Негізігі түсініктер мен терминдер
Бюджет тапшылығы
Сыртқы қарыз
Ішкі қарыз
Мемлекеттік бюджет
Мемлекеттік қарыз
Лаффер қисығы
Салық
Салық салу
Қаржы жүйесі
Қаржылар
Фискальдық саясат
Бақылау сұрақтары
Қаржы мағынасы.
Қаржы жүйесі мен оның құрылымы.
Мемлекеттік бюджет пен бюджет тапшылығы.
Мемлекеттік қарыз.
Салық классификациясы.
Лоффер қисығы.
Әлеуметтік қорғау.
17 ДӘРІС. Мемлекеттің сыртқы экономикалық
іс-Әрекеті.
Дүниежүзілік шаруашылық.
Халықаралық қатынастар жәәне оның негізгі көріну нысандары.
Қазақстанның әлемдік шаруашылықтағы рөлі
Дүниежүзілік шаруашылық бір-бірімен тауарларлы - ақша қатынастарымен байланысқан егеменді ұлттық мемлекеттердің жиынтығы. Дүниежүзілік шаруашылық нарықтық экономиканың заңдарына негізделген, өзара байланысты және бір біріне тәуелді ұлттық экономикалардың жиынтық әрекеттерін көрсететін экономикалық организм. Яғни бұл ұлттық шаруашылықтар бір бірімен халықаралық еңбек бөлінісі, өндіргіш күштер, өндірістік қатынастар арқылы әр түрлі деңгейде және әр түрлі сипатта көрінетін өндірістік, ғылыми-техникалық, ғылымдық, т.б. байланыстар арқылы біріккен ғаламдық экономика.
Дүниежүзілік шаруашылықтың даму ерекшеліктерінің бірі тұйықталған ұлттық шаруашылықтың жүргізу тәжірибесінің бірте-бірте сыртқы нарыққа бағытталып, ашық экономикаға көшу. Көптеген саяси және әлеуметтік-экономикалық өзгерістер нәтижесінде дүниежүзілік шаруашылықта өзгерістер боды. Соған байланысты бүкіл дүниежүзілік шаруашылық бір тұтас жүйе ретінде қалыптаса бастады. Бірақ елдердің даму деңгейлері бірдей емес.
Дүниежүзілік шаруашылықтың болашағына және оның дамуына әсер ететін себептер:
ғылыми-техникалық прогрестің жылдамдадауы, жаңа технологияның тарауы;
қоршаған ортаның проблемаларындағы ғаламдық өзгерістер;
халықаралық өсу мен қоныстаудың қозғалысы;
бай және кедей елдердің арасындағы алшақтықтың өсуі.
Интернационалдану дегеніміз халықаралық еңбек бөлінісі негізінде жекелеген елдер арасындағы тұрақты өндірістік экономикалық байланыстардың қалыптастыру. Кез келген елдің әлемдік қауымдастыққа кіруі бірнеше белгілермен ерекшеленуі қажет: дамыған ғылыми-техникалық негізі болуы; шикізатпен энергия қорлармен қамтамасыз етілуі, оның салыстырмалы арзан болуы; білікті маманның болуы. Экономикалық өзара бағыныштылық дүниежүзі елдері арасындағы құқық нормасын, мәдени, байлық, өмір сүру қағидасын ұстау, басқа елдердің топтарының позициясымен сәйкес келуін талап етеді.
Халықаралық қатынастардың басты формаларына жататындар:
халықаралық еңбек бөлінісі,
тауарлар мен қызмет көрсетудегі дүниежүзілік сауда,
халықаралық несие,
өндірістік факторлардың (еңбек, капитал) халықаралық ауысуы,
халықаралық валюта-қаржы қатынастары,
халықаралық ғылыми-техникалық байланыстар,
экономикалық интеграция.
Достарыңызбен бөлісу: |