Болатын теориялық және методологиялық мәселелер қарастырылды
Шоғырландырылған (біріктірілген) есептілікті құрудың әдістемесі
жүктеу/скачать 1,12 Mb. Pdf көрінісі
|
Karzhylyk-esep-2-Baiboltaeva
| Шоғырландырылған (біріктірілген) есептілікті құрудың әдістемесі
Бас кәсіпорын мен оның еншілес компанияларының қаржылық есептіліктері баптар бойынша активтер, міндеттемелер, меншікті капитал және табыстар мен шығыстар жөніндегі мәліметтерді қосу арқылы біріктіріледі. Біріктірілген қаржылық есептілікте топ туралы қаржылық ақпараттарды біртұтас кәспорын туралы ақпарат ретінде көрсету үшін төмендегілер орындалуы қажет : а) кейбір баптар бойынша қайталанатын ақпараттарды алып тастау керек . Ол үшін біріктірілген қаржылық есептілікті құру кезінде жасалынған есептеулердің негізінде түзетуші (корректировкалаушы) жазу орындалады. Түзетуші (корректировкалаушы) жазулар біріктірілген қаржылық есептілікті құру барысында жұмысшы кестеде орындалады және негзгі кәсіпорынның да, еншілес кәсіпорынның да бухгалтерлік есебінде көрсетілмейді. Топтың қорытынды есебін құру кезінде бас кәсіпорынның жеке бухгалтерлік балансында көрсетілетін еншілес кәсіпорынға салынған инвестициялар сол еншілес компанияның таза активтерімен алмастырылады, яғни бас кәсіпорынның әрбір еншілес компанияға салынған инвестиция- ларының баланстық құнын және әрбір еншілес кәсіпорынның меншікті капиталындағы бас кәсіпорынның үлесін есептен шығару керек. ә) біріктірілген еншілес компаниялардың есепті кезеңдегі таза табысындағы аздардың үлесі есептеліп, бас (аналық) компанияның иелеріне тиесілі таза табыстың сомасын көрсету үшін топтың таза табысына түзету (корректировка) жасауға пайдаланылады. б) біріктірілген еншілес компаниялардың таза активтеріндегі аздардың үлесі есептеледі және біріктірілген баланста бас (аналық) компанияның міндеттемелері мен оның акционерлерінің капиталынан бөлек көрсетіледі. Сатып – алу мерзіміне еншілес компанияға инвестиция салу бойынша бас кәсіпорынның шығыны: 1.Еншілес компанияның меншікті капиталдағы бас кәсіпорынның үлесіне тең болады; 2.Еншілес компанияның меншікті капиталындағы бас кәсіпорынның үлесінен жоғары болады; 3.Еншілес компанияның меншікті капиталындағы бас кәсіпорынның үлесінен төмен болады. Егер компанияны сатып алу құны сол сәттегі оның таза активтеріндегі бас кәсіпорынның үлесінен артық болса , онда айырмашылықтың сомасы Гудвилл (оң іскерлік репутация) ретінде айқындалады және біріктірілген бухгалтерлік баланста актив ретінде жеке бап бойынша көрсетіледі. 19 Ал егер керісінше компанияны сатып алу құны сол сәттегі оның таза активтеріндегі бас кәсіпорынның үлесінен төмен болса, онда айырмашы- лықтың сомасы біріктірілген бузгалтерлік баланста жеке бап бойынша көрсетілетін теріс гудвилл ретінде анықталады. Мысалы: «А» кәсіпорны 33 млн. теңгеге «К» кәсіпорынының 100 дауыс иелену құқығын беруші акцияларын сатып алып, оған бақылауды орнатты. Еншілес кәсіпорын активтерінің баланстық құны ағымдағы құнға сәйкес деп пайымдалады. Еншілес кәсіпорынның жарғылық капиталы – 30 млн. теңгеге тең және сатып – алу мерзіміне бөлінбеген табыс – 3 млн. теңгені құрады. Біріктірілген бухгалтерлік балансты дайындау кезінде бас кәсіпорынның сатып алу сәтіндегі еншілес компанияның таза активтеріндегі үлесін анықтау бойынша есептеулер орындау қажет: Жарғылық капитал – 30 000 000*100% / 100%=30 000 000 тг Бөлінбеген табыс (сатып алғанға дейін) – 3 000 000*100% / 100% = 3 000 000 теңге ЖИЫНТЫҒЫ----------------33 000 000 теңге 1. Жұмысшы кестеде еншілес компанияға салынған инвестицияларды (33 млн. теңге) есептен шығару және еншілес компанияның таза активтеріндегі ( жарғылық капитал – 30 млн. теңге және сатып алғанға дейінгі бөлінбеген табыс – 3 млн. теңге) бас кәсіпорынның үлесіне меншікті капиталды азайту бойынша түзету ( корректировка) жасалынады. Еншілес компанияның сатып алу мерзіміне бас «А» кәсіпорынның біріктірілген (консолидацияланған) балансын құру үшін жасалынған жұмысшы кесте. мың теңге Баланс баптары Бас кәсіпорын- ның балансы Еншілес кәсіпорынн ың балансы Түзету (кор-ка) Біріктірілген баланс Дебет Кредит Негізгі құралдар 85000 15000 - - 100000 Инвестициялар 33000 33000 ТМБ 15000 9000 24000 Дебеторлық борыштар 40000 20000 60000 Ақша қаражаттары 10000 5000 15000 Активтердің жиынтығы 183000 49000 199000* Жарғылық капитал 100000 30000 30000 100000 Бөлінбеген табыс 33000 3000 3000 33000 міндеттемелер 50000 16000 66000 Капитал мен міндетте- мелердің жиынтығы 18300 49000 199000* *- сома бағана бойынша есептелді. 2. «А» кәсіпорыны «К» кәсіпорынының акцияларының бақылаушы пакетін сатып алған кезде 40 млн. теңге ақша жұмсады делік.Мұндай 20 жағдайда 7 млн. теңге айырмашылық сомасы (40 млн. теңге – 33 млн. теңге) гудвиллды құрайды және жұмысшы кестеде төмендегі түзетуші (корректировкалаушы) жазулар орындалады. Баланс баптары Бас кәсіп-ң балансы Еншілес компанияның балансы Түзету Біріктірілген баланс ДТ КТ Негізгі құралдар 85000 15000 - - 100000 Инвестициялар 40000 - 40000 Гудвилл 7000 7000 ТМБ 15000 9000 24000 Дебиторлық борыштар 40000 20000 60000 Ақша қаражаттары 10000 5000 15000 жүктеу/скачать 1,12 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|