Космополитті таралу аймағы. Олар көбінесе кашалот (Physeter), дельфин (Grampus griseus), касатка (Orcinus orca) сияқты теңіз жануарларына тән.
Жер бетінің көп бөлігін немесе дүниенің барлық бөліктерінің бір бөлігін қамтитын өте кең таралған түрін космополит деп атау қабылданған (гр. "космос" - әлем және "политейа" - мемлекет).Таксонның дәрежесі және таралу аймағының өлшемі. О.П. Декандользерттеулері. Беларусь флорасының космополиттер мен гемикосмополиттерінің мысалдары. Кем дегенде үш материкте немесе кем дегенде екі, бірақ солтүстік және оңтүстік жарты шарда орналасқан өсімдіктерде кездесетін гемикосмополиттер (жартылай космополиттер).
Түрдің кең таралуына қарама-қарсы тар локализация болып табылады. Мұндай сирек түрлер эндемиктер (эндемиктер) деп аталады, ал олардың ареалдары эндемикалық (қарақұмықтан. "эн" – ішінде, "демос" - ел, халық)
Топтың дәрежесін жүйелеу мен таралу аймағының өлшемі арасында корреляция бар: топ дәрежесі жоғары болған сайын, ол үлкен аумақты алады. Демек, туыс ареалы түрдің ареалынан үлкен, тұқымдас ареалы тектің ареалынан үлкен.
Аралдық флоралық энедимикіт ареал. Ең жиі эндемиктер арал флорасы қалыптасатын аралдарда кездеседі. Бұл ретте, салыстырмалы түрде материктерден ажыраған (Жаңа Зеландия, Мадагаскар) немесе мұхиттық шығу тегі бар (Гавай, Канар аралдары) аралдарда эндемизм күрт байқалады. Бұл жағдайда эндемиялық түрлерге түрлердіңжалпы санының 85% - на дейін келуі мүмкін.
Таулық флоралық эндемиктік ареал. Эндемиктер таулы елдерде де кең таралған, бұл өсіп-өну жағдайларының (топырақ, тау жыныстары, климат, гидрографиялық желі және т.б.) алуан түрлілігімен түсіндіріледі.
Оттектің айналымы.
Оттек айналымы
Оттегі – қалыпты жағдайда түсі, дәмі, исі жоқ газ. Ол Жер бетіндегі ең көп тараған элементтердің бірі. Байланысқан күйде оттек Жердің су қабатының 6/7 массасын алады. Гидросферадағы оттектің массасы 85,82. Бос күйіндегі оттектің биохимиялық және физиологиялық процестердегі ролі ерекше. Тек қана кейбір микроорганизмдер – анаэробтардан басқа барлық жануарлар мен өсімдіктер өздерінің тіршілігіне қажетті энергияны әртүрлі қосылыстардың оттекпен биологиялық тотығу нәтижесінде қабылдайды.
Достарыңызбен бөлісу: |