БҮЙРЕК ҮСТІ БЕЗІ
Шеткері ішкі секреция жүйесінің келесі мүшесі бүйрек үсті безі. Ол бөлек екі бездің бірігуінен пайда болады. Бездің қабықтық және милық заттарын ажыратады.
Дамуы. Бүйрек үсті безінің қабықтық заты эмбриогенездің 5 аптасында целомдық эпителийден дамиды. Бездің дамуы целомдық эпителийдің жиынтығы түрінде шажырқайдың түбірі аймағында басталады. Пайда болған жасушалардың көлемдері ірі, цитоплазмасы ацидофильді. Жасушалар тығыздана келіп интерреналдық денешікті құрайды. Ацидофильді жасушалардан бүйрек үсті безінің фетальды қыртысы дамиды. Құрсақ іші дамудың 10 аптасында алғашқы қыртыс сыртынан базофильді жасушалармен қапталады. Бұл жасушалар бездің ақырғы, дефинитивті қыртысын түзейді. Эмбрионалдық дамудың аяғына қарай бірінші немесе фетальды қыртыс кері дамиды. Фетальды қыртыста негізінен гликокортикоидты гормондар өндіріледі. Интерреналдық денешікті берген целомдық эпителийден жыныс үйемелері, ал олардан жыныс бездері құралады.
Ал милық заты эмбриональдық дамудың 6-7 аптасында қолқа тамырының маңында орналасқан симпатикалық ганглийден бөлінген нейробластылардан дамиды. Олар интерреналдық денешіктің ішіне кіріп орналасады да көбейе бастайды. Бездің милық затын құрайтын бұл жасушалар нейроэндокриноциттер болып табылады. Ұрықта хромаффинді жасушалар тек норадреналин бөледі, адреналин эмбриогенездің ақырғы кезеңдерінде ғана пайда болады.
Достарыңызбен бөлісу: |