Биотоп, олардың арасындағы зат пен энергия алмасуды


Негізгі биохимиялық циклдар



бет3/4
Дата02.03.2023
өлшемі0,86 Mb.
#170871
1   2   3   4
Байланысты:
Лекция 5

Негізгі биохимиялық циклдар

Су айналымы - бұл жер бетіндегі тасымалданатын массалар мен шығындар бойынша ең маңызды айналым, - әр секунд сайын оған 16,5 млн.м3 су тартылып, 40 млрд. МВТ-тан астам күн энергиясы жұмсалады. Бұл цикл тек су массаларының тасымалдануын ғана емес, сонымен қатар фазалық өзгерістерді, ерітінділер мен суспензиялардың түзілуін, жауын-шашынның түсуін, кристалдануды, фотосинтез процесін, сондай-ақ әртүрлі химиялық реакцияларды қамтиды.

Су бір күйден екінші күйге үздіксіз ауысады, үлкен және кіші циклдар жасайды.

а) мұхит бетінен судың булануы, атмосферадағы су буының конденсациясы және Мұхит бетіне жауын-шашын шағын циклды құрайды.

б) су буы ауа ағындары арқылы құрлыққа тасымалданғанда, цикл айтарлықтай күрделене түседі. Бұл жағдайда жауын-шашынның бір бөлігі буланып, атмосфераға қайта түседі, екіншісі өзендер мен су қоймасын қоректендіреді, бірақ соңында өзен мен жер асты ағындары арқылы мұхитқа қайта оралады, осылайша үлкен циклды аяқтайды.

Биотикалық цикл дегеніміз -топырақ, өсімдіктер, жануарлар мен микроорганизмдер арасындағы заттардың айналымы.

Биотикалық цикл дегеніміз -топырақ, өсімдіктер, жануарлар мен микроорганизмдер арасындағы заттардың айналымы.

Анықтама бойынша Н.П. Ремизова, Л. в. Родина және Н. И. Василевич:

Биотикалық цикл- бұл химиялық элементтердің топырақтан, судан және атмосферадан тірі организмдерге енуі, оларға кіретін элементтердің жаңа күрделі қосылыстарға айналуы және оларды органикалық заттардың бір бөлігінің жыл сайынғы қалдықтарымен немесе экожүйенің құрамына кіретін толығымен өлі организмдермен тіршілік ету процесінде қайта оралуы.

Тірі заттың негізгі биогеохимиялық функциялары:

Бірінші функция – газ. Планетаның жоғарғы горизонтындағы газдардың көпшілігі өмірден туындайды. Жер асты жанғыш газдар-бұрын шөгінді қабаттарға көмілген өсімдік тектес Органикалық заттардың ыдырау өнімі. Ең көп тарағаны – Батпақты газ-метан.



Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет