Экономистерге арналған математика. Күні



Дата06.02.2022
өлшемі0,67 Mb.
#80209
Байланысты:
Фк-16.ЭАМ.21.09.2020.


Фк-16. Экономистерге арналған математика.
Күні: 21.09.2020.
Тақырыбы: Матрицалар. Матрицаларға амалдар қолдану.


Матрицалар және оларға жүретін амалдар.
Ұзындықтары бірдей m жолдан тұратын сандардың тік бұрышты кестесін матрица деп атайды. Ол мына түрде жазылады



немесе қысқаша  , мұндағы i=1,m – жолдың номері, j=1,n бағанның номері.

Егер m=n болса, онда матрицаны квадраттық матрица деп атайды.

Егер m=1, n>1 онда матрицаны бағандық матрица деп атайды.

Егер m>1, n=1 онда матрицаны жолдық матрица деп атайды.

Матрицалардың түрлері.
1.Бас диагональдің басындағы элементтерден басқа элементтердің барлығы нөлге тең болатын квадраттық матрица диагональдық матрица деп аталады да мына түрде жазылады:


2.Бас диагональдің бойындағы элементтері бірге тең болатын диагональдық матрица бірлік матрица деп аталып, Е әрпімен белгіленеді.



3. Бас диогональдың бір жағындағы элементтердің барлығы нольге тең болатын квадраттық матрица үшбұрышты деп аталады.

4. Барлық элементтері нольге тең болатын матрица нольдік матрица деп аталады, 0 әрпімен белгіленеді.




  1. Нөмірін сақтай отырып жолын бағанға ауыстырғанда шыққан матрица берілген матрицаның транспональданған матрица деп аталып,  арқылы белгіленеді.





Матрицаларға амалдар қолдану.

Матрицаларды қосу.

Матрицаларды қосу амалы тек қана бірдей өлшемді матрицалар үшін орындалады.
Ереже: өлшемдері бірдей екі матрицаны қосу үшін оның сәйкес элементтерін қосу керек.



Мысалы:

  матрицаларының қосындысын табу керек.

Δ ▲




  1. Матрицаны санға көбейту.
    Ереже: матрицаны санға көбейту үшін оның әрбір элементін осы санға көбейту керек.



    Мысалы:  матрицасын k=2 санына көбейту керек.

    Δ  ▲




Матрицаларды көбейту.
Екі матрицаны көбейту тек қана бірінші матрицаның бағандарының саны екінші матрицаның жолдарының санына тең болған жағдайда ғана орындалады.



мұндағы    i=1,…,m; k=1,…,p;

Мысалы:  матрицаларын көбейту керек.

Δ  ▲

Егер А және B бірдей өлшемді квадраттық матрицалар болса, онда олардың  және  көбейтінділері бар болады.

Матрицалардың қосуының қасиеттері.

1.Матрицаларды қосу ауыстырымды - A+B=B+A



2.Матрицаларды қосу терімді - (A+B)+C=A+(B+C)



Матрицаларды көбейтудің қасиеттері.

  1. Матрицаларды көбейту ауыстырымды емес:

2. Матрицаларды көбейту терімді
3.Матрицаларды көбейту сол жағынан үлестірімді


  1. Матрицаларды көбейту оң жағынан үлестірімді:
    Жаттығулар
    Амалдарды орындандар.














Достарыңызбен бөлісу:




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет