Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі

Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі

С. Торайғыров атындағы Павлодар мемлекеттік университеті

«Мұнайгаз жабдықтарын тоттанудан қорғау» пәнінің

5В070800 – «Мұнайгаз ісі»

Мамандығының күндізгі және сырттай оқыту түрінің студенттеріне арналған

Пәнді меңгеруге арналған

Павлодар

Әдістемелік ұсыныстар мен нұсқауларды; әдістемелік ұсыныстарды; әдістемелік нұсқауларды бекіту парағы			Нысан ПМУ ҰС Н 7.18.3/41
		БЕКІТЕМІН ОІ жөніндегі проректор _______ Пфейфер Н.Э. 20__ж.«___»____________

Құрастырушы: х.ғ.к., доцент _________________ Колпек А.К.

5В070800 – «Мұнайгаз ісі»

мамандығы күндізгі және сырттай оқу түрінің студенттеріне арналған
Әдістемелік ұсыныстары мен нұсқаулықтары

Пәнді меңгеруге арналған

Кафедраның отырысында ұсынылды

20___ж. «___»_________, №__ Хаттама
Кафедра меңгерушісі___________Мустафин А.Х. 20___ж. «___»_________
Металлургия, машина жасау және көлік факультеті ОӘК мақұлданды

20___ж. «___»_________, №____ Хаттама

20__ж. «___»______________ №____ Хаттама

Жоспар 1. Коррозия туралы жалпы түсінік.

2. Коррозия түрлері.

3. Пәннің мақсаты мен міндеттері.

Жоспар 1. Коррозиялық бұзылуларға талдау жасау әдістері.

2. Коррозиялық процестердің түрлері.

3. Коррозия жылдамдығы.

Жоспар 1. Коррозиялық процестерлдің кинетикасы мен термодинамикасы.

2. Электродты процестер.

3. Металдардың тозуын анықтаудың жанама әдістері.

Жоспар 1. Мұнай мен газды тасымалдау.

2. Жабдықтарды коррозиядан сақтау.

Мұнай, газ және суды транспорттау кезіндегі коррозия ерекшеліктері. Мұнайды транспорттауға дайындайтын және жинау жүйелерінің коррозиясы. Мұнайгаз кәсіпшілігінің жабдықтарын коррозиядан сақтау әдістері. Сенімділік теориясының негізі мен оның коррозиялық зақымданған жабдықтардың жұмыс қабілеттілігін бағалаудағы қолданылуы.

Жоспар 1. Жабын түрлері.

2. Изоляциялық жабынның ескіруі.
Изоляциялық жабын. Изоляциялық жабынға деген талаптар. Жабын материалдары. Изоляциялық мариалдарының сапасын қадағалау. Мастикалы жабындар. Пластификаторлар. Пластикалық масса негізіндегі изоляция. Изоляция ескіруінің жылдамдығы. Изоляцияның басқа да түрлері.

6 тақырып. Электрохимиялық қорғаныс

Жоспар 1. Коррозиядан катодты қорғау.

2. Жер асты құбырларын катодты әдіспен қорғау.

3. Катодты қорғау кезіндегі жұмыстар.

Жоспар 1. Протекторлы қорғаныс.

2. Резервуарлардағы материалдар.

3. Протекторлық қорғауды есептеу.

Жоспар 1. Электродренажды қорғау әдістері.

2. Магистралды құбырларды айнымалы тоқтан қорғау әдістері.

3. Құбырлардағы кернеу.

Жоспар 1. Ингибитордлар классификациясы.

2. Қорғаныстардың түзілу жылдамдығы.

3. Коррозиямен күресудің технологиялық әдістері.

Жоспар 1. Коррозия әсерінен болатын шығындар.

2. Құбырларды алмастыруыштардан қорғаудың экономикалық жағдайы.

Коррозиядан экономиялық шығындар, олардың классификациясы және қорғаныс тиәмділігі. Оптималды қорғау әдісін таңдау тәсілін негіздеу. Қорғанысты қолданудың оптималды сәтін анықтау. Алмастырушалардан құбарларды қолданудың экономикалық аспектілері.

2. Жану өнімдері.

Ұсынылатын әдебиеттер: [5] бет. 33 – 52.

2. Электрохимиялық реакциялардың жүрілу заңдылықтары.

Ұсынылатын әдебиеттер: [5] бет. 75 – 92, бет. 97 – 112.

2. Реация теңдеулері арқылы есептеулер жүргізу.

Ұсынылатын әдебиеттер: [5] бет. 219 – 250.

2. Негізгі формулалар мен заңдылықтар.

Ұсынылатын әдебиеттер: [4] бет. 5 – 7.

2. Ингибитор ерітінділерін даярлау әдістері.

Ұсынылатын әдебиеттер: [4] бет. 11 – 17.

Ұсынылатын әдебиеттер: [4] бет. 48 – 52.

2. Коррозияның алдын алу.

Ұсынылатын әдебиеттер: [4] бет. 65 – 89.

Ұсынылатын әдебиеттер: [4] бет. 139 – 150.

2. Метал құймалараныың коррозияға беріктіліг.

Ұсынылатын әдебиеттер: [4бет. 162 – 173.

2. Қондырғылардың жасалған материалдары

Ұсынылатын әдебиеттер: [4] бет. 162 – 173.

1 Сұрақтарды талдау:

1. Курстың негізгі міндеттері.

2. Реферат жазу. Мұнайгаз қондырғыларын коррозиядан қорғаудың экономикалық және экологиялық тиімділігі мен қажеттілігі.

1 Сұрақтарды талдау:

1. Кәсіпшілік жабдықтары коррозиясының себептері.

2. Металдық құрылыстарды коррозиядан сақтау тәсілдері.

3. Коррозия жылдамдығын анықтау (есептер шығару).

3 тақырып. Коррозиялық процесстер өтуінің негізгі заңдылықтары

1 Сұрақтарды талдау:

1. Электродты процестің полярлануы.

2. Гальваникалық элементтер және гальваножұптар

3. Теңіз суындағы коррозия.

2. Реферат жазу. Мұнайгаз жабдықтарының коррозиялық жағдайын анықтаудың тура және жанама әдістері.

1 Сұрақтарды талдау:

1. Мұнай, газ және суды транспорттау кезіндегі коррозия.

2. Жабдықтарды коррозиядан сақтау әдістері.

2. Реферат жазу. Сенімділік теориясының негізі мен оның коррозиялық зақымдануы.

5 тақырып. Мұнайгаз жабдықтарын коррозиядан сақтау әдістері

1 Сұрақтарды талдау:

1. Изоляциялық жабын.

2. Мастикалы жабындар.

3. Пластификаторлар.

6 тақырып. Электрохимиялық қорғаныс

1 Сұрақтарды талдау:

1. Катодты қорғаныстың мәні және принципиалды схемасы.

2. Катодты қорғаныс қондырғыларының жұмысын бақылау.

2. Реферат жазу. Теңіз құбырларының катодты қорғанысының ерекшеліктері.

7 тақырып. Құбырлардың және резервуарлардың протекторлық қорғанысы

1 Сұрақтарды талдау:

1. Катодты қорғаныстың мәні және принципиалды схемасы.

2. Катодты қорғаныс қондырғыларының жұмысын бақылау.

2. Реферат жазу. Теңіз құбырларының катодты қорғанысының ерекшеліктері.

8 тақырып. Электродренажды қорғаныс

1 Сұрақтарды талдау:

1. Адасқан тоқпен күресу әдістері.

2. Электродренажды қондырғыларды бақылау.

3. Теңіз құбырларының катодты қорғанысының ерекшеліктері.

9 тақырып. Коррозия ингибиторлары

1 Сұрақтарды талдау:

1. Ингибиторлар әсерін сандық бағалау.

2. Ингибитор қорғаныс жабынының қалыптасуы.

2 Реферат жазу. Мұнайгаз жабдықтарының коррозиясымен күресудің технологиялық әдістері.
10 тақырып. Коррозиямен күресудің экономикалық аспектілері

1 Сұрақтарды талдау:

1. Коррозиядан болатын экономиялық шығындар.

2. Оптималды қорғау әдісін таңдау тәсілін негіздеу.

2 Реферат жазу. Алмастырушалардан құбарларды қолданудың экономикалық аспектілері.
9. Есептік графикалық жұмысты орындау және тапсыру кестесі.

№	Тақырып	Мазмұны	Тапсыру кестесі
1	Химиялық коррозияның жүрілу жағдайлары	Металдардың тотығу механизмімен танысу	Тапсырма 2- аптаға беріледі және 4-ші аптада қорғайды.
2	Электрохимиялық коррозияның туындау себептері	Металдарда зарядтардың өту құбылысының олардың кристалдық құрылымына әсер етуін талқылау	Тапсырма 4-ші аптада беріледі және 6-аптада қорғалады.
3	Қатты дене атомдары гидратацияланған кезде атом иондарының түзілуі	Оң зарядты металдардың атом ионының түзілу механизмін талдау.	Тапсырма 6-шы аптада беріледі және 9-аптада қорғалады.
4	Металл-су жүйесіндегі потенциалдар айырмашылығын қарастыру	Метал және су сияқты екі фаза бір біріне жақындаған кезде потенциалдар түзілуінің механизмін қарастыру.	Тапсырма 9-шы аптада беріледі және 11-аптада қорғалады.
5	Электрролиттік дисссоциация теориясы	Зарядталған бөлшек пен нейтрал молекулалардың арасында түзілген молекулалардың динамикалық тепе-теңдікті қарастыру.	Тапсырма 12-ші аптада беріледі және 14-аптада қорғалады.

10. СОӨЖ кеңес беру кестесі (СОӨЖ жалпы СӨЖдің 25% құрайды)

Жаңа оқу семестріндегі СОӨЖ кестесіне сәйкес

1. Ахмеджанов Т.Қ. Мұнайгаз жабдықтарын тоттанудан қорғау. Оқу құралы. Алматы.: Дәуір, 2011. -304 б.

2. Семенова И.В., Флорианович Г.М., Хорошилов А.В. Коррозия и защита от коррозии: Учебное пособие – М.: ФИЗМАТЛИТ, 2004. -419 б.
Қосымша әдебиеттер

3. Абдуллин И.Г. Прогнозирование коррозионно-механических разрушений магистральных трубопроводов. - М. : ИРЦ Газпром, 1997. -283 б.

4. Абдуллин И.Г. Коррозионно-механическая стойкость нефтегазовых трубопроводных систем. Диагностика и прогнозирование долговечности. - Уфа: Гилем, 1997. -376 б.