Доспанбет жырау

Ат салмай өтер күн қайда?!

Еңсесі биік боз орда

Еңкейе кірер күн кайда?!

Қара бұлан терісін

Етік қылар күн қайда?!

Күдеріден бау тағып,

Кіреуке киер күн қайда?!

Күмбір, күмбір кісінетіп,

Күренді мінер күн қайда?!

Толғамалы ақ балта

Толғап ұстар күн қайда?!

Алты құлаш ақ найза

Ұсынып шаншар күн қайда?!

Садақ толған сайгез оқ

Масағынан өткеріп,

Басын қолға жеткеріп,

Созып тартар күн қайда?!

Кетбұғадай билерден

Кеңес сұрар күн қайда?!

Еділдің бойын ен жайлап,

Шалғынға бие біз байлап,

Орындықтай қара сабадан

Бозбаламен күліп-ойнап,

Қымыз ішер күн қайда?!

Озушылар, озмаңыз,

Озсаңыз, бізім бетке бармаңыз!

Бізім бетке барсаңыз,

Есақай, Қосай - екі ұл

Алдыңызға жыр құшақлай

жылай шықса, не айтарсыз?!

Оларға айтарыңыз сол болсын:

Жәмішіден қос айтып,

Жараға мамық тосатып,

Келе жата дегейсіз.

Ол айтқанға тимесе,

Бұрынғылар түскен жүрі жол

Бұрылып оңға түсті дегейсіз!..

 

Азау, Азау дегенің...

Азау, Азау дегенің

Әл-Ғұсман паша жұрты екен,

Дін ісләмнің кірті екен.

Азаудың ер Доспамбет ағасы

Азаудың бір бұрышындай нарты екен!

Білейім мен жаман күн

Болатсыз қылыш кесерін,

Айналасы алты жылдың ішінде

Есақай, Қосай екі ұл

Азау билеп өсерін!

Қоғалы көлдер, қом сулар

Қоныстар қонған өкінбес.

Арыстандай екі бұтын алшайтып,

Арғымақ мінген өкінбес.

Кілең бұздай кілшейтіп,

Көбелер киген өкінбес.

Жұпарын қардай боратып,

Арулар құшқан өкінбес.

Торы төбел ат мініп,

Той тойлаған өкінбес.

Құрама шапшақ көп қымыз

Екі арыстап жау шапса,

Оқ кылқандай шаншылса,

Қан жусандай егілсе,

Аққан судай төгілсе,

Бетегелі Сарыарқаның бойында

Соғысып өлген өкінбес!

 

***

Тоғай, тоғай, тоғай су, 

Тоғай қондым, өкінбен.

Толғамалы ала балта қолға алып,

Топ бастадым, өкінбен.

Тобыршығы биік жай салып,

Дұспан аттым, өкінбен.

Тоғынды сарты нар жегіп,

Көш түзедім, өкінбен.

Ту құйрығы бір тұтам

Тұлпар міндім, өкінбен.

Туған айдай нұрланып,

Дулыға кидім, өкінбен.

Зерлі орындық үстінде,

Ал шымылдық ішінде

Тұлымшағын төгілтіп,

Ару сүйдім, өкінбен.

Бүгін, соңды өкінбен,

Өкінбестей болғанмын.

Ер Мамайдың алдында

Шаһид кештім, өкінбен!..

 

***

Қалаға қабылан жаулар тигей ме, Қабырғадан дұспан жалдап жүргей ме, Қатарланып, қарланып, Қайран ер қарт күреңге мінгей ме! Қабырғадан қараған Достым менен дұспаным: «Апырым, ер Доспанбет!» - дегей ме!..