Дрон техникалық тұрғыдан кез-келген басқарылмайтын әуе кемесі болғандықтан, дронды алғашқы қолдану 1839 жылы болған. Австриялықтар Венецияға жарылғыш заттармен шабуыл жасау үшін ұшқышсыз әуе шарларын қолданған. Өкінішке орай, австриялықтар әуе шарларын Венецияға жеткізуде желге сүйенді, ал кейбір жағдайларда жел әуе шарларын австриялық сызықтарға қарай қайта апарып, өздерін бомбалады.
Бүгін біз білетін дрондар, қашықтан басқарылатын шағын дрондар, 2006 жылдан бастап қолданыстың өсе бастағанын көре бастады. Пайдалану көбейгендіктен, FAA (Федералдық авиация басқармасы) 2006 жылы да дрондарды пайдалануға коммерциялық дрондарға рұқсат бере бастады.
2013 жылдан бастап дрондардың танымалдылығы тез өсті, Amazon.com компаниясы өз клиенттеріне пакеттерді жеткізу үшін дрондарды пайдалану мүмкіндігін қарастыратындығын жариялады.
Дрондардың қолданылуы
Бүгінгі күні ұшқышсыз ұшақтар келесі тапсырмалар үшін қолданылады:
Фотосуреттер мен видеоларды түсіру.
Фильм көріністерін және басқа коммерциялық кадрларды түсіру.
Соғыс аймақтарында қауіпті аумақты зерттеу және қорғау.
Жеке меншіктегі қызметті бақылау.
Шалғай жерлерде жоғалған адамдарды іздеу.
Drone Racing League сияқты бәсекеге қабілетті дрондар негізіндегі көрермендер іс-шаралары.
Дрондарды құрылыс нысандарында пайдаланудың артықшылығы
Бұл ұшусысыз басқарылтын құрылғылар ауыл шаруашылығы мен құрылыс секілді көптеген салаларда маңызды рөл атқарып келеді. Дрондардың құрылыс саласына қосатын пайдасы ұшан-теңіз. Бұрын оларды айналаны күзету үшін ғана қолданатын еді. Енді оларды конструкцияларды құру, уақытында нысандарды тексеру және құрылысшылардың қауіпсіздігін қамтамасыз ету мақсатында да пайдаланады.Ақпарат дереккөзі:
Дрондар ғимараттарды сканерлеу (олардың кейбіреулері рентгендік сәулелерімен жабдықталған) және 3D карталарына арналған маңызды деректерді жинау сынды маңызды жұмыстарды атқарады.Жыл сайын шамамен адам өлімінің 20 пайызы құрылыс нысандарында орын алады екен. Ал дрондар адам өлімін қысқарта алады. Олар құрылыс нысандарындағы қауіпті аймақты тексеру, қажетті тауарды жеткізу сынды жұмыстарды атқара алады. Мысалы, Amazon Prime Air берілген тапсырыстарды 30 минут ішінде тапсырыс берушіге жеткізеді. Егер дрондарды құрылыс нысандарында керекті аспаптар мен материалдарды жеткізуші ретінде қолданатын болсақ, адам өлімі, жарақат алу сынды келеңсіз оқиғалар азаятын еді. Сонымен қатар дрондар жұмыстың тиімділігін арттырады.
Дрондар ғимараттарды сканерлеу (олардың кейбіреулері рентгендік сәулелерімен жабдықталған) және 3D карталарына арналған маңызды деректерді жинау сынды маңызды жұмыстарды атқарады.Жыл сайын шамамен адам өлімінің 20 пайызы құрылыс нысандарында орын алады екен. Ал дрондар адам өлімін қысқарта алады. Олар құрылыс нысандарындағы қауіпті аймақты тексеру, қажетті тауарды жеткізу сынды жұмыстарды атқара алады. Мысалы, Amazon Prime Air берілген тапсырыстарды 30 минут ішінде тапсырыс берушіге жеткізеді. Егер дрондарды құрылыс нысандарында керекті аспаптар мен материалдарды жеткізуші ретінде қолданатын болсақ, адам өлімі, жарақат алу сынды келеңсіз оқиғалар азаятын еді. Сонымен қатар дрондар жұмыстың тиімділігін арттырады.
Компьютермен немесе смартфонмен дрондарды қалай басқаруға болады
Авиациялық ұшуды немесе алдын ала бағдарламаланған ұшу жоспарларын жүзеге асыру үшін ұшу аппараттарын компьютермен басқаруға болады. Компьютер қашықтан басқару пульті жер станциясы ретінде де қолданыла алады. Кейбір қосымшалар UAV ұшуын басқара алады, тіпті смартфонды арнайы жабдықпен дронға айналдыра алады.
• Адамдарға қауіп төнетін аймақтарда жұмыс атқару сынды мүмкіндіктерге ие.Сонымен қатар олар қабырға артын көру, материалдарды сканерлеу және көрінбейтін конструкциялардың 3D карталарын жасау сынды қызметтер атқара алады. Бұл технология ыңғайлы модельдерді құруға ғана емес, биік ғимараттар мен көпірлер сияқты қауіпті құрылымдарды қауіпсіз бақылауға мүмкіндік береді.
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
1. Абдулаев Ж., Асқаров П. Физика курсы. -Алматы: Ғылым: 2004.
2. Абдула Ж., Мұқашева Ә., Сатаев Л. –Астана: 2006.
