Желілік адаптер платасының драйверлері

Драйверлер (driver) (оларды кейде құрылғылар драйверлері деп те атайды) – бұл компьютерге әртүрлі құрылғылармен жұмыс істеуге мүмкіндік беретін бағдарламалық жасау. Егер кейбір құрылғылар компьютерге қосылса да, операциондық жүйелер осы құрылғының драйвері орнатылып, дұрыс жұмыс жасамайынша онымен әрекеттеспейді. Драйвер – компьютерге құрылғының өзінің барлық қызметтерін дұрыс орындай алуы үшін оны қалай басқаруды немесе жұмыс істеу керектігін «айтып отыратын» бағдарлама.

Желілік драйверлер желілік адаптер платасымен компьютерде жұмыс істейтін редиректорлар арасындағы байланысты қамтамасыз етеді. Редиретор – бұл жойылған файлдарға жататын, және оларды желі бойынша басқа компьютерге жіберетін енгізу/ шығару тапсырысын қабылдайтын желілік бағдарлама жасаудың бөлігі.

Желілік адаптер платасының драйверлері Ортаға қатынауды басқару деңгейшеде орналасады (Каналды деңгей). Ортаға қатынауды басқару деңгейше желілік адаптер платасының Физикалық деңгейге бірлескен қатынауға жауап береді (сурет 4). Басқа сөзбен айтқанда, желілік адаптер платасының драйвері компьютер мен платаның арасындағы байланысты қамтамасыз етеді. Бұл өз кезегінде компьютерді желімен байланыстырады.

Желілік бағдарламамен қамту

Виртуальды байланыс

Драйвер

Желілік адаптер тақтасы

Желілік адаптерді шығарушылар әдетте оларды өзінің өнімдерінің қатарына қосатын желілік бағдарламалар жасауды шығарушыларға ұсынады. Желілік операционды жүйелерді шығарушылар құрылғыға үйлесетіндердің тізімдерін (Hardware Compatibility List, HCL) – құрылғылар тізімі, операционды жүйелер құрамына енгізілген және тестіленген драйверлер тізімін жариялайды. Мысалы, Microsoft Windows NT Server HCL операционды жүйе үшін 100-ден астам желілік адаптер платалар моделін қамтиды (әртүрлі өндірушілерден), бұлардың драйверлері тестіленіп берілген операционды жүйелер құрамына енгізілген.

Драйверді әрекетке енгізу тәртібі.

Драйверді әрекетке енгізу мен басқару оларды орнату, баптау, жаңарту және жоюды меңзейді.

1. Орнату. Қазіргі уақытта атақты желілік операционды жүйелер орнату үшін әдетте интерактивті графикалық интерфейсті пайдаланады. Мысалы, Microsoft Windows NT Server бұны Control Panel утилиттерінің көмегімен жасайды (сурет 5).

Сурет 5. Windows NT Server желілік адаптер платасын орнату.
2. Баптау.Әдетте желілік адаптер платасының бірнеше параметрлері болады,олардың дұрысорнатылуынан адаптердің өзінің дұрыс жұмыс жасауы тәуелді болады. Жоғарыда айтылғандай (3 бөлім), параметрлерді баптауды мойнақтарды (перемычка) немесе DIP ауыстырып қосуларды ауыстырумен іске асыруға болады. Әйтсе де, қазіргі желілік адаптер платаларынң көпшілігінде мойнақта жоқ, DIP ауыстырып қосуда жоқ. Олар бағдарламалы түрде – драйверлерді орнату кезінде немесе одан кейін конфигурацияланады.

3. Жаңарту.Уақыт өте өндірушілер драйверлерге желілік компоненттердің өндіргіштігінжоғарлататын қосымшалар немесе өзгерістер енгізеді. Драйверлерді жаңарту үрдісі оларды орнату үрдісіне ұқсас.

8. Intel EtherExpress^TM 16 LAN Adapter адаптерлерін келесі орнатулармен қосыңыз:

EtherExpress 16 LAN Adapter бар

1. Network Settings терезесінде Installed Adapter Cards тізімінен 3Com EtherLink II Adapter адаптерін таңдаңыз. .

2. Remove батырмасын шертіңіз. Назар аударыңыз: «3Com EtherLink II Adapter» жазуы желілік адаптер платалары орнатылған тізімдерінен.

3. File менюінде Exit Lab командасын шертіңіз.

Әдеттегі өткізгішсіз желілердің беру ортасынан басқасы түрі мен қызметі жағынан қарапайым сияқты. Трансивері бар өткізгішсіз желілік адаптер әрбір компьютерде орнатылған, және пайдаланушылар олардың компьютерлері кабельмен қосылған сияқты жұмыс істейді.

Кейде қатынау нүктесі (access point) деп аталатын трансивер компьютерлермен өткізгішсіз қосылған компьютерлермен қалған желілердің арасында сигналдар мен алмасуды қамтамасыз етеді (сурет16).

ЛВС өткізгішсіздерде шағын қабырға трансиверлері пайдаланылады. Олар тасымалданатын құрылғылар арасында радио байланысты орнатады. Мұндай желіні осы трансиверлерді пайдаланғандықтан толықтай өткізгішсіз деп атауға болмайды.

Өткізгішсіз жергілікті желілер мәліметтерді берудің төрт тәсілін пайдаланады:

- инфрақызыл сәуле шығару;

- лазер;

- тар спектрдегі радиоберу (бір жиілікті беру);

- шашыраңқы спектрдегі радиоберу.

Сурет 16. Өткізгішсіз тасымалданатын компьютер қатынау нүктесіне қосылады.

Инфрақызыл сәуле шығару

Барлық инфрақызыл өткізгішсіз желілер мәліметтерді беру үшін инфрақызыл сәулелерді пайдаланады. Мұндай жүйелерде өте күшті сигнал генерациялау қажет, әйтпесе маңызды әсерді басқа көздер, мысалы, терезелер көрсетеді. Мұндай тәсіл сигналдарды жоғары жылдамдықпен беруге мүмкіндік береді, өйткені инфрақызыл жарық жиіліктің кең диапазонды болады. Инфрақызыл желілер 10 Мбит/с жылдамдығында ойдағыдай жұмыс істеуге қабілетті. Инфрақызыл желілердің төрт типі бар.

- Тікелей көру желісі. Мұндай желілерде беру берумен қабылдағыштың арасында тікелей көру жағдайында ғана мүмкін.

- Шашыраңқы инфрақызыл сәуле шашуындағы желілер. Бұл технологияда сигналдар қабырғамен төбеде бейнеленіп, соңында қабылдағышқа жетеді. Тиімді аумағы шамамен 30 м шектеледі (100 фут) және беру жылдамдығы үлкен емес (өйткені барлық сигналдар бейнеленген).

- Инфрақызыл сәуле шашуда бейнеленген желілер. Бұл желілерде компьютер жанында орналасқан оптикалық трансиверлер тиісті компьютерге берілетін сигналдардың нақты орнын береді.

- Кең жолақты оптикалық желілер. Бұл инфрақызыл өткізгішсіз желілер кең жолақты қызмет ұсынады. Олар мультимедиялық ортаның қатаң талаптарына сай келеді және кабель желілеріне дес бермейді.

Инфрақызыл желілерді пайдалану жылдамдығымен қолайлылығы өте қызықтырса да, 30 м (100 фут) астам қышықтыққа сиганлдарды беру кезінде қиыншылықтар туындайды. Оның үстіне желілер көпшілік ұйымдарда бар жарықтың күшті көздерінен туындайтын бөгеттерге ұшырайды.

Сурет 17. Тасымалданатын компьютер баспаға шығару кезінде инфрақызыл сәулені пайдаланады.

Лазер

Лазерді технология инфрақызыл технологияға ұқсас ол берумен қабылдағыш арасында тікелей көруді талап етеді. Егер де қандай да болмасын себептермен сәуле үзілсе, бұл беруді де үзеді.

Бұл тәсіл қарапайым радиостанция хабарын еске түсіреді. Пайдаланушылар беру мен қабылдағыштарын белгілі жиілікке баптайды. Бұл кезде тікелей көру міндетті емес, хабар аумағы шамамен 46500 м² (500 000 шары фут). Пайдаланылатын жоғары жиілікті сигнал металл немесе темір бетонды бөгеттер арқылы өтпейді.

Мұндай байланыстың тәсілін қатынауды қызмет көрсетушілер арқылы іске асырылады. Байланыс ақырын (4,8 Мбит/с шамамен).

Кеңейтілген жергілікті желілер

Өткізгішсіз компоненттердің кейбір типтері кеңейтілген жергілікті есептеу желілерінде, олардың ұқсасы – кабельді желілерінде сияқты қызмет етуге қабілетті. Өткізгішсіз көпір, мысалы бір бірінен үш милге дейінгі қашықтықта орналасқан желілерді байланыстырады (сурет 18).

Өткізгішсіз көпір (wireless bridge) деп аталатын компонент кабельдің қатысуынсыз ғимараттар арасында байланысты орнатуға көмектеседі. Қарапайым көпір адамдарға өзеннің бір жағасынан екінші жағасына өтуге қызмет етсе, сол сияқты өткізгішсіз көпір мәліметтер үшін екі ғимарат арасында жол салады. AIRLAN/Bridge Plus көпірі, мысалы, шашыраңқы спектріндегі радиоберу технологиясын ЛВС байланыстыратын магистральді жасау үшін пайдаланады. Олардың арасындағы қашықтық жағдайға байланысты 5 км дейін жетуі мүмкін. Мұндай құрылғыны эксплуатациялау құны қымбат болып көрінбейді, өйткені байланыс сызығын жалдау қажеттілігі болмайды.

көпір

Егер өткізгішсіз көпір «қамтитын» қашықтық жеткіліксіз болса, алысқа әсер ету көпірін орнатуға болады. Ethernet және Token Ring желілерімен жұмыс істеу үшін қашықтығы 40м ол шашыраңқы спектрдегі радиоберу технологиясын пайдаланыды. Оның құны (қарапайым өткізгішсіз көпір сияқты) қанағаттанарлықтай болуы мүмкін, өйткені микротолқынды каналдар немесе Т1 сызығын жалдау шығыны болмайды. Т1 сызығы бұл мәліметтерді 1,544 Мбит/с дейін жылдамдықпен мәліметтерді беру үшін арналған стандартты сандық сызық. Онымен сөйлеген сөзді және мәліметтерді беруге болады.

1. Өткізгішсіз желілер.Өткізгішсіз ортаны пайдалану. Өткізгішсіз желілер типтері.

2. Жергілікті есептеу желілері. Мәліметтерді беруде пайдаланылатын тәсілдер.

3. Жергілікті есептеу желілері. Инфроқызыл сәуле шығару. Инфроқызыл желілер типі. Лазер.

4. Кеңейтілген жергілікті желілер. Өткізгішсіз көпірлер.

5. Жылжымалы желілер (пакетті радиоқосу, ұялы желілер, микротолқынды жүйелер).

Есепте болу керек:

- титулды бет;

- тапсырма;

- реферат;

- сөздер рейтингінің кестесі;

- тақырыптың барлық талданған адрестерінің тізімі;

- тақырыптың барлық адрестерінің домендерінің сұлбасы.

Принтерді желілік жүйеге қосу үшін қажет:

1 1. Басылым диспетчерін қосып, Принтер/ Установить сетевой принтер менюін таңдау;

2 Желілік принтер қосылатын параллельді портты таңдау; Қажетті компьютерді, сосын принтердің сен деп аталатын желілік атауын таңдау;

ОК басу, принтерлер тізімінде оң жағында жақша ішінде принтері бар және осы принтердің аты тұрған компьютердің желілік жолы көрсетілген жаңа принтердің аты пайда болады.

Желілік принтерді өшіру үшін қажет:

1. Басылым диспетчерін қосу және Принтер/ Отключить принтер сети менюін таңдау.

2. Принтерлер тізімінен сөндіру қажет принтерін таңдап, ОК басу.

3. Хабарламалармен алмасу.

Егер сіздің компьютеріңізде желі дұрыс орнатылса, онда компьютерлер арасында хабарламалар мен алмасуға болады. Алмасуды бастамас бұрын екі компьютерде де WinРорuр бағдарламасын жіберу қажет және кейбір баптауларды жасау қажет.

Сообщения/Параметры меню пунктін таңдау Сіздің компьтеріңізге хабарлама түскен кезде дыбыстық сигнал шығу үшін Дыбыстық сигнал пунктін

орнату, Үнемі алда – егер осы флаг орнатылса, онда жаңадан келген хабарламалар хабарламалар тізімінде бірінші болып орналасады (әйтпесе соңғы болады), Шығару – экранда келген хабарламалардың терезеде көріну, көрінбеуін анықтайды.

ОК басу және бағдарлама терезесін жабу. Экранның астында басқа терезелердің үстінде болатын бағдарлама жұлдызшасы көрінеді. Енді хабарламалар мен екі жақты алмасу мүмкін.

Хабарламаны жіберу үшін қажет:

1 Winрорuр жұлдызшасын ашу және Сообщения/Параметры менюін таңдау.

2 Пайда болған терезеде компьютер-алушының желілік адресін көрсету (қара "Работа с сетевыми дисками")

3 Сообщение терезесіне жөнелтетін мәтінді енгізіп, ОК басу. Егер жөнелту сәтсіз аяқталса, онда сіз қате туралы хабарлама аласыз.

Егер қате туралы хабарлама алынбаса, онда хабарлама жөнелтілді деген сөз.

4 Хабарламаны жөнелту аяқталғаннан кейін терезені жабыңыз.

Тапсырма:

1. Жоғарыда келтірілген теорияны оқыңыз