Экономика, құқық және гуманитарлық ғылымдар, педагогика, аграрлық факультеттің мамандықтарына арналған

4. Дыбыс үндестігіне (Ілгерінді, кейінді және тоғыспалы ықпал түрлеріне) 10-10-нан мысалдар келтір.

5.Орыс тіліне аударыңыз.

Қазақ тілі – өзінің даласындай кең пішілген жайдары да жалпақ тіл. Оған қысылып-қымтырылу, ерін ұшынан шүлдірлеп-былдырлау мүлде жат. Қазақ нені айтса да ауызды толтырып айтады. Қазақ сөзі қашанда даланың қоңыр желіндей еркін есіп тұрады. Қазақ тілінің биязы мақамы – домбыраның күмбір қаққан сазындай. Асқақ әуенділігі шырқап салар әніндей. Шешендерден шыққан қарасөздің өзінде өлеңге бергісіз келісім, іштей үйлескен ырғақ болады. Сөз бен сөз, дыбыс пен дыбыс өзара ұйқасып, жымдасып жатады. Тыңдаушысын бірден ұйытып әкететін осы үндестік пен әсем ырғақ құлақ түбіне хрустальдай сыңғырлап, қазақ тілін сұлу да сиқырлы етіп көрсетеді. Кейде қазақ болып туғаның үшін және әлемдегі ең бай, ең сұлу тілде сөйлегенің үшін өзіңдібақытты сезінесің (Қ.Жұмаділов).

1. Мен таңдаған мамандық. Эссе жазыңыз.

2. Өлкетану (Семей өңіріндегі тарихи елді-мекендер)мәтін дайындау

3. Адамгершілік, бірлік-ынтымақ, оқу-білім тақырыбына 6-6-дан мақал-мәтел жазыңыз.

4. Бірнеше синонимдік қатар құрастырыңыз
5.3 (6-апта)

1. Ақын-жазушылар шығармашылығы. мәтін дайындау

2. Абай өлеңдерінен тұрақты тіркестер мен фразалық тіркестер теру.

3. Фразеологизмдер 30 мысал жазу.

4. Фразеологизмдерді қатыстырып бірнеше сөйлем (кем дегенде 6 сөйлем) құрастырыңыз
5.4 (10-апта)

1. Қазақстан Республикасының Рәміздері

2. Туынды зат есімдерді қатыстырып "Менің арманым" тақырыбына диалог құрастырыңыз.

3. Сын есім, сын есімнің шырайларын қатыстырып "Күз" тақырыбына шағын әңгіме құрастыр

4. Өлеңге морфологиялық талдау жасаңдар. Түбір сөздерді бір бөлек, туынды сөздерді келесі бағанға топтап жазыңдар. Өлеңді өзіңше мазмұндап көр.
Қартайдық, қайғы ойладық, ұйқы сергек,

Ашуың – ашыған у, ойың – кермек.

Мұңдасарға кісі жоқ, сөзді ұғарлық,

Кім көңілді көтеріп болады ермек?

Тағдыр жоқ өткен өмір қайта келмек.

Басқан із, көрген қызық артта қалмақ,

Бір құдайдан басқаның бәрі өзгермек.

Өнерсіздің қылығы өле көрмек.

Шыға ойламай, шығандап қылық қылмай,

Еріншек өздігінен көпке көнбек.

Ұрлық, қулық қылдым депқағар көлбек.

Арамдықтан жамандық көрмей қалмас,

Мың күн сынбас, бір күні сынар шөлмек. (1886 ) 23 б.Абай.)

1. Қазақтың салт-дәстүрлері

2. "Кітапханада", "Дүкенде" тақырыптарына диалог жаз

3. О.Бөкей, М.Мағауин шығармашылығынан сан есімнің мағыналық түрлеріне мысалдар теру.

4.Мәтінге тақырып таңдаңыз және мәтінге бірнеше сұрақ қойыңыз.

Білімді, сауатты, бәсекеге қабілетті адамдар – бұл ХХІ ғасырда адамзат дамуының негізгі қозғаушы күші. Сондықтан күні ертең ғалым, белгілі бір маман иесі болатын жастар мұны жақсы түсінуі тиіс.

Кім дамымаса, алға қарай жүрмесе, өз орнын бәсекеге қабілетті маманға беруіне тура келеді. Жетекші халықаралық консалтингтік «МакКинси» компаниясының кеңесшілері айтқандай: «Алға қарай жүр немесе жол бер». Қазіргі бәсекелі дүниеде нақ осы қағида басшылық етеді. Және бұл қағида көп ретте өмірлік ұстанымдарды анықтауы тиіс.

Бақытты кезеңде өмір сүріп жатқан жастарға өзін таныту үшін мүмкіндіктер өте көп, бұл туралы аға ұрпақ жастық жылдарда армандай алмайтын. Бүгінгі күн – талантты, жігерлі, арманға бай және оларды жүзеге асыруға ерік-жігері бар адамдардың уақыты. Мемлекет жастар үшін барлық жағдайды жасап отыр. «Жастық шақ - бұл тамаша нәрсе; оны рәсуа ету қылмыс...», - деген екен Бернард Шоу. Тек оқу, күш-қуатыңды аямастан еңбек ету керек, сонда ғана ойлаған арманға жетуге болады.

«Қазақстан» сөзі әлемдік аренада қуатты естілуі тиіс. Ал оның жастары жалын жүректі, өршіл намысты, биік рухты болса, ол елдің еңсесі де биік болады. Өршіл, намысшыл жас отаншыл патриот келеді, халқына, өз ұлтына адал қызмет етуге ұмтылады (175 сөз)

(Н.Ә.Назарбаевтың «Инновациялар мен оқу-білімді жетілдіру арқылы білім экономикасына» атты лекциясы бойынша. Егемен Қазақстан, 27 мамыр, 2006 жыл.).

1. Қазақстандағы тарихи ескерткіштер туралы не білесіз? Мәліметтер жинау

2. "Қазақтың ән-күйі" тақырыбына жоспар жасап, мәтін дайындау

3. Мәтіннен етістіктің есімше, көсемше түрлерін табыңыз.

Жаз өтті. Жауындатып, қара желдетіп, шөпті қуартып, жапырақты сарғайтып, елді әбігер қылып, ала сапырандатып күз өтті. Үсті-басы қырауытып, қылышын сүйретіп, шықыр- шықыр етіп қыс келді.

Биылғы қыс қатаң болды. Боқырау болды, боқ қатты. Қарашаның қарын қаңтарға қосты. Ұдайымен алай-түлей ақ түтек боран соқты. Боран ашылса, шартылдаған сар шұнақ аяз қысты. Жер сіреу қар. Жылымық болса, жаңбыр жауды. Жер көк сең, малың аяғын қызыл жосын қылып, қиып тастады. Күн құлақтанып, шыңытқан ақ пердеге жасырынып, жаңа түскен келіндей ақ дидарын көрсетпеді. Қас қараяр-қараймаста, күнбатыстан шатынаған, шақшиған, жалғыз көзді жан алғыштан жаман жарық жұлдыз шығады, күннен-күнге шарықтап, көкке өрлейді, жел қасарып, Темірқазықтан таймай, ызғырады да тұрады (Аймауытов Ж. «Қартқожа»).

4. Ш.Құдайбердіұлы "Сен ғылымға..." өлеңі.

Етістіктің болымды және болымсыз түрлерін анықтап, өлеңді қарасөзге айналдырып бірнеше сөйлем құрастырыңдар. Өлеңді жаттап алыңдар.

Сен ғылымға болсаң ынтық,

Бұл сөзімді әбден ұқ:

Білгеніңнің жақсысын қыл,

Білмегенді біле бер.

Білмегенді қыл шәкірт.

Үйренуге қылма намыс,

Үйретуге болма кер.

Өнеріңді құр шірітпе,

Орнына анық жұмсамай.

Өкініші кетпес оның.

Өз ойында босқа өлер.

Қазір оны елге жай.

Құр ішінде кеткенінше,

Пайдалансын өзгелер.

Ұқтырам деп ойлама.

Қанша бидай шашсаң дағы,

Болмас егін тасты жер.

Білгенді қылса, есті сол.

Білмегенін білмеген,

Білгенді қылмай – сол жаман. (114-115 бб.)

7. 
   ӘДЕБИЕТТЕР
   

7.1.1. З.Күзекова, Г. Қарақұсова Жоғарғы оқу орындарының эканомика факультеттеріне арналған. А.1997,1999.

7.1.2. Ш.Б Сейтова. Ана тілің – асыл қазынаң. Семей 2001.

7.1.3. Т.Т Аяпова. Қазақ тілі. Негізгі оқулық

7.1.4. Т.Т.Аяпова Қазақ тілі. Үй кітабы

7.1.5. Ш.Б.Бектұров. Т.Ш. Бектұрова. Қазақ тілі. А. 2002.

7.1.6. Қазақ тілі сөздігі. А. 1999 ҰТА

7.1.7. Ә. Болғамбаев. Қазақ тілінің синонимдік сөздігі. А.1976.

7.1.8. Б.Шалабай, В.Салагаев. Іс қағаздары. А. 2001.

7.1.9. Базарғалиева Б., Иманбаева М., Ибрагимов Қ. Қазақ тілі. Алматы, 2005.

7.1.10. Г.Қ Рысбаева. Қазақ тілі грамматикалық анықтағыш А-2000

7.1.11. З.Күзекова. Практикалық курс. Қазақ тілі –Алматы: 2002

7.1.12. Ш.Бектұров. Серғалиев М. Қазақ тілі А-1994

7.1.13. Жас техниктің энциклопедиялық сөздігі. Москва.1980.

7.1.14. Р. Сыздық Қазақ тілінің анықтағышы Астана, Елорда 2000.

7.2 Қосымша әдебиеттер

7.2.1. Жас толқын электронды оқулығы

7.2.2. Руханият электронды оқулығы

7.2.3. Зерде электронды оқулығы

7.2.4. Елтаным электронды оқулығы

7.2.5. Мәнерлеп оқу электронды оқулығы

7.2.6. Ахмет Байтұрсынов электронды оқулығы

7.2.7. Ыбырай Алтынсарин электронды оқулығы