Экономика және басқару факультеті



бет2/5
Дата13.02.2017
өлшемі1,32 Mb.
#9376
1   2   3   4   5

Барлығы – 90 сағат


Орал 2011 ж.

Кәсіпкерлік іс қызметті ұйымдастыру пәнінің оқу әдістемелік кешені оқу жұмыс жоспары негізінде жасалған.


Құрастырушы(лар): _________Акмалиева Арайлым Жумагереевна

(аты-жөні, лауазымы, ғылыми дәрежесі)
Менеджмент және кәсіпкерлік кафедрасының отырысында қарастырылды.

07.09.2011 ж. № 1 хаттама.


Экономика және басқару факультетінің оқу-әдістемелік кеңесінің отырысында бекітілді.

13.09.2011 ж. № 1 хаттама.

1. Кәсіпкерлік іс қызметті ұйымдастыру пәнінің оқу жұмыс жоспары 2 ғимарат 301 кабинет «Менеджмент және кәсіпкерлік» кафедрасында сақталған.

2. Пән бойынша оқыту бағдарламасы– SYLLABUS

Оқытушы (оқытушылар) туралы мәлімет

Акмалиева Арайлым Жумагереевна - БҚМУ оқытушысы

Офис: «Менеджмент және кәсіпкерлік» кафедрасы

Жұмыс мекен-жайы: Достық 218/1

Пән туралы мәлімет

Кәсіпкерлік негіздері

Семестр 15 оқу аптадан және 2 апта сессиядан тұрады.

Бір аптада үш кредит сағат, әр кредит-сағат бір байланыс сағаттан (дәріс немесе практика) және екі сағат оқытушының жетекшілігімен студенттің өзіндік жұмысынан (ОЖСӨЖ), студенттің өзіндік жұмысынан (СӨЖ) тұрады.
Кредиттің аптаға бөліну кестесі

Сабақтар

Өткізу уақыты

Сабақтар

Өткізу уақыты

Байланыс сағаты 1

(1 дәріс)



50 мин.

ОЖСӨЖ, СӨЖ

50+50 мин.

Байланыс сағаты 2

(1 практика)



50 мин.

ОЖСӨЖ, СӨЖ

50+50 мин.

Кредит саны – 2

Өту орны: № 2 корпус

Оқу жоспарынан көшірме:



Курс

Семестр

Кредит саны

Дәрістер

Семинарлар

ОЖСӨЖ

СӨЖ

Барлығы

Бақылау

түрі


2

3

2

15

15

30

30

90

емтихан


Кіріспе
Қазақстан Республикасының экономикасының дамуы қазіргі уақытта еркін кәсіпкерлік экономикасын дамытуға бағытталған. Қазақстан Республикасының Үкіметі кәсіпкерлікті дамытуға үлкен назар аударып отыр. Табысты кәсіпкер болу үшін кәсіпкерлік қызметті ұйымдастырудың негіздерін білу қажет.

«Кәсіпкерлік» пәнін оқытудың объектісі болып кәсіпкерліктің теориясы мен практикасын кірістіретін кәсіпкерлік іс- қызметті ұйымдастыру процесі табылады.

«Кәсіпкерлік» пәнін оқытудың мақсаты: кәсіпкерлік қызметті ғылыми және тәжірибелік негіздерін, оның қазіргі кездегі жоспарлау әдістерін тарату және ұолдану болып табылады.

«Кәсіпкерлік» курсының міндеттері болып келесілер табылады:



  • кәсіпкерлік іс-қызметті ұйымдастырудың принциптерімен, әдістерімен, жағдайларымен және формаларымен студенттердің танысуына мүмкіндік беру;

  • студенттердің кәсіпкерлік әрекеттердің (жоспарлардың) әртүрлі варианттарымен және кәсіпкердің шаруашылық қызметін талдау әдістерін түсінуіне бейімдеу;

  • студенттердің кәсіпкерлік тәуекелді кәсіби бағалау және коммерциялық мәмілелерді ұйымдастыру біліктілігін қалыптастыру.

Студенттер білуі керек: кәсіпкерлік қызметті ұйымдастырудың принциптерін, әдістерін және түрлерін; кәсіпкерліктің шаруащылық қызметіне талдау жасау білу.

Студенттер практикалық дағды алуы керек: өзінің шаруашылық қызметін, яғни өзінің кәсіпорынын құру уақытын және орнын табу; нарықтық мүмкіндігін, яғни кәсіпорынның мамандандырылуын және бағыттылығын дұрыс анықтау; ұжымдық немесе жеке кәсіпкерлікті таңдау; қаржылық ресурстармен, техникамен, технологиямен, кадрлармен қамтамасыз ету әдістері мен жолын анықтау; жағдайды талдауды және уақытында түзету енгізуді үйрену.

Қазіргі жағдайдағы кәсіпкерлік қызметті ұйымдастыру сұрақтары жөнінде



құзыретті болуы.

Сабақ мазмұны мен кестесі


Апта 1.

Кредит 1.

Кіріспе.

Тақырып 1. Кәсіпкерлік: ұғымы және оның негізгі түрлері

Дәріс мазмұны:


  1. Кәсіпкерлік қызмет түсінігі, мотивтері және жүзеге асыру жағдайлары

  1. Кәсіпкерлік қызметтің жағдайларымен ұстанымдары

  1. Кәсіпкерлік қызметтің объекті және субъектілері

  2. Кәсіпкерлік қызмет түрлері

5. Кәсіпкерлік қызмет формалары

СӨЖ мазмұны:



СОӨЖ тақырып 1. Кәсіпкерлік: түсінігі және оның негізгі түрлері

Сабақтың мақсаты: Кәсіпкерлік және кәсіпкер түсініктерімен танысу; кәсіпкерлік қалыптасуының кезеңдерін оқып білу; кәсіпкерліктің объектілері мен субъектілерімен танысу; кәсіпкерлік түрлері мен оның ерекшеліктерімен танысу

СОӨЖ жоспары


  1. Кәсіпкерлік қызметтің ұйымдық формалары:

А) жеке кәсіпкерлік

Б) заңды тұлғалар:

- шаруашылық серіктестіктері

- акционерлік қоғам

- өндірістік кооператив

Ұсынылатын әдебиеттер: 3,4,5,6,9.

Кредит 2

Практикалық сабақ тақырыбы: Кәсіпкерлік: ұғымы және оның негізгі түрлері



СОӨЖ тақырып 2. Кәсіпкерлік: түсінігі және оның негізгі түрлері

СОӨЖ жоспары



  1. Американдық ғалым профессор Роберт Хизрич кәсіпкерлікке қандай анықтама береді?

  2. Кәсіпкерлік қызметтің негізгі субъектілері

  3. Кәсіпкерлік қызметтің негізгі түрлері

  4. Кәсіпкерлік қызметтің принциптері

  5. Өндірістік кәсіпкерліктің мазмұны қандай?

  6. Коммерциялық кәсіпкерліктің мазмұны қандай?

  7. Қаржылық кәсіпкерліктің мәні неде?

  8. Кеңес беру кәсіпкерлігінің негізгі бағыттары?

  9. Кәсіпкерліктің ұйымдық-құқықтық формалары

  10. Кәсіпорын бірлестіктерінің ұйымдық-құқықтық формалары

Тапсырма 1.

Келесілерді өз беттеріңмен оқуларың қажет:

1. ҚР «Акционерлік қоғам туралы» заңы, 13.05.2003 ж. №415-11

2. ҚР Президентінің заң күші бар «Өндірістік кооперативтер туралы» Жарлығы, 05.10.1995 ж. №2486

3. ҚР «Шектеулі және қосымша жауапкершілікті серіктестік жөніндегі» заңы, 22.04.1998 ж. №220-1

4. ҚР «Жеке кәсіпкерлік жөніндегі» заңы, 31.01.2006ж

Тапсырма 2:

Экономикалық қызметтің түрлі сфераларына неғұрлым ыңғайлы кәсіпкерліктің ұйымдық-құқықтық формаларын негіздеу.

Есеп 1.

АҚ 20 млн теңгеге тең жарғылық қорға ие (20000 акция 1 мың теңгеден). Пайданың бір бөлігін (5 млн теңге) акция санын өзгертпей жарғылық капиталды арттыруға бағыттауға шешім қабылданды.

Жарғылық қорды ұлғайтқаннан кейін акцияның номиналын анықтаңыз

Әдебиеттер: 1,4,5,,8,15,19,23

СӨЖ мазмұны:Өткен тақырыптарды қайталау

Ұсынылатын әдебиеттер: 3,4,5,6,16,17.



Апта 2.

Кредит 1.

Тақырып 2. Кәсіпкерліктің іскерлік ортасы

Дәріс мазмұны:

1. Іскерлік ортаның түсінігі және оның ерекшеліктері

2.Кәсіпкерліктің сыртқы ортасы

3.Кәсіпкерліктің ішкі ортасы

СӨЖ мазмұны:Өткен тақырыптарды қайталау



СОӨЖ тақырып 3. Кәсіпкерліктің іскерлік ортасы

Сабақтың мақсаты: Кәсіпкерліктің сыртқы және ішкі ортасымен танысу

СОӨЖ жоспары


  1. Кәсіпорын: түсінігі және белгілері

  1. Кәсіпорынның орналасу жері

  1. Кәсіпорынды құру

  2. Кәсіпкерліктің іскерлік ортасының түсінігі

  3. Іскерлік ортаны құрайтын негізгі факторлар

  4. Кәсіпкерліктің іскерлік ортасының құқықтық факторының мәні?

  5. Кәсіпкерліктің іскерлік ортасының әлеуметтік факторының мәні?

  6. Кәсіпкерліктің іскерлік ортасының саяси факторының мәні?

  7. Кәсіпкерліктің іскерлік ортасының экономикалық факторының мәні?

Әлемдік практикада жаңа кәсіпорындар құруда қандай тәртіптер қолданылады?

Ұсынылатын әдебиеттер: 3,4,5,17,18.

Кредит 2.

Практикалық сабақ тақырыбы: Кәсіпкерліктің іскерлік ортасы

Практикалық жұмыс мазмұны:

СОӨЖ тақырып 4. Кәсіпкерліктің іскерлік ортасы

СОӨЖ жоспары

Қазақстан Республикасының Азаматтық Кодексінің Жалпы бөлім, 102-110, 119 баптарын өз беттеріңмен оқыңдар

1-тапсырма. Дұрыс жауабын көрсетіңіз.

1. Кәсіпкерліктің іскерлік ортасының түсінігі:

а) кәсіпкерлік іс-қызметтің бағыттары мен құрамын анықтайтын заңдар мен заң актілерінің жиынтығы

б) іскер адамдармен өзінің қызметтерінің белгілі факторларына сәйкес іске асырылатын территориялық тұтастық шеңберінде

в) қоғамдағы өтіп жатқан кәсіпкерлік құрылымдық процесстерге мемлекеттің қатынасы

г) бәсеке және баға қалыптастыру жағдайы, салық салу және міндетті төлемдер шарты

д) мемлекеттің фискальды саясаты

2. Кәсіпкерліктің іскерлік ортасын құрайтын негізгі факторлар:

а) құқықтық, саяси, әлеуметтік, экономикалық

б) саяси, әлеуметтік, экономикалық, психологиялық

в) саяси, әлеуметтік, экономикалық

г) құқықтық, саяси, әлеуметтік, психологиялық

д) құқықтық, саяси, әлеуметтік, бағалық

3. Кәсіпкерліктің іскерлік ортасының құқықтық факторының мәні:

а) кәсіпкерлік қызметті анықтайтын, реттейтін және регламенттейтін заңдар мен заң актілерінің жиынтығы

б) қоғамдағы болып жатқан кәсіпкерлік процестерге мемлекеттің қарым-қатынасы және оларға мемлекеттің әсер етуінің бағыттары

в) негізгі жағдайдағы бәсеке және баға қалыптастыру

г) салт-дәстүр, ұлттың қалыптасу деңгейі, мемлекет пен қоғамның кәсіпкерлікке қарым-қатынасы, инфрақұрылымның бар болуы және оның сапасы

д) белгілі бір қоғамда әрекет ететін нормалар мен ережелердің жиынтығы

4. Кәсіпкерліктің іскерлік ортасының әлеуметтік факторының мәні:

а) кәсіпкерлік қызметті анықтайтын, реттейтін және регламенттейтін заңдар мен заң актілерінің жиынтығы

б) салт-дәстүр, ұлттың қалыптасу деңгейі, мемлекет пен қоғамның кәсіпкерлікке қарым-қатынасы, инфрақұрылымның бар болуы және оның сапасы

в) қоғамдағы болып жатқан кәсіпкерлік процестерге мемлекеттің қарым-қатынасы және оларға мемлекеттің әсер етуінің бағыттары

г) негізгі жағдайдағы бәсеке және баға қалыптастыру

д) кәсіпкерлік ортаның шарттары және факторлары

5. Кәсіпкерліктің іскерлік ортасының экономикалық факторының мәні:

а) кәсіпкерлік қызметті анықтайтын, реттейтін және регламенттейтін заңдар мен заң актілерінің жиынтығы

б) қоғамдағы болып жатқан кәсіпкерлік процестерге мемлекеттің қарым-қатынасы және оларға мемлекеттің әсер етуінің бағыттары

в) негізгі жағдайдағы бәсеке және баға қалыптастыру

г) салт-дәстүр, ұлттың қалыптасу деңгейі, мемлекет пен қоғамның кәсіпкерлікке қарым-қатынасы, инфрақұрылымның бар болуы және оның сапасы

д) қоғамдағы нормалар мен қағидалар

Әдебиеттер: 5,6,7,8,19,28,35

СӨЖ мазмұны:Өткен тақырыптарды қайталау

Ұсынылатын әдебиеттер: 3,4,18.
Апта 3.

Кредит 1.

Тақырып 3. Кәсіпкерлік қызметте персоналды басқару

Дәріс мазмұны:

1. Кәсіпорын персоналы және оның құрылымы.

2.Персонал қажеттілігін анықтау

3.Персоналды басқару

СӨЖ мазмұны: Өткен тақырапты қайталау



СОӨЖ тақырып 5. Кәсіпорын персоналы

Сабақтың мақсаты: Кәсіпкерлік қызметте персоналдарға қажеттілікті анықтау білу, оның құрамын және басқаруын ұйымдастыра білу

СОӨЖ жоспары


  1. Персоналды басқару әдістері.

  2. Есептер шығару

Ұсынылатын әдебиеттер: 3,4,5,16,17,18.

Кредит 2.

Практикалық сабақ тақырыбы: Кәсіпкерлік қызметте персоналды басқару

СОӨЖ тақырып 6. Кәсіпорын персоналы

Сабақтың мақсаты: Кәсіпкерлік қызметте персоналдарға қажеттілікті анықтау білу, оның құрамын және басқаруын ұйымдастыра білу

СОӨЖ жоспары


  1. Өз бетіңізбен ҚР-ның “Еңбек Кодексімен” 15.05.2007 ж. танысыңыз.

Тест тапсырмасы:

Ұсынылатын әдебиеттер: 5,6,8,17.


Апта 4.

Кредит 1.

Тақырып 4. Кәсіпкерлік қызметті жоспарлау

Дәріс мазмұны:

1.Жоспарлау мәні, ұстанымдары және ішкіфирмалық жоспарлумен болжамдау әдістері

2. Кәсіпкерлік қызметті жоспарлау түрлері

3.Бизнес-жоспар: маңызы және мазмұны

СӨЖ мазмұны: Өткен тақырыптарды қайталау



СОӨЖ тақырып 7. Кәсіпкерлік қызметті жоспарлау

Сабақтың мақсаты: Жоспарлаудың негізгі принциптерімен танысу; жоспарлаудың негізгі кезеңдері мен әдістерін оқып білу; бизнес-жоспар жасауды білу

СОӨЖ жоспары


  1. Бюджеттік жоспарлау

  2. Желілік жоспарлау

  3. Бизнес-жоспар: маңызы және мазмұны

Ұсынылатын әдебиеттер: 15,16,17,18,4,5.

Кредит 2.

Практикалық сабақ тақырыбы: Кәсіпкерлік қызметті жоспарлау

СОӨЖ тақырып 8. Кәсіпкерлік қызметті жоспарлау

Сабақтың мақсаты: Жоспарлаудың негізгі принциптерімен танысу; жоспарлаудың негізгі кезеңдері мен әдістерін оқып білу; бизнес-жоспар жасауды білу

СОӨЖ жоспары

«Жеке» кәсіпорынның Бизнес-жоспарын дербес жасаңдар

Әдебиеттер: 10,16,18,19,20,23,32

СӨЖ мазмұны:Өткен тақырыптарды қайталау

Ұсынылатын әдебиеттер: 3,4,5,6,11,14.
Апта 5.

Кредит 1.

Тақырып 5. Кәсіпкерлік қызметті қаржыландыру

Дәріс мазмұны:

1. Кәсіпкерлік қызметті қаржыландыру көздері

2.Бизнесті инвестициялау формалары

3.Бизнесті инвестициялау көрсеткіштері және бағалау әдістері

СӨЖ мазмұны:



СОӨЖ тақырып 9. Кәсіпкерлік қызметті қаржыландыру

Сабақтың мақсаты: Инвестициялаудың негізгі формаларымен танысу; франчайзинг, лизинг және факторинг мәнін түсіну; инвестициялық жобалардыэкономикалық бағалау әдістерін оқып білу және бизнесті инвестициялаудың тиімділігін анықтай білуі

СОӨЖ жоспары:


  1. Бизнесті инвестициялаудың негізгі формалары

  2. Лизинг мәні және лизингтік мәміле шарты

  3. Франчайзинг түсінігі

  4. Жобаның техника-экономикалық негізделуінің мазмұны

  5. Жобаның техника-экономикалық негізделуінің негізгі өндірістік көрсеткіштері

  6. Кәсіпорынның қаражатарының қалыптасуының жеке көздері

  7. Кәсіпорынның қаражатарының қалыптасуының қарыз көздері

  8. Бизнесті қаржыландыру формасы ретінде факторинг мәні

  9. Инвестициялау тиімділігін бағалау көрсеткіштері

  10. Бизнесті инвестициялауды бағалау әдістері

Ұсынылатын әдебиеттер: 3,4.

Кредит 2.

Практикалық сабақ тақырыбы: Кәсіпкерлік қызметті қаржыландыру

Практикалық жұмыс мазмұны:



СОӨЖ тақырып 10. Кәсіпкерлік қызметті қаржыландыру

СОӨЖ жоспары

ҚР-ның 2003 жылы қабылданған «Инвестициялар туралы» Заңымен танысып, конспекті жазыңыз

Есеп 1. Бизнес- жоспарда өнімнің үш түрін өндіру қарастырылған:



Өнім түрі

Үлесті ауыспалы

шығындар


Сату көлемі,

шт


А

Б

В



58

115


173

2400

4800


7200

Жалпы сату көлемі 3360 мың. теңге, тұрақты шығындар- 1075 мың.теңге.

Жобаның шекті сату көлемі мен қаржылық беріктік қорын анықтаңыз.

Есеп 2. Дивидент-30%, несие пайызы- 20%, номиналды құн- 1000 теңге болғандағы акция құны мен нарықтық бағасын есептеңіз.

Есеп 3. Өнім өндіру жөнінде келесілер белгілі: шартты-ауыспалы шығындар- 50 мың теңге; өнім бірлігіне шаққандағы ауыспалы шығындар-55 теңге; өнім бірлігінің бағасы- 65 теңге.



  1. шекті сату көлемін анықтаңыз;

  2. сатудан түсетін табыс 20 мың теңге болатындай сату көлемін есептеңіз.

Әдебиеттер: 4,6,8,13,19, 21,23,31

СӨЖ мазмұны:Өткен тақырыптарды қайталау

Ұсынылатын әдебиеттер: 15,16,17,18.
Апта 6.

Кредит 1.

Тақырып 6. Кәсіпкерлік құпия

Дәріс мазмұны:

1. Кәсіпкерлік құпия мәні және кәсіпкерлік ақпаратты қорғаудың негізгі аспектілері

2.Ұйымның мәліметтерін коммерциялық құпияға жатқызу тәртібі

3.Ақпарат ұрлануын болдырмау

Коммерциялық шпионаж

СӨЖ мазмұны: Өткен тақырыптарды қайталау

СОӨЖ тақырып 11. Кәсіпкерлік құпия

Сабақтың мақсаты: Кәсіпкерлік құпия түсінігімен танысу; кәсіпкерлік ақпараттардың құндылығын анықтаудың негізгі критерияларымен; кәсіпкер жауапкершілігінің түрлерімен танысу

СОӨЖ жоспары


  1. Кәсіпкерлік жауапкершілік мәні

  2. Кәсіпкерлік жауапкершілік түрлері

  3. Кәсіпкерлік ақпаратты бағалау субъектілері

  4. Кәсіпкерлік ақпаратты қорғау бойынша арнайы шаралар

  5. Кәсіпкердің қылмыстық жауапкершілігі

  6. Кәсіпкердің заңдық жауапкершілігі

Ұсынылатын әдебиеттер: 7,8,9.

Кредит 2.

Практикалық сабақ тақырыбы: Кәсіпкерлік құпия

СОӨЖ тақырып 12. Кәсіпкерлік құпия

СОӨЖ жоспары

ҚР Азаматтық Кодексі, Жалпы бөлім, 1 бөлім, 3 тарау, Қызметтік және коммерциялық құпия-126 бабымен танысыңдар

Әдебиеттер: 1,2,5,8,13,15

СӨЖ мазмұны:Өткен тақырыптарды қайталау

Ұсынылатын әдебиеттер: 15,16,17.


Апта 7.

Кредит 1.

Тақырып 7. Кәсіпкерлік қызметтегі тәуекелдіктер

Дәріс мазмұны:

1. Кәсіпкерлік тәуекел мәні және түрлері

2.Тәуекелді басқару және оларды бағалау әдістері

3.Тәуекелді азайту тәсілдері

СӨЖ мазмұны: Өткен тақырыптарды қайталау



СОӨЖ тақырып 13. Кәсіпкерлік қызметтегі тәуекел

Сабақтың мақсаты: Кәсіпкерлік тәуекел түрлерін; кәсіпкерлік қызметтегі жоғалтулар түрлері; тәуекелді төмендету тәсілдері мен әдістерін оқып білу

СОӨЖ жоспары:


  1. Кәсіпкерлік тәуекел түсінігі және түрлері

  2. Кәсіпкерлік тәуекелдің сипаттық ерекшеліктері

  3. Белгілі бір белгілері бойынша тәуекелдерді жіктеу

  4. Бизнестегі бәсеке

  5. Кәсіпкерлік қызмет тәуекелінен жоғалтулар түрлері

  6. Кәсіпкерлік тәуекелдің негізгі аймақтары

  7. Диверсификация мәні

  8. Сақтандыру қорларын құру

  9. Жобаны қаржыландыру кезіндегі тәуекелдер

  10. Тәуекелді төмендету әдістері

  11. Тәуекелді төмендету тәсілдері

Ұсынылатын әдебиеттер: 16,17,18,20.

Кредит 2.

Практикалық сабақ тақырыбы: Кәсіпкерлік қызметтегі тәуекелдіктер

СӨОЖ тақырып 14. Кәсіпкерлік қызметтегі тәуекел

Сабақтың мақсаты: Кәсіпкерлік тәуекел түрлерін; кәсіпкерлік қызметтегі жоғалтулар түрлері; тәуекелді төмендету тәсілдері мен әдістерін оқып білу

СОӨЖ жоспары

ҚР Азаматтық Кодексі, Жалпы бөлім, 1 бөлім, 3 тарау, Қызметтік және коммерциялық құпия-126 бабымен танысыңдар

1-тапсырма. Келесі терминдер мен түсініктердің дұрыс анықтамасын табыңыз:

Түсінік:


  1. Кәсіпкерлік тәуекел

  2. Өндірістік тәуекел

  3. Қаржылық тәуекелдер

  4. Инвестициялық тәуекелдер

  5. Таза тәуекелдер

  6. Саудалық тәуекелдер

  7. Тәуекел деңгейі

Анықтама:

а) кәсіпорынның өндірістік және шаруашылықтық қызметімен байланысты тәуекелдер;

б) қаржылық-несиелік және биржалық ортада қандай да бір операциялар өткізу, құнды қағаздармен операциялар жасау нәтижесінде зиян келу мүмкіндігі;

в) оң да, теріс те нәтижеге ие болу мүмкіндігі;

г) жоспарланған шара (басқару шешімі) жүзеге аспаған жағдайда, сонымен қатар басқару шешімдерін негіздеу және жүзеге асыру кезінде қателіктер жіберілген жағдайдағы кәсіпорынның шығынға ұшырап, зиян келу мүмкіндігі;

д) зиян келу немесе нөлдік нәтижеге ұшырау мүмкіндігі;

е) сәйкес тәуекелдің әсері нәтижесінде зиян келу және шығынға ұшырау мүмкіндігін сандық бағалау;

ж) кәсіпорын «жастығымен» анықталатын басқару мен өндіріс құрылымын қайта құру, техникалық жаңалықтар енгізумен байланысты тәуекелдер, сонымен қатар «портфельдік» тәуекелдер, т.б.

Әдебиеттер: 6,8,11,15,18,20,29

СӨЖ мазмұны: Өткен тақырыптарды қайталау

Ұсынылатын әдебиеттер: 3,4,5.
Апта 8.

Кредит 1.

Тақырып 8. Кәсіпкерлердің шаруашылық серіктестіктермен келісім-шарттық қарым-қатынасы

Дәріс мазмұны:



  1. . Коммерциялық мәмілелер түсінігі және түрлері

  2. Коммерциялық мәмілелерді жүзеге асару әдістері

  1. Коммерциялық мәмілелерді жүзеге асыруды ұйымдастыру (технологиясы)

  1. Коммерциялық келісім шарт мазмұны

СӨЖ мазмұны: Өткен тақырыптарды қайталау

СОӨЖ тақырып 15. Кәсіпкерлердің шаруашылық серіктестіктермен келісім-шарттық қарым-қатынасы

Сабақтың мақсаты: коммерциялық мәмілелер мәнін; мәмілелерді жүзеге асыру әдістері мен коммерциялық келісім шарттар дайындау әдістемесін оқып білу

СОӨЖ жоспары


  1. Келесілердің мазмұнымен танысыңдар:

- сату - сатып алу келсімі

- жеткізу келсімі



  1. Жағдай: Белгілі бір тауар түріне сатушы мен сатып алушы арасындағы келісім жасау

  2. Сіз жасаған келісімнің презентациясы

Ұсынылатын әдебиеттер: 3,4,5,17,18,20.

Кредит 2.

Практикалық сабақ тақырыбы: Кәсіпкерлердің шаруашылық серіктестіктермен келісім-шарттық қарым-қатынасы

СОӨЖ тақырып 16. Кәсіпкерлердің шаруашылық серіктестіктермен келісім-шарттық қарым-қатынасы

Сабақтың мақсаты: коммерциялық мәмілелер мәнін; мәмілелерді жүзеге асыру әдістері мен коммерциялық келісім шарттар дайындау әдістемесін оқып білу

СОӨЖ жоспары

Сату сатып алу келісімін жасауға дайындау: сыртқы ортаны, коммерциялық мәмілелерді жүзеге асыруды реттейтін ҚР нормативті-құқықтық актілерін оқып білу

Әдебиеттер: 14,17,21,34

СӨЖ мазмұны: Өткен тақырыптарды қайталау

Ұсынылатын әдебиеттер: 3,4,5,7,8.
Апта 9.

Кредит 1.

Тақырып 9. Материалдық ресурстарды сатып алу және өнім өткізу бойынша коммерциялық қызмет

Дәріс мазмұны:



  1. Потенциалды жеткізушіні таңдау

  1. Материалдық ресурстарды жеткізу жағдайы

  1. Өнім ассортиментін жоспарлау

  2. Өнім өткізуді жоспарлау

СӨЖ мазмұны: Өткен тақырыптарды қайталау

СОӨЖ тақырып 17. Материалдық ресурстарды сатып алу және өнім өткізу бойынша коммерциялық іс-қызмет

Сабақтың мақсаты: Критериялар бойынша жеткізушілерді таңдауды оқып үйрену; материалдық ресурстарды жеткізу шарттарымен танысу; өнім ассортиментін және өнім өткізуді доспарлай білу

СОӨЖ жоспары


  1. Материалдық ресурстарды сатып алу кезінде есеп айырысудың негізгі формалары

  2. Көтерме жәрменкелерде тауарды сатып алуды ұйымдастыру

  3. Есептер шығару

Ұсынылатын әдебиеттер: 15,16,17,18.

Кредит 2.

Практикалық сабақ тақырыбы: Материалдық ресурстарды сатып алу және өнім өткізу бойынша коммерциялық қызмет

СОӨЖ тақырып 18. Материалдық ресурстарды сатып алу және өнім өткізу бойынша коммерциялық іс-қызмет

СОӨЖ жоспары

Қазақстан Республикасының Азаматтық Кодексі – Жалпы бөлім. 4 тарау; Ерекше бөлім, 25 тарауын оқыңдар

Әдебиеттер: 1,2,3,4,9,10,15,18,21

СӨЖ мазмұны:Өткен тақырапты қайталау

Ұсынылатын әдебиеттер: 3,4,5,7,8.



Апта 10.

Кредит 1.

Тақырып 10. Кәсіпкерліктегі әріптестік байланыстар


  1. Өндіріс саласындағы әріптестік

  1. Тауар алмасу саласындағы әріптестік

  1. Сауда саласындағы әріптестік

Қаржылық қатынастар саласындағы әріптестік

СӨЖ мазмұны: Өткен тақырапты қайталау



СОӨЖ тақырып 19. Кәсіпкерліктегі әріптестік байланыстар

Сабақтың мақсаты: Әріптестермен әріптестіктің негізгі бағыттарын; өндірістік кооперациялаудың, лизингтің, франчайзингтің, бартерлік операцияның, факторингтің мәнін оқып үйрену

СОӨЖ жоспары


  1. Коммерциялық емес ұйымдардың даму тарихы

  2. Тұтыну кооперативі

  3. Қоғамдық және діни ұйымдар

  4. Қорлар

Ұсынылатын әдебиеттер: 3,4,5,7,8.

Кредит 2.

Практикалық сабақ тақырыбы: Кәсіпкерліктегі әріптестік байланыстар

СОӨЖ тақырып 20. Кәсіпкерліктегі әріптестік байланыстар

Сабақтың мақсаты: Әріптестермен әріптестіктің негізгі бағыттарын; өндірістік кооперациялаудың, лизингтің, франчайзингтің, бартерлік операцияның, факторингтің мәнін оқып үйрену

СОӨЖ жоспары

1. ҚР Азаматтық Кодексі, Жалпы бөлім, 1 бөлім, 2 тарау, 7 пунктін өз беттеріңмен оқыңдар.

Әдебиеттер: 1,3,5,8,12,16,19,28,31

СӨЖ мазмұны: Өткен тақырапты қайталау

Ұсынылатын әдебиеттер: 1,2,10,12,13.
Апта 11.

Кредит 1.

Тақырып 11. Лизингтік қызметтерді ұйымдастыру

Дәріс мазмұны:



  1. Лизингтік операциялар мәні және олардың жіктелуі

  1. Лизингтік мәмілеге қатысушылар

3. Лизингтік төлемдер, олардың түрлері және есептесу әдістері

СӨЖ мазмұны: Өткен тақырапты қайталау



СОӨЖ тақырып 21. Лизингтік қызметтерді ұйымдастыру

Сабақтың мақсаты: лизингтік төлемдер мәнімен танысу; лизингтік мәмілелер қатысушыларымен танысу; лизингтік төлемдерді есептеу әдістемесін оқып үйрену

СОӨЖ жоспары


  1. Лизингтік мәмілелерді рәсімдеу үшін құжаттармен танысу

  2. Тапсырмаларды шешу

Ұсынылатын әдебиеттер: 3,4,20.

Кредит 2.

Практикалық сабақ тақырыбы: Лизингтік қызметтерді ұйымдастыру

СОӨЖ тақырып 22. Лизингтік қызметтерді ұйымдастыру

Сабақтың мақсаты: лизингтік төлемдер мәнімен танысу; лизингтік мәмілелер қатысушыларымен танысу; лизингтік төлемдерді есептеу әдістемесін оқып үйрену

СОӨЖ жоспары

ҚР «Қаржылық лизинг туралы» заңын (05.04.2000ж. өзгертулермен және толықтырулармен) өз беттеріңмен оқыңдар

Әдебиеттер: 5,6,8,12,15,17,25,34

СӨЖ мазмұны: Өткен тақырапты қайталау

Ұсынылатын әдебиеттер: 11,14,17,18.
Апта 12.

Кредит 1.

Тақырып 12. Шағын бизнес: мәні және қазіргі жағдайы

Дәріс мазмұны:



  1. Шағын кәсіпкерліктің мәні

  1. Шағын кәсіпкерлік субъектілері

  1. Шағын кәсіпкерлікті мемлекеттік қолдау

Шағын кәсіпкерліктің дамуына кедергі келтіретін себептер

СӨЖ мазмұны: Өткен тақырапты қайталау



СОӨЖ тақырып 23. Шағын бизнес: мәні және қазіргі жағдайы (Бизнеске дербес жол)

Сабақтың мақсаты: Шағын кәсіпкерлік мәнін оқып білу; шағын бизнестің қызметін реттейтін заңдылықтармен, шағын кәсіпкерліктің дамуына кедергі келтіретін себептермен танысу;

СОӨЖ жоспары


  1. Кәсіпорынды құру тәсілдері

  2. Кәсіпорынның орналасу жері және өндірістік жайлар

  3. Персонал

  4. Капиталға қажеттілік

  5. Қаржыландыру көздері

  6. Кәсіпорынды тіркеу

Ұсынылатын әдебиеттер: 15,16,17,18,19.

Кредит 2.

Практикалық сабақ тақырыбы: Шағын бизнес: мәні және қазіргі жағдайы

СОӨЖ тақырып 24. Шағын бизнес: мәні және қазіргі жағдайы (Бизнеске дербес жол)

Сабақтың мақсаты: Шағын кәсіпкерлік мәнін оқып білу; шағын бизнестің қызметін реттейтін заңдылықтармен, шағын кәсіпкерліктің дамуына кедергі келтіретін себептермен танысу;

СОӨЖ жоспары

31.01.2006 жылғы ҚР «Жеке кәсіпкерлік туралы» заңының негізгі ережелерін оқыңдар

Әдебиеттер: 1,2,3,4,5,6,8,11,15,23

СӨЖ мазмұны: Өткен тақырапты қайталау

Ұсынылатын әдебиеттер: 3,4,5,6,11,14.
Апта 13.

Кредит 1.

Тақырып 13. Ішкіфирмалық есеп

Дәріс мазмұны:



  1. Шаруашылық есептің экономикалық мәні және ұстамдары

  2. Шаруашылық есептесудің жүйесі және нарықтық қатынастар жүйесі: өзара әрекет ету және өзара негіздемелік

3. Ішкіфирмалық есеп: мәні және ұйымдастыру

СӨЖ мазмұны: Өткен тақырапты қайталау



СОӨЖ тақырып 25. Ішкіфирмалық есеп

Сабақтың мақсаты: Шаруашылық есептің мәні мен принциптерін, олардың өзара әрекеттері мен негізділігін оқып білу, ішкі фирмалық есептеуді ұйымдастыру тәртібімен танысу

СОӨЖ жоспары

Келесілермен тереңірек танысыңдар:

- ішкіфирмалық есепті тиімді ұйымдастырудың негізгі жағдайларымен

- кәсіпорынның мемлекетпен, жоғары тұрған басқару органдарымен, өзге де кәсіпорындар және ұйымдармен өзара қарым-қатынасы

- шаруашылықаралық кооперація және интеграция жүйесіндегі өзара қарым-қатынастармен

- ішкіфирмалық қатынастармен.

Ұсынылатын әдебиеттер: 3,4,5,6,11,14.

Кредит 2.

Практикалық сабақ тақырыбы: Ішкіфирмалық есеп

СОӨЖ тақырып 26. Ішкіфирмалық есеп

Сабақтың мақсаты: Шаруашылық есептің мәні мен принциптерін, олардың өзара әрекеттері мен негізділігін оқып білу, ішкі фирмалық есептеуді ұйымдастыру тәртібімен танысу

СОӨЖ жоспары

1. Хоскинг Д. «Курс предпринимательства» - М.: Межд. Отношения. – 1993 өз беттеріңмен оқыңдар

Әдебиеттер: 10,17,23,25,26,36

СӨЖ мазмұны: Өткен тақырапты қайталау

Ұсынылатын әдебиеттер: 11,14,15,16,17,18,19.
Апта 14.

Кредит 1.

Тақырып 14. Кәсіпкерлік қызметті талдау және тиімділігін бағалау

Дәріс мазмұны:



  1. Кәсіпорын қызметін бағалау және талдау үшін көрсеткіштер жүйесі:

- салық органдары үшін;

- несие беруші банктер үшін;

-келісім шарттар бойынша әріптестер үшін.

СӨЖ мазмұны: Өткен тақырапты қайталау



СОӨЖ тақырып 27. Кәсіпкерлік қызметтің тиімділігін бағалау және талдау

Сабақтың мақсаты: Кәсіпорынның қызметін талдау және бағалау көрсеткіштерімен танысу; осы көрсеткіштерді қолдана отырып кәсіпорынның қаржылық-шаруашылықтық қызметіне талдай жасай білу

СОӨЖ жоспары


  1. Келесі көрсеткіштерді анықтаудың негізгі әдістемесімен танысыңдар:

- баланстық пайда, актитердің рентабелділігі, өткізу рентабелділігі;

- өтімділік және төлем қабілеттілігі;

- қаржылық тұрақтылық.

Ұсынылатын әдебиеттер: 11,14,15,16,17,18,19.

Кредит 2.

Практикалық сабақ тақырыбы: Кәсіпкерлік қызметті талдау және тиімділігін бағалау



СОӨЖ тақырып 28. Кәсіпкерлік қызметтің тиімділігін бағалау және талдау

Сабақтың мақсаты: Кәсіпорынның қызметін талдау және бағалау көрсеткіштерімен танысу; осы көрсеткіштерді қолдана отырып кәсіпорынның қаржылық-шаруашылықтық қызметіне талдай жасай білу

СОӨЖ жоспары

Келесі ұғымдарды оқып және жазып алыңдар:

- пайда;

- баланстық пайда;

- рентабельділік;

- активтердің рентабельділігі;

- өткізу рентабелділігі;

- өтімді - төлемқабілеттілігі;

- қаржылық тұрақтылығы.

Есеп 1.


Машина жасау заводының цехында 100 станокты қалыптастыру бизнес-жобамен қарастырылған. Цехтың жұмыс режимі 2 ауысым. Ауысым ұзақтығы 8 сағат. Өнімді шығарудың жылдық көлемі 280 мың бұйым, цехтың өнд-к қуаты -310 мың бұйым.

1 ауысымда барлық станоктар жұмыс жасайтыны, 2 ауысымда станок паркінің 50%, жыл ішінде жұмыс күнінің саны – 260 екені, 1 станоктың жыл ішіндегі нақты жұмыс істейтін уақыты – 4000 сағат екені белгілі.

Станоктар жұмысының ауысым коэффициентін, интенсивтілік және интегралдық жүктеу коэф-рін анықтаңыз.

Есеп 2.


Келесі шарттар негізінде цехтың өндірістік қуатын және қуатты пайдалану коэффициентін анықтаңыз: цехтағы станоктар саны 100 бірлік, 1 қарашадан бастап тағы 30 бірлік қолдануға беріледі. 1 мамырдан бастап 6 бірліктік істеп шығуы жоспарланып отыр. Жыл ішіндегі жұмыс күні 258, жұмыс режимі 2 ауысым, ауысым ұзақтығы – 8 сағат, құрал-жабдықты регламенттеу пайызы – 6 % , бір станоктың өнімділігі сағатына 5 деталь, жылға жоспарлаған шығарылым – 1700.000 деталь.

Әдебиеттер: 6,12, 18,21,32

СӨЖ мазмұны: Өткен тақырапты қайталау

Ұсынылатын әдебиеттер: 11,14,15,16,17,18,19.


Апта 15.

Кредит 1.

Тақырып 15. Кәсіпорынды қайта құру, банкроттау және жою

Дәріс мазмұны:



  1. Қайта ұйымдастыру мәні және түрлері

  1. Банкроттау түсінігі, себептері

  1. Банкроттау процесі

  2. Кәсіпорынның жоюулы

СӨЖ мазмұны: Өткен тақырапты қайталау

СОӨЖ тақырып 29. Кәсіпорынды қайта құру, банкроттау және жою

Сабақтың мақсаты: Кәсіпорынның банкроттығының себептері мен белгілерін оқып үйрену; кәсіпорынды банкроттау және жою процесімен танысу

СОӨЖ жоспары

1. Келесі процедура мәнімен танысыңдар:

- сыртқы басқару;

- санация;

- бейбіт келісім.

.

Ұсынылатын әдебиеттер: 11,14,15,16,17,18,19.



Кредит 2.

Практикалық сабақ тақырыбы: Кәсіпорынды қайта құру, банкроттау және жою



СОӨЖ тақырып 30. Кәсіпорынды қайта құру, банкроттау және жою

Сабақтың мақсаты: Кәсіпорынның банкроттығының себептері мен белгілерін оқып үйрену; кәсіпорынды банкроттау және жою процесімен танысу

СОӨЖ жоспары

1. 21.01.1997 жылғы ҚР «Банкроттық туралы» заңының негізгі ережелерімен танысыңдар

1-тапсырма. Келесі түсініктердің дұрыс анықтамасын көрсетіңіз.

Түсінік:


  1. Кәсіпорын жағдайының жоқтығы (банкроттығы) ретінде түсіндіріледі........

  2. Банкроттық туралы заң таралады.....

  3. Кәсіпорын банкрот болып .... кейін есептеледі.

  4. Қарызды кәсіпорынға қатысты процедуралар.

Анықтамасы:

а) меншік формалары, қызмет түрі, қызмет мақсаты, ұйымдық-құқықтық формалары және өзге белгілеріне тәуелді емес барлық кәсіпорындарға;

б) арбитражды сот шешімінен, өз бетімен жойылу кезіндегі қарыз кәсіпорынның өз жағдайының жоқтығын ресми түрде мойындауынан;

в) сәйкес міндеттемелер және (немесе) міндеттер орындалуы керек уақыттан ұш ай мерзімінде орындалмаған жағдайда несие берушілердің ақша міндеттемелері бойынша талаптарын қанағаттандыру және (немесе) міндетті төлемдерді төлеу бойынша міндеттерді орындау мүмкіндігінің жоқтығы;

г) сыртқы бақылау, қаржылық сауығу, конкурсты өндіріс, әлемдік келісім.

Әдебиеттер: 1,3,5,9,11,18,21,33

СӨЖ мазмұны: Өткен тақырапты қайталау

ҰСЫНЫЛАТЫН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ




  1. ҚР Конституциясы – Қазақстан, 2000 – 96 б

  2. Қазақстан республикасының Азаматтық Кодексі (жалпы бөлім) – А., 1999

  3. ҚР «Акционерлік қоғам туралы» заңы, 13.05.2003 ж.

  4. ҚР «Шектеулі және қосымша жауапкершілікті серіктестіктер туралы» заңы, 22.04.1998 ж.

  5. ҚР Президентінің «Өндірістік кооперативтер туралы» заң күші бар Жарлығы, 05.10. 1995 ж.

  6. ҚР «Жеке кәсіпкерлік туралы» заңы, 31.01.2006ж.

  7. ҚР Президентінің «Азаматтардың және заңды тұлғалардың кәсіпкерлік қызмет еркіндігін қорғау туралы» Жарлығы, 27.04. 1998ж

  8. ҚР Президентінің «Шаруашылық серіктестіктері туралы» заң үші бар Жарлығы, 02.05. 1995 ж.

  9. Бусыгин А.В. Предпринимательство (Основной курс) учебник – Москва «ИНФРА» 1999г

  10. Грядов В.М. Организация предпринимательской деятельности. Уч.- М., 2003.

  11. Дашков Л.П. Предпринимательство и бизнес. М.: Маркетинг, 1995г

  12. Культура предпринимательства / учебник для вузов - СПб: Питер 2000-

  13. Основы предпринимательского дела Под ред.Осипова М.Ю., М.: Бек, 1996г

  14. Организационно-экономические основы инновационно-инвестиционного развития (на материалах ЗКО) - Отчет по теме НИР кафедры за 2007г . – Уральск, 20

  15. Предпринимательство учебник под. ред. В.Я. Горфинкеля и др. – Москва: Банки и биржи, ЮНИТИ: 1999г

  16. Предпринимательство.Курс лекции для студентов эк. спец. Траисова Т.Н. Тулеугалиева Н.И. «РГКП» ЗКАТУ им Жангир хана 2007г.

  17. Предпринимательство в РК (учебное пособие) О.К. Окаев, Н.Т. Смагулова, О.А. Яновская и др. Алматы: Экономика, 2000

  18. Турсумбаев Б.М., Петренко И.Я., Исмуратов С.В. Основы организации бизнеса Уч.- Челябинск, Южно-Уральское книжное издательство, 1995 г

  19. Геммерлинг Г.А. Ваше дело: практический курс предпринимательства. – М, 1994

  20. Глушенко Е.В.. Основы предпринимательства. М.: Вестник, 1996г

  21. Кантарбаева А.К. Предпринимательство: институционально-эволюционный подход. – Алматы: Раритет, 2000. – 200с.

  22. Бринк И.Ю., Савельева Н.А. Бизнес-план предприятия. Теория и практика Ростов на Дону: Феникс, 2002

  23. Камаев В.Д., Экономика и бизнес Теория и практика предпринимательства М., 1994г

  24. Кәсіпкерлік. Практикалық сабақтарға әдістемелік нұсқалар мен тапсырмалар Траисова Т.Н. Есенгалиева С.М. Тулеугалиева Н.И. БҚАТУ-2006

  25. Мамыров Н.К., Смагулова Н.Т. и др. Основы предпринимательства. А, Экономика, 1999г

  26. Методические указания и задачи для практических заняти по дис. Предпринимательство для студентов Экономического спец. Очного и заочного форма обучения Траисова Т.Н. Есенгалиева С.М. Тулеугалиева Н.И. ЗКАТУ-2007г.

  27. Основы предпринимательства (уч. пособие) Н.К. Мамыров и др. Алматы : Экономика, 1997

  28. Основы предпринимательской деятельности. Экономическая теория. Маркетинг. Финансовый менеджмент. Под ред.Власовой В.М. – М.: Финансы и статистика, 1996г

  29. Окаев К.О., Смагулова Н.Т., Яновская О.А. и др. Предпринимательство в РК. – А.: экономика, 1999г

  30. Основы анализа и оценки бизнеса. –А: ЦРЭ КИМЭП, 1996

  31. Организация предпринимательской деятельности. Учеб. пособие С.И.Грядов М: Копое 2005г

  32. Одинцов.А.А. Экономическая информационная безопасность предпринимательства: Учеб пособия –М: Академия,2006-2экз.

  33. Савченко В.Е. Современное предпринимательство. – М.: Экономика, 1997

  34. Хоскинг А. Курс предпринимательства – М.. 1994г

  35. В помощь предпринимателю. – Методические рекомендации Астана: ЗАО «Республиканский информационно-выставочный центр по малому предпринимательству», 2002

  36. Модели готового бизнеса. Как получить кредит. –Астана: ЗАО «Республиканский информационно-выставочный центр по малому предпринимательству», 2002

  37. Путеводитель для предпринимателя (Западно-Казахстанская область). – Астана: ЗАО «Республиканский информационно-выставочный центр по малому предпринимательству», 2002

  38. Пелих А.С. Бизнес-план или как организовать собственный бизнес. – М.: «Ось-89», 1997 – 96 с.

  39. Сирополис И.К. Управление малым бизнесом – 1997г.






  1. 3. ПӘН БОЙЫНША ТАПСЫРМАЛАРДЫ ОРЫНДАУ ЖӘНЕ ТАПСЫРУ КЕСТЕСІ






Жұмыс түрі

Тапсырманың мақсаты мен мазмұны


Ұсынылатын әдебиеттер

Орындау мерзімі және тапсыру уақыты (аптасы)

Балл

Бақылау түрі

1

Дәріске қатысу

Талдау және танымдық қабілеттерін арттыру

Ұсынылатын әдебиеттер тізімі бойынша

Кестеге сәйкес дәріске қатысу

100баллмен бағаланады




2


Практикалық тапсырмаларын орындау

Тақырып бойынша теориялық мәліметтерді іс жүзінде нығайту.

Ұсынылатын әдебиеттер тізімі бойынша

Семинар кестесі бойынша берілген уақыт шеңберінде

100 баллмен бағаланады

Жазбаша орындалған жұмыс ауызша қорғалады

3

ОЖСӨЖ тапсырмаларын орындау

(барлығы


23тапсырма)

Талдау және танымдық қабілеттерін арттыру

Ұсынылатын әдебиеттер тізімі бойынша

ОЖСӨЖ кестесі бойынша берілген уақыт шеңберінде


100 баллмен бағаланады


Тапсырмалардың орындалуын, сұрақтарға жауап беру қабілетін тексеру

4

Реферат

Тақырып бойынша негізгі баяндама

Ұсынылатын әдебиеттер тізімі бойынша


8-15 апта

100 (үй тапсырмасы түрінде беріледі)

Реферат және баяндама

5

Презентация

Танымдық қабілеттерін арттыру

Өз бетімен іздену

8-15

100 баллмен бағаланады

Слайт ретінде

6

Бақылау жұмысы

Ойлау қабылетін тексеру

Бірінші жұмыс 1–8 тақырыптарға байланысты

Екінші жұмыс 9-15 тақырыптарға байланысты



8-15 апта


100 баллмен бағаланады

Жазба жұмысын тексеру




Емтихан

Білімді кешенді тексеру







100

тест



4. ПӘННІҢ ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК ҚАМТЫЛУ КАРТАСЫ




Оқулықтардың атауы

Дана саны

кітапханада

кафедрада



Бусыгин А.В. Предпринимательство.Основной курс:Учебник.-М.:

"ИНФРА-М",1998.-640 с.



6

-



Кантарбаева А.К. Предпринимательство 2000г

3

-



Крутик, А. Б. Организация предпринимательской деятельности:

учеб. пособ. для вузов/А. Б. Крутик, М. В. Решетова.-М.:Академия,2006.



2

-




Крутик, А. Б. Основы предпринимательской деятельности:учеб. пособ. для вузов/А. Б. Крутик, М. В. Решетова.-М.:Академия,2007.

2

-




Лапуста М.К. Предпринимательство: Учебник /Под.ред.М.Г.Лапуста-4е изд.,-М.:ИНФРА-М, 2007

1

-




Основы предпринимательства (уч. пособие) Н.К. Мамыров и др. Алматы : Экономика, 1997

10

-




Организация предпринимательской деятельности:Учеб. пособ./С. И. Грядов и др.; Под ред. С. И. Грядова.-М.:КолосС,2005.

3

-




Предпринимательство: Учеб./Под ред. В.Я.Горфинкеля и др.-М.:

Банки и биржи, ЮНИТИ,1999.



4

-




Яковлев, Б. И. Организация производства и предпринимательство в АПК/ Б. И. Яковлев, В. Б. Яковлев. (Учебники и учеб. пособ. для студ. вузов) -М.:Колос,2005.

3

-


б) Оқу құралдары, әдістемелік ұсыныстар, практикумдар.




Оқу құралдары, әдістемелік ұсыныстар, практикумдар, дидактикалық материалдар, көрнекіліктер

Дана саны

кітапханада

кафедрада




Абчук В.А. Основы предпринимательства:Учеб. пособ.-М.:Вита-Пресс,1995.-240с.

1

-




Буров В.П. Бизнес план фирмы. Теория и практика: Учебное пособие. – М.: Инфра – М, 2006

2

-




Ершова И. В., Иванова Т.М. Предпринимательское право:Учеб.

пособие/ И.В.Ершова, Т.М.Иванова.-2-е изд., испр. и доп.-М.:Юриспруденция,2000.-416 с.



1

-




Идрисова Э. К. Налоговое регулирование предпринимательской деятельности в сфере малого и среднего бизнеса.-А.:Қаржы-қаражат,

1999.


1

-




Кәсіпкерлік. Практикалық сабақтарға әдістемелік нұсқалар мен тапсырмалар. Траисова Т.Н. Есенгалиева С.М. Тулеугалиева Н.И. БҚАТУ-2006

43

-




Крутик, А. Б. Экономика и предпринимательство в социально-

культурном сервисе и туризме: учеб. пособ./А. Б. Крутик, М. В.Решетова.- М. : Академия, 2007.



2

-




Лапуста М. Г., Шаршукова Л. Г. Риски в предпринимательской деятельностей: Учебное пособие. – М.: Инфра – М, 1996.

7

-




Методические указания и задачи для практических заняти по дисциплине Предпринимательство для студентов Экономических спец. очного и заочного форма обучения. Траисова Т.Н. Есенгалиева С.М. Тулеугалиева Н.И. ЗКАТУ-2007

43

-




Набатников, В. М. Организация предпринимательской деятельности/ В. М. Набатников.-Р-н-Д:Феникс,2004.

7

-




Одинцов, А. А. Экономическая и информационная безопасность

предпринимательства:Учеб. пособ./А. А. Одинцов.-М.:Академия,2006.-



2

-




Организационно-экономические основы инновационно-инвестиционного развития (на материалах ЗКО) - Отчет по теме НИР кафедры за 2007г . – Уральск, 2007

-

1




Основы предпринимательства/Под общ. ред. А. С. Пелиха.-Р-н- Д:Феникс,2004.

4

-




Основы предпринимательской деятельности( экономическая теория, маркетинг,финансовый менеджмент)/Под ред. В.М.Власовой.-М:

Финансы и статистика,1996.



10

-




Основы предпринимательской деятельности( экономическая теория, маркетинг,финансовый менеджмент)/Под ред. В.М.Власовой.-М:

Финансы и статистика,1995.



2

-




Основы предпринимательской деятельности. Экономическая теория:Учеб.пособие/Под ред.В.М.Власовой.-М.:Финансы и статистика,

1999.


1

-




Пивоваров В. И., Усов В.В. Практические основы предпринимательства.- М.:Информационно-внедренческий центр "Маркетинг",1998.

1

-




Право и предпринимательство в Республике Казахстан.-А.: Жетi жарғы,1994

1

-




Предпринимательство в РК (учебное пособие) О.К. Окаев, Н.Т. Смагулова, О.А. Яновская и др. Алматы: Экономика, 2000.

1

-




Предпринимательство и бизнес (учебное пособие Сост. Л.П. Дашнов, А.И. Данилов, Е. Б. Тютюкина Москва: Маркетинг 1995

2

-




Предпринимательство.Курс лекции для студентов эк. спец. Траисова Т.Н. Тулеугалиева Н.И. «РГКП» ЗКАТУ им Жангир хана 2007

43

-




Предпринимательство: институционально – эволюционный подход – 3.Кантарбаев, Алматы: Рартитет, 2000

3

-




Сирополис И.К. Управление малым бизнесом – 1997г.

5

-




Теория предпринимательства:учеб. пособ./С. И.Грядов.-М.:КолосС,2007.-328 с.:ил.-(Учебники и учебные пособия для студентов вузов )

1

-




Траисова Т.Н., Ержанова Ж.К. Программа прохождения производственный практики для студентов специальности 520830 и 050506 Экономика – Уральск 2006г.

43

-




Траисова Т.Н и др., Курсовое проектирование по организациями предпринимательской деятельностей : Методическое пособие для экономических специальности очного и заочного отделений. – Уральск.: ЗКАТУ, 2002.

76

-

В) Оқулықтар, электронды түрдегі оқу-әдістемелік әдебиет.







Электронды оқу құралдар, эл. әдістемелік ұсыныстар, эл. практикумдар, видиофильмдер, т.б

Дана саны

кітапханада

кафедрада

1

Предпринимательство.Курс лекции для студентов эк. спец. Траисова Т.Н.; Тулеугалиева Н.И. 2007

-

1

2

УМКД по дисциплине Предпринимательство для студентов специальностей 050506 – Экономика; 050507-Менеджмент; 050510 –Государственное и местное управление, Траисова Т.Н.; Тулеугалиева Н.И., 2007г.

-

1

3

Кәсіпкерлік пәні бойынша ОМӘК 050506 – Экономика, 050510 – Мемлекеттік және жергілікті басқару, 050507 – Менеджмент мамандықтарының стуенттеріне. Тулеугалиева Н.И.; Рахимгалиев Б.К., 2007ж


-

1




  1. ДӘРІСТІК КЕШЕН


Тақырып 1. Кәсіпкерлік: түсінігі және оның негізгі түрлері

  1. Кәсіпкерлік қызмет түсінігі, мотивтері және жүзеге асыру жағдайлары

  2. Кәсіпкерлік қызметтің жағдайларымен ұстанымдары

  3. Кәсіпкерлік қызметтің объекті және субъектілері

  4. Кәсіпкерлік қызмет түрлері

  5. Кәсіпкерлік қызмет формалары




  1. Кәсіпкерлік қызмет түсінігі, мотивтері және жүзеге асыру жағдайлары

Кәсіпкер – заңмен рұқсат берілген шаруашылық қызметтің түлерімен айналысатын адам, соның ішінде коммерциялық-делдалдық, сауда-саттық, кеңес берушілік, бағалы қағаздармен байланысты операциялармен және де басқа қызметтермен.

Кәсіпкер дегеніміз – бұл тәуекелі мол жағдайларда әрекет етуші адам; өзінің ұйымдастырушылық қабілеттері арқасында табыс табушы; кез-келген мүмкіндікті ұқсатып барынша мол пайда таба білетін адам.

Кәсіпкерлік іс-әрекеттің мақсаты неғұрлым көп мөлшерде пайда табу.

ҚР Азаматтық Кодексіне сәйкес «Кәсіпкерлік- бұл жеке меншікке (жеке кәсіпкерлік) немесе мемлекеттік кәсіпорынды (мемлекеттік кәсіпкерлік) басқару құқығына негізделген, тауарларға деген сұранысты қанағаттандыру арқылы (жұмыстар, қызмет көрсетулер) таза пайда табуға бағытталған, меншік формаларына тәуелді емес азаматтар мен заңды тұлғалардың бастамалық қызметі. Кәсіпкерлік қызмет кәсіпкердің атынан, оның тәуекелі мен мүліктік жауапкершілігіне сай жүзеге асады.»



Кәсіпкерліктің белгілері:

  1. Өз беттілік.

  2. Тәуекел.

  3. Кәсіпкерлік қызмет әрқашан да жүйелі түрде табыс алуға бағытталады.

  4. Жоғарыда келтірілген кәсіпкерлік анықтамасына сай табыс тауар өткізу, жұмыстар атқару және қызмет көрсету субъектілерінен алынады.

Кәсіпкерлік қызмет заң талабына сәйкес кәсіпкер ретінде тіркелген тұлғалар арқылы жүзеге асырылады.


  1. Кәсіпкерлік қызметтің жағдайларымен ұстанымдары

Тиімді кәсіпкерлікті жүзеге асыру үшін оған экономикалық, әлеуметтік, құқықтық жағдайлар қажет, яғни кәсіпкерлікке қолайлы орта қажет.

Кәсіпкерліпен айналысу үшін ең алдымен оған экономикалық жағдай керек. Олар: нарыққа тауар, қызметтер ұсыну, тауарлардың, қызметтердің алуан түрлері; тұтынушылардағы ақша – қаражат көлемі, яғни олардың сатып алу қабілеттігі, жұмыс және жұмыс күшінің артық-кемдігі; еңбек қорының ақының артық-кемдігі; несие беретін мекемелердің ақша қаражаттары болуы керек т.б

Кәсіпкерлікпен айналысуы үшін нарықтық инфрақұрылымы болуы керек: банктер; шикізат, материал, құрал-жабдықтар сатушылар; тауарды тұтынушыға дейін жеткізетін мекемелер.

Кәсіпкерлік ұстанымдары:


  1. Кәсіпкерлік қызмет бостандығы ұстанымы.

  2. Түрлі меншік формаларын, меншік құқықтарының заңды теңдігін және олардың бірдей қорғалуын құптайтын конституциялық ұстаным. Ол ҚР Конституциясының 6- бабында бекітілген: «Қазақстанда мемлекеттік және жеке меншік бірдей деңгейде мойындалып, қорғалады.»

  3. Бәсекені қолдау және монополиялану мен әділетсіз бәсекеге бағытталған экономикалық қызметті болдырмау ұстанымы (Конституцияның 26- бабы).

  4. Кәсіпкерлік қызметті мемлекеттік реттеу ұстанымы.

  5. Заңдылық ұстанымы.

  6. Кәсіпкерлер мен тұтынушылар құқықтарының қорғалуы.




  1. Кәсіпкерлік қызметтің жағдайларымен ұстанымдары

Қызметтің қай түрі болмасын оның обьектілері мен субьектілері көрсетеді. Субъектілері дегеніміз - бұл тұлғалар (жеке және заңды) осы қызметпен айналысатын. Объектісі дегеніміз – сол қызмет неге бағытталған, немен байланысты екенін көрсетеді.

Кәсіпкерлік іс-әрекетте обьектісі тауар болып табылады. Маркетингалық – кәсіпкерлік тәжірибиде тауар болып нарықтық қатынастар жағдайында сатып алушы мен сатушылардың мәмле обьектісің құрайтын нәрселер болып табылады.



Кәсіпкерлік іс-әрекет субъектілеріне

  • кәсіпкерлерді, оның ұйымдарын;

  • жеке және ұйымдық тауар тұтынушылар;

  • жалға алынған жұмысшылар (келісім-шарт негізінде жұмыс жасайтын);

  • мемлекеттік және жергілікті органдар жатады.




  1. Кәсіпкерлік қызмет түрлері

Кәсіпкерлік қызмет:

  • өндірістік;

  • коммерциялық;

  • қаржылық;

  • кеңестер беру болып бөлінеді.

Коммерциялық кәсіпкерліктің мазмұны тауар-ақша қатынастары мен сауда-айырбас операцияларынан тұрады. Шын мәнінде, бұл тауар мен қызмет көрсетуді қайта сататын орын. Оның өндірістік кәсіпкерлік қызметтен айырмашылығы – мұнда өнім өндіруді өндірістік қорлармен қамтамасыз ету қажет болмайды.

Қаржылық кәсіпкерлікке сату-сатып алудың ерекше тауарлары: ақшаны, валютаны, құнды қағазды (акция, вексель, облигация, ваучер), яғни ақшаны тікелей және қосымша нысанда сату жатады. Нарықтық қатынастарға өтуге байланысты ақша нарығы, валюта және құнды қағаз нарықтары бой көтереді, оларға қатысушылар:

      • коммерциялық банктер;

      • қор биржалары;

      • кейбір кәсіпорындар мен ұйымдар;

      • кәсіпкерлер және жеке тұлғалар.

Кәсіпкер немесе бизнестің осы саласына қатыстытылар өздерінің іс-әрекеттерін құнды қағаз нарығы мен маркетингтік қызметті ұйымдастырудан бастайды. Сөйтіп бір уақытта олар ақшаның, валюта мен құнды қағаздардың көздерін табады. Кәсіпкерлік қызметтің тағы бір нысаны – меншіктік акцияға, облигацияға, несие билеттеріне және коммерциялық құнды қағаздарға (ақша міндеттері, вексель) қатысты құнды қағаз эмиссиясын жүзеге асырады.

Кеңес беру қызметіне:

  • жалпы басқару;

  • әкімшілік басқару;

  • қаржылық қолдау;

  • маркетинг;

  • ақпаратты технология;

  • арнайы қызметтер жатады.

Сонымен қатар халыққа ақылы немесе ақысыз түрде кеңестер беріліп, қызметтер көрсетіледі.


  1. Кәсіпкерлік қызмет формалары

Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексі және қолданылып жүрген заңдар мен заңдылықтарға сәйкес кәсіпорындардың мынадай ұйымдық-құқықтық нысандары бар:

  • мемлекеттік кәсіпорын;

  • серіктестік (толық жауапкершілікті, аралас және жауапкершілігі шектеулі жауапкершілікті);

  • акционерлік қоғам, бірлестіктер.

Кәсіпкерлік қызметке қатысушылар мен олардың әріптестерінің бірігуі «серіктестік» деп талады. Серіктестік шаруашылықтарға әріптестердің қатысуы жазбаша келісімдер мен шарттар түрінде бекітіледі. Серіктестіктерді олардың құрылтайшылары құрайды.

Толық серіктестік төмендегі негізгі екі белгісімен ерекшеленеді:

    1. Кәсіпкерлік қызмет және оған қатысушы серіктестіктің қызметтері олардың өз қызметтері болып саналады, ал оның міндеттері бойынша кез-келген қатысушы өзінің барлық мүлкімен жауап береді.

    2. Серіктестік жеке сенімді қатынастарға негізделеді: егер бір қатысушы серіктестіктің атынан мәміле жасаса, мүліктік жауапкершілік басқа қатысушыға жүктеледі.

Аралас (командитті) серіктестікте бір немесе бірнеше қатысушылар несие берушілер алдында бүкіл мүліктерімен жауап береді. Біреуінің немесе бірнешеуінің жауапкершілігі олардың әрқайсысының қоғамдастыққа қосқан үлесі (салымы) бойынша шектеледі.

Жауапкершілігі шектеулі серіктестік – алдын-ала белгіленген пайшылар үлестерінің негізінде құрылған бірлестік. Оның мүшелерінің (жеке және заңды иегерлері) қоғамның міндеттемелерін орындауда жауапкершіліктері жоқ, олар тек өз үлестерінің мөлшерінде ғана тәуекелділік жасай алады.

Акционерлік қоғам – рұқсат ету жолымен құрылатын заңды құқығы және өзіндік жарғысы бар бірлестік. Акционерлер болуға жеке адам, заңды тұлғалар да хақылы.
Тақырып 2. Кәсіпкерліктің іскерлік ортасы

  1. Іскерлік ортаның түсінігі және оның ерекшеліктері

  2. Кәсіпкерліктің сыртқы ортасы

  3. Кәсіпкерліктің ішкі ортасы




    1. Іскерлік ортаның түсінігі және оның ерекшеліктері

Кәсіпкерлік субьектілері қандай болмасын бір іскерлік ортада қалыптасып, жұмыс жасай бастайды.

Іскерлік орта кәсіпкерліктің орнын, қызмет тәртібін анықтайды.

Кәсіпкерлік орта дегеніміз – ол белгілі территориялық және мағыналы тұтастық.

Кәсіпкерлік орта – қоғамдық экономикалық ахуал, өзінің құрамына кәсіпкерлік тұлғаны, экономикалық бостандықты, экономикалық қарым-қатынастың нарықтық түрін және кәсіпкерлік капиталды қалыптастыру мүмкіншілігін және қажетті ресурстарды пайдалану мүмкіншіліктерін кіргізеді.

Кәсіпкерлік ортаны қалыптастыру – ол басқарылатын процесс. Оны басқару әдістері әкімшілік немесе нұсқаулық мінезде бола алмайды. Кәсіпкерлік орта кәсіпкерлік субьектілеріне әсер етуші шаралармен байланыста болмайды, сондай-ақ субьектілерді қалыптаастыру және қызмет етуге қолайлы қажетті жағдайлар жасау.

Іскерлік ортаны қалыптастыру – көп аспекті құбылыс. Ол келесіден тұрады:



  • қоғамдық , экономикалық, әлеуметтік – экономикалық философияның және онымен байланысты қоғамның психологиясының өзгеруі;

  • кәсіпкерлердің кәсіпкерлік инфрақұрылымын құруға ынталандыру, ұлттық бағдарламасын қабылдау;

Кәсіпкерлік ортаны қалыптастыр халықаралық проблема, себебі кәсіпкерлік экономикалық белсенділіктің ерекше формасы ретінде барлық дамыған елдерде мемлекет тарапынан қолдау алуда.

    1. Кәсіпкерліктің сыртқы ортасы

Сыртқы орта – кәсіпкерді қоршаған, оған әсер етуші жағдайлардың, факторлардың жиынтығы. Әсер ету масштабына байланысты (ұлттық, аймақтық, жергілікті) және әсер ету мінес-құлқына байланысты (тікелей және жанама) макро, медиа және микроорталарды ажыратады.

Кәсіпкерлердің макроортасы дегеніміз – еліміздің экономика деңгейінде кәсіпкерліктің жағдайын (климатын) аңықтаушы бір-бірімен тығыз байланыстағы жағдайлар мен ережелердің жиынтығы. Оның ішінде географиялық, құқықтық, экономикалық, саяси, әлеуметтік және технологиялық жағдайларды бөледі.

Географиялық жағдайға табиғаттың, ауа-райы жағдайлары жатады (территория көлемі, жүк тасымалдау шақырымдары, шикізат және энергоресурстардың баршылығы және оған қол жеткізу мүмкіншілігі жатады.)

Экономикалық жағдай – бағаның өнімдерге қалыптасу тәртібін, баға деңгейін анықтаушы факторлар жиынтығы жатқызады.

Құқықтық жағдай – кәсіпкерлік іс-әрекет маңызын анықтаушы, реттеуші заңдар мен құқықтық актілер.

Саяси жағдайлар – мемлекеттің кәсіпкерлік процестерге қатынасын сипаттайды, коммерциялық құрылымдар қызметтіне араласу деңгейі.

Әлеуметтік жағдайлар қоғамның даму деңгейін көрсетеді. Әлеуметтік жағдайлар басқа факторларға қарағанда өте күрделі.

Технологиялық жағдайлар еліміздегі ғылыми – техникалық процестердің жалпы деңгейін және даму қарқынын көрсетеді, белгілі мөлшерде кәсіпкерлік ортаны қалыптастырады.




    1. Кәсіпкерліктің ішкі ортасы

Ішкі ортаның бір-бірімен байланысты негізгі элементтері: ұйымның миссиялы; қызмет ету мақсаттары мен міндеттері; материалдық-техникалық базасы; өндірістік процестерді орындау технологиясы, персоналдар құрылымы, олардың ара қатынастары.

Іскерлік ортаны талдау келесідей жүргізіледі:

1.Арнайы қызмет етуші тұлға ретінде іскерлік ортаға кіру дәрежесінің қиындықтары бар. Әлем тәжірибесіндегі жаңа кәсіпорын құру үшін рұқсат алу ережелері бар. Қ.Р-да құқықтар белгіленген жаңа кәсіпорын құруға рұқсат алу ережелері бар, оған бірде – бір мемлекеттік мекемелер кедергі жасауына болмайды. Оларды тіркеуден бас тартқан жағдайда сот арқылы шағылдануына болмайды.

2.Кәсіпкерлердің қызығушылық тудыратын сала мен іскерлік орта жөнінде нақты мәлімет алуға мүмкіншіліктері бар.

3. Кәсіпкердің өзі қызмет атқарғысы келетін нақты қызмет етуші саланың жүйесі қызықтырады.

4. Кәсіпкерді қоғамда қалыптасқан кәсіпкерлікті қорғаушы және жеке қауіпсіздігін қамтамасыз ететін жүйелер қызықтырады.

5.Елде қалыптасқан саяси климат үш басқару институтарымен белгіленеді:


  • орындаушы

  • заң шығарушы

  • соттаушы (қазылық).

6. Кәсіпкерлікті қалыптасқан саяси тәртіп қызықтырады.

7. Кәсіпкерлікті халықтың төлем қабілеттілігі қызықтырады.


Тақырып 3. Кәсіпкерлік қызметте персоналды басқару

  1. Кәсіпорын персоналы және оның құрылымы.

  2. Персонал қажеттілігін анықтау

  3. Персоналды басқару




  1. Кәсіпорын персоналы және оның құрылымы

Персонал – жалдамалы жұмысшылар және жұмыс жасайтын жеке меншіктер мен иемденушілер қатысатын ұйымның жеке құрылымы.

Персоналдың негізгі көрсеткіштері болып мыналар табылады:



  • Еңбек келісім-шартымен ұйымдастырылатын жұмыс берушімен еңбектік қарым-қатынасы. Жұмыс жасайтын жеке меншіктер және иемденушілер персоналдар құрамына кіреді, егер олар өздеріне бөлінетін пайдадан басқа ұйымның қызметіне жеке еңбек көрсетіп жалақы алатын болса;

  • Белгілі бір ерекше мінездемесі (мамандығы, профессиясы, квалификациясы) бойынша. Яғни ол жұмысшының нақты қай орында отыратынын анықтайды : басқарушы, маман, басқа да қызметшілер.

Персоналдың алдына қойған мақсатына жету үшін нақты жұмыс орындарын ұйымдастыруды мақсатты бағыттау.

Ұйымның кадрының негізгі мінездемесі мыналар: саны және құрылымы.

Ұйымның кадр саны оның мінезіне, масштабына, күрделілігіне, өндірістің еңбек сыйымдылығына және басқаратын процестеріне, мехинакаландыруына, автоматтандырылуына, компьютерлануына байланысты.

Ұйымның кадр құрылымы – белгілі бір белгі бойынша біріккен жұмысшылар тобының жиынтығы. Ол статистикалық және аналитикалық болып бөлінеді.

Статистикалық құрылым жұмыспен қамтылған түрлі қызметтерінің қозғалысы мен кадрлардың орналасуы көрсетіледі.

Аналатикалық құрылым жалпы және жеке болып бөлінеді. Жалпы құрылымда мынадай белгілері бойынша, мамандық, квалификация, білімі, жынысы, жасы, жұмыс стажы бойынша кадрлар қаралады.




  1. Персонал қажеттілігін анықтау

Бәріне анық, кәсіпорындағы өндірістің негізгі факторлары болып мыналар табылады: кадр, еңбек заты, еңбек құралы.

Негізгі роль кәсіпорындағы кадрлық потенциалға жатады. Өйткені өндірістік процесте бірінші кадрға көңіл бөлінеді және ол қаншалықты өндіріс құралдарын тиімді қолданатынын, сонымен қатар кәсіпорынның толығымен қамтығанда қалай жұмыс жасайтыны соған байланысты.Сондықтан әрбір кәсіпорында алдына қойған мақсаттарына жету үшін кадр саясатын қалыптастырып жүзеге асыруы қажет. Ол мынадай мақсаттар:

- жұмысқа жарамды және денсаулығы жақсы жұмысшылар тобын құру;

- кәсіпорынның жұмысшыларының квалификациялық деңгейін жоғарлату;

- квалификация деңгейіне, жыныстық және жас құрылымына байланысты оптимальды жұмысшылар тобын құру;

- әртүрлі өзгерімелі жағадайларда икемді қабылдайтын, жаңа идеялар енгізетін және болашаққа қарайтын жоғарғы білімді басқарушы звеноны дайындау;

Кадр саясаты өзіне мыналарды қосады:

- кадрларды таңдау және оларды әрі қарай қалыптастыру;

- кадрларды дайындау және үздіксіз оқыту;

- жұмысшыларды жалдау.

- Қалыптасқан өндіріс жүйесіне байланысты жұмысшыларды орналастыру;

- Еңбекті ынталандыру;

- Ұйымның еңбегін жетілдіру.

- Кәсіпорынның жұмысшыларына еңбектің жағымды жағдайларын жасау.


3. Персоналды басқару

Кәсіпорынның басқару процесін келесіге бөлуге болады: техникамен басқару, экономикамен, кадрмен басқару.

Талдау, жоспарлау, есеп және персоналдарды басқару үшін барлық жұмысшылар әртүрлі қатарлары бойынша класификацияланады. Өндіріс процесіне байланысты кәсіпорынның барлық персоналдары екі категорияға бөлінеді: өнеркәсіптік-өндірістік персонал және өнеркәсіптік емес.

Ал өндіріске байланысты басқарушылар мынадай топтарға бөлінеді: сызықтық және функционалдық. Сызықтыққа өндірістің әрбір бөлімдері бойынша басқаратын басқарушы жатады; ал функционалдыққа функционалды істерді (бөлімдер, басқармалар) басқаратын басқарушы және оның орынбасарлары жатады.

Персоналды басқару процесі өзіне мыналарды жүктейді, яғни әрбір кәсіпорында класификация деңгейі бойынша және жыныстық және жас құрылымдары бойынша өнеркәсіптік-өндірістік персонал құрылымы анықталып, талдануы қажет.



Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет