Қаржының бөліп-тарату қызметіарқылы кәсіпорын иелігіндегі барлық ақшалай табыстар мен қорлар қалыптастырылады және пайдаланылады. Қаржылардың бөліп-тарату қызметінің орындалуы арқасында үзіліссіз өндарісті ұйымдастыру жолға қойылады, сонымен қатар бұл құбылыстың басқа да сатыларға әсер етуі қамтмасыз етіледі. Демек ақша – қаражаттарының, дұрыс таратылуы кәсіпорын жұмыстарын ынталандыруды, олардың барған сайын жақсара беруіне серпінді ықпал етеді.
Кәсіпорын жұмысында жұмсалған қаржылардың қайтарымына бақылау жасау өте қажет. Бақылау қызметтерінің негіздері қаржы ресурстарының қозғалысынан тұрады. Олар өз кезегінде қор ретінде және қордан тыс нысандарда құрылады.
Бақылау қызметінің маңызды екі мәні бар:
бухгалтерлік, статистикалық және басқа да есептеулердегі қаржы көрсеткіштері;
қаржылай ықпалдар.
Егер бұрыңғы оралықтандырылған бюрократтық-жоспарлау жүйе кезінде кәсіпорынды басқару өнім шығару, пайда, өзіндік құн және басқа да көрсеткіштер
Бойынша қатаң шектеулерге негізделсе, қазіргі нарықтық қатынастар жағдайында ол экономсикалық тетіктер арқылы (салықтар, несиелер, мемлекеттік қардылық қолдау, түрлі жеңілдіктер, сақтандыру және т.б.) жүзеге асырылды.
Кәсіпорын қаржыларын ұйиымдастырудың негізгі прциптеріі:
қаржылық-шаруашылық қызметтегі дербестік;
өзін-өзі қаржыландыру және басқару;
жұмыстың түпкілікті нәтижелеріне мүдделілік;
қол жеткен нәтижелерді еселей түсу;
қаржы резервтерін жасау.
Қаржыны меншіктік және қарыз деп екіге бөліп ұстау;
Мемлекеттік бюджет және бюджеттен тыс қорлардың алдындағы міндеттерді бірінші кезекте орындау;
