Қаржы механизмі - бұл қаржы ресурстарын ұйымдастыру, жоспарлау және тиімді пайдалануды көздейтін өзара тығыз байланысты мына төмендегі бес элементтердің жиынтығы:
қаржы әдістері;
қаржы тетіктері;
құқықтық қамтамасыз ету; .
нормативті қамтамасыз ету;
ақпараттық қамтамасыз ету.
Қаржы әдістері - бұл қаржы қатынастарының шаруашылық процестеріне ықпалы, яғни тигізетін әсері. Ол кезегінше мына төмендегі екі бағытта іске асарылып отырады:
бірінші, қаржы ресурстары қозғалысын басқару жүйесі;
екінші нарықтық қатынастар бойынша.
Қаржы әдістеріне бұдан басқа:
шығындар мен түпкі нәтижелерді салыстыра отырып саралау;
материалдық ынталандыру;
ақша қаражаттарын тйімді пайдалану жатады.
Нарықтық қатынастардың даму деңгейіне қарай, қаржының өндіріс пен айналыс арасындағы қызметтері коммерциялық есеп айырысуға байланысты. Бұл қаржы-шаруашылық қызметтерінің шығындары мен өндірістің түпкі нәтижелерін ақшалай нысанда бағалау деген сөз. Жалпы алғанда, өндіріске коммерциялық есепті енгізудегі ең басты мақсат - шығынды аз жұмсап, жақсы нәтижеге жету, яғни жоғары деңгейде пайда табу.
Қаржы тетігі - бұл қаржы әдістерін кәсіпорынның іс-әрекеттерінде қолдана білу.
Құқықтық қамтамасыз етуге:
заң актылерінің;
қаулылардың;
жарлықтардың;
басқа да құқықтық құжаттардың орындалуы жатады.
Нормативті қамтамасыз ету мыналар арқылы көрінеді: