Bulletin «Педагогика ғылымдары» сериясы
жүктеу/скачать 6,57 Mb. Pdf көрінісі
|
Майлыбаева Вестник
| Абай атындағы ҚазҰПУ-ң ХАБАРШЫСЫ «Педагогика ғылымдары» сериясы, №1(57), 2018
231 жҥйе ҧзақ уақыт жҧмыс істеуі керек жҽне ҧжымға келген жаңа жҧмыскерге ҧсынылатын жҧмыс істеу ҥлгісі ретінде болғаны жҿн [7]. Американдық психолог Эдгар X. Шейн корпоративтік мҽдениетін ҽлеуметтік бірлік ретінде бел- гілі бір ҧжымның ҿзіндік тҽжірибе танымы деп тҥсініп, басқарушылық философиясы мен идеоло- гиясын, сенім мен қҧндылықтарды, қағидаттар мен нормаларды қоса жатқызады [3]. Корпоративтік мҽдениет тікелей ҧйым мақсатына тҽуелді болады. Бҧл ҧйымның болашақта та- бысты немесе табыссыз жҧмыс атқаратынын шешетін материалдық емес актив кҿзі болып табылады. Корпоративті мҽдениеттің толық салтанат қҧруының кілті – ҧйым басшысы мен бҿлімше басшылары болмақ. Корпоративті мҽдениет ҧйым басшысы жҽне ҧйым мҥшелері сҿз жҥзінде ғана емес, ҿз кҽсіби іс-ҽрекетін атқару барысында ҧстанғанда ғана оң нҽтиже бере бастайды. Корпоративті мҽдениет компоненттерін қарастырайық: - псиологиялық климат – бҧл бірлескен ҽрекетті жҥзеге асыру барысында кедергі келтірмейтін психологиялық шарттардың бірлігі тҥрінде кҿрінетін тҧлғааралық қарым-қатынастың сапалы жағы. Ол сондай-ақ, жеке тҧлғаның топта жан-жақты дамуына жағдай жасайды [8]; - дҥниетаным – бҧл қҧрамына адамзат кіретін тҧтас ҽлем жҿнінде бейнелі образдардың, бағалау- лардың, кҿзқарастардың біріккен жҥйесі. Сондай-ақ, адамның қоршаған ортаға деген, ҿзіне деген қарым-қатынасы, ҿмір тҽжірибесіне сай адамдардың ҿмірлік ҧстанымдары, олардың сенімі, таным жҽне ҽрекет ҧстанымы, қҧнды бағдары [9]; - ҧйымдастырушылық қҧндылық – бҧл сыртқы орта мен ҧжымдағы қызметкерлердің ҿзара ҽре- кеті негізінде ҧйым басқарылатын ҧйымның миссиясына сай таңдалған ҧстанымдар; - қалып (норма) – бҧл ҧйым қызметкерлеріне тҽн немесе тҽн емес деп атап кҿрсетілетін мінез- қҧлық ережесі [8]. - мінездеме – бҧл мінез-қҧлықты интерпретацияламай бҿлшектеп сипаттау (қозғалыс, ҽрекет, іс- ҽрекет, экспресс актісі). Осындай тҽсілмен, корпоративтік қҧндылықтар компоненттерінің ішінде тҿмендегілерді ерекше бҿліп алады: кҿшбасшылықтың қабылданған жҥйесі, конфликті жағдайларды реттеу стильдері, ҽрекеттегі коммуникациялар жҥйесі, индивидтің ҧйымдағы абырой беделі, қабылданған символика- лар: ҧрандар, ҧйымдық табу жҽне рҽсімдер. Білім беру ҧйымдарында корпоративті мҽдениет педагогикалық ҧжым мен басшылардың барлық іс-ҽрекет барысында қалыптасады: - білім беру процесінің мазмҧнын дайындау, білім алушыларға кҽсіби білім берумен шектелмей, сабақ ҿткізуге шығармашылық кҿзқараспен қарау, педагогтың корпоративті мҽдениет теориясын білуі, іскерлік қарым-қатынасты игеруі таңдап алынған кҽсіптің негізгі қҧндылығын ашады; - студенттермен ҿндірістік тҽжірибеде ҧйымдастыру жҧмыстарын жҥргізу: студенттерді еңбек ҧжымына жҽне ҿндіріс жҧмысына жанама енгізу; - сабақтан тыс шаралар: студенттер бойында педагогтардың корпоративті мҽдениетін қалыптас- тыруға бағытталған корпоративті қҧндылықтар мен корпоративті мҽдениет негізі болған тҥрлі дҽс- тҥрлі мерекелер ҧйымдастыру; - тҥрлі деңгейде біліктілікті кҿтеру мақсатындағы білім беру бағдарламарына қатысу; - ҧйымдағы ҿзекті мҽселелерді шешуге оң ықпал ететін, кҽсіби іс-ҽрекетке деген қызығушылықты арттыратын студенттер мен оқытушыларға арналған ғылыми-практикалық конференцияларға қатысу; - педагогтарды аттестациялау - ҧйымдағы корпоративті мҽдениеттің маңызды бҿлігі. Ҽдетте баға- лаудың басты кҿрсеткіштері эмоционалды-психологиялық, ҽлеуметтік, шығармашылық компонент- тер болып келеді; - білім беру ҧйымының басшысы мен педагогикалық ҧжым арасындағы білім бру ҧйым жҧмысының тиімділігін арттыруға бағытталған (жиналыс, педагогикалық кеңес, ғылыми-ҽдісемелік кеңестер жҽне т.с.) ҿзара ҽрекеттесу жҥйесі. Бҧл ҿз кезегінде бір топта жҧмыс істей алу қабілетін дамытады; - білім беруші ҧйым мен білім алушылардың ата-аналары арасында ҿзара ҽрекеттесу процесін жҥргізу; - кҽсіпке сай болып кҿріну қабілеті: сыртқы келбеті педагогтың бейнесін ашуға кҿмектесіп, ол туралы пікір айтуға жағдай жасайды. Педагогикалық ҧжымда іскерлік киім ҥлгісімен жҥру (ҽдетте |