральная Азия. / Под ред. Сладковского М.И. М.: Мысль, 1982.
Жизнь пресных вод СССР./ Под ред. Проф. Жадина В.И и акад.Е.Н.Павловского/ М.- Л., 1940
Липин А. Н. Пресные воды и их жизнь. М.,1965
Кусто Ж. И.,Паккале И. Сюрпизы моря. Гидрометеоиздат.1982
Парин Н. В. Ихтиофауна океанской эпипелагиали. М. Наука 1968.
Алехин В.В. и др. География растений с основами ботаники М.; 1961
Воронов А.Г. и др. Биогеография мира ,- 1985 г
Второв П.П. и др Биогеография -М, 1978
Гордеева Т.Н. и др. Практический курс географии растений М. 1968
Молдагулов Н. Основы ландшафтоведения и ландшафтная география Кахахстана
Сағындықов Ж. Өсімдіктер географиясы
6. Білімді бағалау туралы ақпарат.
Достарыңызбен бөлісу: |