Ы.АЛТЫНСАРИН АТЫНДАҒЫ ҰЛТТЫҚ БІЛІМ БЕРУ АКАДЕМИЯСЫНЫҢ ДАМУЫ

Еліміздің тәуелсіздігінің арқасында қол жеткен игіліктердің бірі – ұлттық мәдени-тарихи құндылықтардың қайта жаңғыруы, оның қоғам өмірінің барлық салаларында орын тебуі. Осы тұрғыдан білім беру жүйесінің әрбір буынында әртүлі бағыттағы ізгі істер бастама алды. Білім беру саласындағы реформалар бір жағынан әлемдік білім беру кеңістігіне сай өркендеуге ұмтылса, екінші жағынан ұлттық болмысты қалыптастыру мақсатында мәдени-тарихи құндылықтарға сай өзіндік бет бейнесін сақтауды көздеді.

• 
  Мектепке дейінгі және орта білім беру ғылыми-зерттеу институты, техникалық және кәсіптік білім беру ғылыми-зерттеу институты, жоғары және жоғары оқу орнынан кейінгі ғылыми-зерттеу институты, тұлғаны әлеуметтендіру ғылыми-зерттеу институты, білім беру стандарты ғылыми-зерттеу институты, білім беру сапасы мәселелері ғылыми-зерттеу институты, ақпаратты-талдау орталығы, білім беруді дамыту орталығы, мемлекеттік тілді дамыту орталығы, білім беру жүйесінің сандық орталғы, баспа орталығы. Бұл құрылымдардың міндет-мақсаттары өздерінің атауларынан-ақ аңғарылып тұр. Жалпы айтқанда академия еліміздегі білім беру жүйесінің барлық буындарына қатысты мәселелерімен тікелей айналысады деген сөз.
  

• 
  психологиялық-педагогикалық ғылымдардың бір немесе қосақталған салаларының өз бетінше және академиядан тыс ғылыми-зерттеу мекемелері мен еліміздің жоғары оқу орындары кафедраларының қатысуларының негізінде іргелі және қолданбалы іздену-зерттеу жұмыстарының байланыстылығын ұйымдастыру;
  
• 
  білім беру және педагогика ғылымдары дамуының басты бағыттары бойынша жоғары оқу орындарымен, шығармашылық одақтармен, қоғамдармен ғылыми мекемелермен бірлесе зерттеулер жүргізу;
  
• 
  білімді басқарудағы инновациялық экономикалық, құқықтық, педагогикалық және іргелі зерттеулердің нәтижелеріне сараптама жасау;
  
• 
  білім беру жүйесінің дамуы мен оның ғылыми қамтамасыз етілуін болжау;
  
• 
  зерттеу тақырыптары бойынша проблемалық және эксперименттік кеңестер құру;
  
• 
  білім беруді басқару мен экономика саласының, психология мен педагогика теориясының, білім беру әдістемесі мәселелеріне қатысты халықаралық деңгейдегі іс-шараларға ат салысу;
  
• 
  ғылыми сессияларды, республикалық және халықаралық конференцияларды, симпозиумдар мен көрмелер ұйымдастыруды белгілі бір жүйемен өткізу.
  

• 
  жаңалық, жаңаны енгізу үдерісі;
  
• 
  өзгеріс;
  
• 
  құрал әдіс;
  

1. 
   Балабақшада өтілетін тәлім-тәрбие мазмұнының халықтық педагогика негізінде жаңартылуы;
   
2. 
   «Балалардың жас шамасына сай даму ерекшеліктері» деп аталатын бөлімнің М.Жұмабаевтың «Педагогика» атты еңбегі негізінде толықтырылуы;
   
3. 
   Баланың мінез-құлқын қазақтың әдет-ғұрып, салт-дәстүрлеріне үйлесімді қалыптастыру көзделіп, бағдарламаға «Имандылық-инабатылық тәрбиесі» атты бөлімнің қосылуы. Бұл бөлімге халықтық педагогиканың бала жасына лайықты, түсінігіне қонымды материалдары таңдалып, «Келші, келші, балашым», «Адамдық – асыл мұра», «Жер байлығы – ел байлығы», «Еңбек түбі – зейнет», «Ақ дастарқан», «Ақ боз үй», «Бабалар өмірі – ұрпақтарыңа үлгі » деген тақырыптарға топтастырылуы
   
4. 
   Әр топтағы күн режиміне өзгерістер енгізілуі.
   
5. 
   Жыл аяғына балардың білім мен тәрбиесіне қойылатын талаптардың нақты көрсетілуі.
   
6. 
   Экологиялық, экономикалық тәрбиенің алғашқы қарапайым негіздерін қалыптастыру жайында мағұлыматтардың берілуі.
   
7. 
   Бағдарлама мазмұны «Отбасы», «Балабақша», «Ойыншықтар», «Жыл мезгілдері», «Қазақстан – Республикам менің», «Жануарлар әлемі» деп аталатын нақты тақырыптар арқылы игерту. Мазмұндағы мақсат – бала білуге тиісті білім-білік көлемін толық аңғарып, тәрбие мақсатын дәл анықтауға мүмкіндік беріп, тәрбиешінің жұмысын жеңілдету.
   
8. 
   Осы тақырыптар бойынша балаға меңгерілетін сөздіктер тізбесінің жасалуы.
   
9. 
   Бағдарламада көркем әдебиет бөлімі жоғарыда аталған әрбір тақырыптың мазмұнына сәйкес жүйеленуі.
   
10. 
    Тәрбие жұмысын кешенді ұйымдастыру арқылы жүктеменің азайтылуы» - деп көрсеткен [37].
    

• 
  Ұлттық бағдарға негізделген мектепке дейінгі тәрбие және бастауыш білім мазмұнының үдерістері мен критерийлерінің ерекшеліктері;
  
• 
  Оқыту үдерісінің практикалық бағытын арттырудағы жалпы білім беру мазмұнының даму тенденциялары;
  
• 
  Оқушылардың білім деңгейін анықтау өлшеуіштерінде көрініс тапқан оқушылардың білім, біліктеріне қойылатын талаптар;
  
• 
  Оқушылардың оқу жүктемесін саралауда іске асыру жолдары;
  
• 
  Оқулықтар, оқу-әдістемелік құралдары және оқу бағдарламаларын әзірлеу мен сараптауға қойылатын дидактикалық талаптар нақтыланып анықталған. Мемлекетіміздің үздіксіз білімді дамыту мақсатында құрылған Академия құрамындағы ғылыми-зерттеу институттарының құрылуы да Республиканың білім жүйесі болашағынан үлкен үміт күттірері рас.
  

1. 
   Дүниежүзіндегі елдердің жоғары білімдегі іс-тәжірибесін, жай-күйлерін және ғылыми-зерттеулердің даму тенденцияларын талдау, іс-тәжірибеде пайдалануға байланысты ұсыныстар жасау.
   
2. 
   Жоғары білім дамуының ұлттық және аймақтық ерекшеліктерін зерделеу
   
3. 
   Осы айтылғандарды ескере отырып, халықаралық деңгейде танылған білім стандарттары үндестірілген мемлекеттік білім стандарттарын, типтік оқу жоспарлары мен бағдарламалар жасау.
   
4. 
   Жоғары білім жүйесінде оқыту технологияларын жетілдіру, оқытудың жаңа әдістемелері мен әдістерін жасау.
   
5. 
   Дүниежүзінің жоғары оқу орындары қауымдастығына интеграциялану мақсатында жоғары педагогтік білімнің құрылымын және мазмұнын жетілдіру, себебі жоғары білім беру сапасы көп факторлардың ішінде жоғары оқу орындарында дәріс беретін оқушылардың білімі мен кәсіби деңгейіне, педагогтік шеберлігіне тікелей байланысты.
   
6. 
   Жоғары білім жүйесіне кеңінен ақпараттық-саралау қызметін көрсету, оқу-әдістемелік тұрғыдан қамтамасыз етуге ат салысу.
   

• 
  Қазақстан Республикасында жоғары педагогикалық білім берудің ХХІ ғасыр талаптарынан туындайтын ұлттық моделін дайындау;
  
• 
  Еліміздің өскелең әлеуметтік және мәдени мұраттары мен сұраныстарына сәйкес келетін педагогикалық мамандықтардың мемлекеттік классификаторларын, стандарттарын, типтік оқу жоспарлары мен оқу бағдарламаларын айқындау;
  
• 
  Барлық мамандықтар бойынша педагог кадрларын даярлайтын оқу орындары үшін оқулықтар мен оқу әдістемелік құралдар кешенін жасау.
  

• 
  Жалпы білім беретін оқу үдерісіндегі тұлғаны қалыптастырудың әдіснамалық негіздері;
  
• 
  Мектеп, отбасы және қоғамдық ұйымдардың психологиялық, педагогикалық және тәрбиелік мүмкіндіктерін кіріктіре пайдалану;
  
• 
  Қазіргі кезеңдегі полимәдени оқушы тұлғасын дамыту мен тәрбиелеудің ғылыми-педагогикалық негіздері.
  

• 
  Үздіксіз кәсіби білім беру жүйесіндегі Қазақстан мамандарын даярлауда ұлттық тәрбие негізін қалыптастыру;
  
• 
  Қазақстан Республикасындағы үздіксіз білім жүйесіндегі салауатты өмір салтын қалыптастырудың ғылыми-әдістемелік негіздері;
  
• 
  Қозғалыс мүшелері зақымданған, қабілеті төмен балалардың дамуын ғылыми-педагогикалық тұрғыдан қаматамасыз ету.
  

• 
  Тұлғаны отбасы арқылы әлеуметтендіру;
  
• 
  Отбасындағы дәстүрлі діни бірлестіктер мен діни секталардың психологиялық ерекшеліктерін зерттеу;
  
• 
  Оқушылардың есірткіні пайдаланудың алдын алудың психологиялық және педагогикалық негіздері.
  
• 
  Балалар мен жасөспірімдерге гендерлік және рухани-адамгершілік тәрбие беру.
  

• 
  Қазақстан Республикасындағы техникалық және кәсіптік білім беру дамытуды теориялық-әдістемелік түрде ілестіре жүргізу;
  
• 
  Құзыреттілік тұрғы жағдайында техникалық және кәсіптік білім беруді дамытудың концептуалдық негіздері мен басым міндеттері;
  
• 
  Дүниежүзілік ғылым беталыстары мен жетістіктеріне сәйкес техникалық және кәсіптік білім беру мазмұнын жаңартудың ғылыми-теориялық негізі;
  
• 
  Мамандарды көп деңгейлі даярлау жүйесіндегі білімдік құрылымдардың (мектеп, кәсіптік мектеп, колледж, ЖОО) өзара әрекеттестігінің ғылыми-әдістемелік негізі;
  
• 
  Кәсіптік білім беруде жаңа педагогикалық және ақпараттық технологияларды қолдану;
  
• 
  Халықты кәсіптік оқытуды дамытудың стратегиялық міндеттерін әзірлеу.