Д. С. Адаева, А. Т. Унышева, С. Е. Султанбекова, Г. В. Осиненко

87 
 
Жапырақтың пайда болу және түсу уақыты
 
Ағаштар мен бҧталардың жапырақтарының пайда болу және пайдалану 
уақыты айтарлықтай сәндік мәнге ие. Кӛктемде жапырақтың бір тҧқымында 
басқа тҧқымдардан әлдеқайда ерте таратылады, ал кҥзде ӛсімдіктердің кейбір 
тҧқымдары  жапырақтарды  басқаларға  қарағанда  ҧзағырақ  сақтайды. 
Ӛсімдіктердің  бҧл  қасиеттерін  олардың  ассортиментін  таңдау  кезінде 
ескереді.  Мысалы,  мамық  қайың,  шие,  қара  және  хош  иісті  терек,  ырғай, 
Қарақат,  Калина  гордовина,  жапырақтар  ӛткір  жапырақты  ҥйеңкі,  айланта, 
кҥл,  жӛке,  ақ  акация  сияқты  ерте  пайда  болады.  Сирень,  ақ  акация,  Берлин 
және  лавролистный  терек,  чубушник  жапырақтарының  тҥсуі  жӛке,  жаңғақ, 
Ясенелистный ҥйеңкесіне қарағанда әлдеқайда кешірек болады. 
Жоғарыда  айтылғандардан  қорытынды  жасауға  болады-ӛсімдіктер 
ассортиментін шебер таңдай отырып, қала екпелерінің декоративтік әсерінің 
кезеңін ҧзартуға болады.
 
Өсімдіктер мөлшері
 
Екпелердің  мақсатты  мақсатына  және  сәулет-кӛркемдік  шешіміне 
байланысты мӛлшері бойынша әртҥрлі ӛсімдіктер қолданылады.  
Тірі  қоршаулар  мен  бордюралар  жасай  отырып,  ағаштар  мен 
бҧталардың  биіктігін  ескеру  қажет.  Ӛнеркәсіптік  кәсіпорынның  қорғау 
аймағы болып табылатын тірі қоршау тез ӛсетін биік ағаштар мен бҧталардан 
жасалады.  Қандай  да  бір  кӛгалдандырылған  учаскенің  шекарасы  бойынша 
(мысалы,  мектеп  жанында)  шарбақ  биік  ағаштар  мен  бҧталардан  жасалады, 
ал жол бойындағы бордюр ҥшін парктегі жол бойында тӛменгі осьті бҧталар 
қолданылады. 
Әр  тҥрлі  биіктіктегі  ӛсімдіктерді  саябақтарда,  Бақтарда  және 
скверлерде  ағаштар  мен  бҧталардың  декоративтік  топтарын  қалыптастыру 
кезінде таңдап алуға тура келеді. 
Олардың  тҥр-тҥрін  таңдаудағы  негізгі  міндет  осы  объектінің 
шарттарының 
отырғызуға 
белгіленген 
ӛсімдіктердің 
биологиялық 
ерекшеліктеріне және сәндік қасиеттеріне сәйкестігі болып табылады.
 
Топырақ жағдайлары
 
Қала  қҧрылысы  шегінде  ӛсімдіктердің  ӛсуі  ҥшін  жарамды  табиғи 
топырақ  тек  ірі  жасыл  алқаптарда  –  саябақтар  мен  орман  саябақтарында 
кездеседі.  Скверлерге,  бақтарға,  желекжолдарға,  орамішілік  кӛгалдандыруға 
және т.б. бӛлінген учаскелер, әдетте, табиғи топырақтар болмайды. 
Осыған  байланысты  ӛсімдіктердің  биологиялық  ерекшеліктеріне 
сәйкес  келетін  топырақ  жағдайын  жасау  қажет.  Табиғи  топырағы  бар 
аумақтарда  олардың  сапасын  агротехникалық  іс-шаралар  жҥргізу  арқылы 
айтарлықтай жақсартуға болады. 
Нақты топырақ ҥшін ӛсімдіктерді таңдау кезінде, сондай-ақ топырақты 
қҧру  және  жақсарту  кезінде  ӛсімдіктердің  топырақ  жағдайларына  қатысты 
топтастырылуын ескеру қажет: 
-  қҧнарлы  топырақты  талап  етпейтін  ағаштар  мен  бҧталар  (пушистый 
және қағаз қайың, ақ акация, пушистый емен, ҧсақ жапырақты шегіршін, тал, 

88 
 
дала  ҥйеңкі,  хош  иісті  терек  және  Мәскеу,  ирга,  сары  акация,  долана,  лох, 
ырғай, таволга және т. б.)); 
-қҧнарлы  топырақты  талап  ететін  ағаштар  мен  бҧталар  (қызыл  және 
қызыл емен, жӛке, қара ольха, Аюлы жаңғақ, платан, Майқарағай, ақ терек, 
Канада және Тҥркістан, лещина, гортензия, сирень, Батыс туя, бузина); 
-қҧмды  жерлерде  ӛсетін  ағаштар  мен  бҧталар  (айлант,  сақалды  қайың, 
кҥлгін  және  Каспий  талдары,  шағыл  жапырақты  ҥйеңкі,  кҥміс  және  татар 
ҥйеңкі, қарағай, тар жапырақты және кҥміс қҧрақ, сҧр және канадалық терек, 
алтын Қарақат, сары акация, таволга, қарды шабу); 
- тҧздалған топырақта ӛсетін ағаштар мен бҧталар (айлант, каспийская 
гледичий, аморфа, пушистый сумка, тарақ, гранат); 
-ылғалды  жерлерде  ӛсетін  ағаштар  мен  бҧталар  (мамық  қайың,  терек, 
тал, балқарағай, магнолия, эвкалипт, черемуха, қара және қызыл қарақат).

жүктеу/скачать 6,18 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: