Әлеуметтанулық сұрақ-жауап алғашқы ақпаратты жинаудың кең тараған әдістерінің бірі

Іріктеудің репрезентативтілігі деген ол жалпы жиынтықтың барлық параметрлері бойынша іріктелген жиынтықтың сәйкес келуі. Іріктеудің жалпы жиынтыққа сәйкестендірілуі іріктеу қатесі деп аталады. Іріктеу қатесінің шектеулері зерттеудің мақсатына байланысты. Іріктеу қатесінің көлемі зерттеудің сенімділігі анықталады. Жоғары сенімділік – іріктеу қатесі 3% дейін, қалыпты – 3 – тен 10% дейін (көбінесе 5%), жақындатылған – 10 – нан 20% дейін және бағыттаушылық – 20-дан 40% дейін. Сынау зерттеулерде іріктеудің қатесі жақындатылған немесе бағыттаушы болса, аналитикалық және бейнелеу зерттеулерде кем дегенде қалыпты болуы тиіс (5%).

• Іріктеудің репрезентативтілігі деген ол жалпы жиынтықтың барлық параметрлері бойынша іріктелген жиынтықтың сәйкес келуі. Іріктеудің жалпы жиынтыққа сәйкестендірілуі іріктеу қатесі деп аталады. Іріктеу қатесінің шектеулері зерттеудің мақсатына байланысты. Іріктеу қатесінің көлемі зерттеудің сенімділігі анықталады. Жоғары сенімділік – іріктеу қатесі 3% дейін, қалыпты – 3 – тен 10% дейін (көбінесе 5%), жақындатылған – 10 – нан 20% дейін және бағыттаушылық – 20-дан 40% дейін. Сынау зерттеулерде іріктеудің қатесі жақындатылған немесе бағыттаушы болса, аналитикалық және бейнелеу зерттеулерде кем дегенде қалыпты болуы тиіс (5%).
• Қолданбалы социологиялық зерттеулерде кездейсоқ, квоталық әдіс, сериялық іріктеу әдісі, «снежный ком» әдісі қолданылады.
• Сұрақ-жауаптың түрлері. Анкеталық сұрақ-жауап әдісінде реттілік, сұрақтардың мазмұны және түрі, жауаптарды беру жолдары және оларды тіркеу тәсілдері бекітілген.
• Интервью – интервьюердің немесе аудиотехника арқылы жазылған зерттеушінің респондентпен әңгіме. Ең кең тараған интервьюдің түрі ол формальданған (стандартталған) интервью, онда қойылатын сұрақтар бір реттілікте сұрақ парағында көрсетілген.

Фокус-топ топтық динамика эффектісін қолдануына негізделген. Бұл әдістің ерекшелігі – топтық дискуссия маманның (модератордың) жетекшілігімен өткізіледі базируется на использовании эффекта групповой динамики. Бұл әдістің негізгі қасиеті ол аз уақыт ішінде респендент тобынан толық ақпаратты алу. Құжаттарға талдау жасау зерттеушіге әлеуметтік өмірдің маңызды жақтарын көруге мүмкіндік береді, адамдардың, топтардың қарым – қатынас динамикасын бақылауға және әлеуметтік құрлымның ерекшелігін бейнелеуге және бір тарихи кезеңдегі қоғамға сәйкес келетін нормалармен құндылықтарды қондыруға көмектеседі. Контент-талдау (англ. contents - мазмұн) ментальды, мәдени және әлеуметтік ерекшеліктерді берілген мәтіндердің мазмұндарын формальды зерттеуін қажет ететін ғылыми әдіс.