Мысал 1. Горизонталь бетте массасы 5 кг дене жатыр. Егер денеге горизонтпен 50 бұрыш жасай F=50Н күш әсер етсе, ол t=1 сек. Қандай жол жүреді? Бет пен дененің арасындағы үйкеліс коэффициенті = 0,2.
Берілгені: шығарылуы:
t=1 c тұрақты күштің әсерінен дене тұрақты үдеумен
m=5 кг қозғалады, яғни дене бір қалыпты үдемелі қозғалысқа
F=50 Н түседі.
Есептің схемалық чертежын сызамыз. Санақ жүйесін таңдап алып,
кинематикалық шамаларды көрсетеміз.
Т.к. S=?
Денеге әсер ететін күштерді анықтаймыз:
, , , .
Динамиканың негізгі теңдеуін жазайық:
Динамика негізгі заңын ОХ және ОY остеріндегі проекциялы арқылы жазамыз:
немесе (1)
Қозғалыс түзу сызықты болғандықтан ,
Онда
Кинематикадан бірқалыпты үдемелі қозғалыс теңдеуін қосып, теңдеулер жүйесін орын ауыстыруға қатысты шешеміз.
.
Онда , (1) теңдеуге қойсақ
өлшем бірліктерін қойып тексереміз:
Есеп дұрыс шыққан, сан мәндерін қойып есептеуге болады.
Ізделініп отырған шаманың сан мәні нанымды.
Мысал 2. Тауға қарай 1 м\с үдеумен қозғалып келе жатқан автомобиль моторының тарту күшін табу керек. әрбір 25 м жолға таудың көлбеулігі 1 м-ге тең. Автомобильдің салмағы 9,8*10 Н, үйкеліс коэффициенті 0,1-ге тең.
Берілгені:
Шығарылуы: Есеп динамиканың негізгі заңына берілген, оны шығару схемалық чертежын сызып, кинематикалық шамаларды көрсетуден бастайық.
Денеге әсер ететін күштерді анықтаймыз:
, .
Динамиканың негізгі заңын жазамыз:
Санақ жүйесін таңдап алайық. Ол үшін жоғарыда айтқанымыздай ОХ осін жылдамдық бағытымен, яғни көлбеу жазықтық бойымен бағыттаймыз. ОY осі ОХ – ке перпендикуляр болатыны түсінікті. Бұл жағдайда есеп ең қарапайым түрде шығарылады.
Күштердің проекцияларын анықтайық
Динамика негізгі заңын проекциялары арқылы жазып, теңдеулер саны мен белгісіздер санын теңестіру үшін қосымша теңдеулер алып, жүйені шешеміз