10.1 кесте. Аутоиммунды полигландулярлы синдромдар
АПС-l
|
АПС-2
|
Басты компоненттері
|
%
|
Басты компоненттері
|
%
|
Гипопаратиреоз
|
76-96
|
Аддисон ауруы
|
80-100
|
Шырышты-тері кандидозы
|
17-100
|
Аутоиммунды тиреоидит немесе Грейвс ауруы
|
67-97
|
Аддисон ауруы
|
72-100
|
І типті қант диабеті
|
35-52
|
Біріншілік гипогонадизм
|
26-45
|
Витилиго
|
5-50
|
Алопеция
|
30
|
Біріншілік гипогонадизм
|
3,5-16
|
Мальабсорбция
|
23
|
Пернициозды анемия
|
16
|
Пернициозды анемия
|
14
|
Аутоиммунды гепатит
|
12
|
Аутоиммунды тиреоидит немесе Грейвс ауруы
|
10
|
Витилиго
|
4
|
І типті қант диабеті
|
2-5
|
10.1.1. Аутоиммунды полигландулярлы синдромның 1 типі
Аутоиммунды полигландулярлы синдромның 1-ші типті (АПС-l, кандидополиэндокринді синдром, APECED — autoimmune polyendocrinopathy, candidiasis, ectodermal-dystrophy; MEDAC — multiple endocrine deficiency autoimmune candidiasis) — сирек дамитын сырқат, Дж.Уайткер суреттеген классикалық үштік тән: шырышты-тері кандидозы, гипопаратиреоз, біріншілік созылмалы бүйрек үсті безі жеткіліксіздігі (Аддисон ауруы) (10.3 кесте). Классикалық үштік біріншілік гипогонадизм, сирек біріншілік гипотиреоз, қантты диабеттің 1 типімен ұштасады (10.1 және 10.2 кесте).
Этиологиясы
АПС-l моногенді аутосомды-рецессивті түрде дамитын сырқат. АПС-l дамуына әкелетін мутацияланған ген 21 (21q22.3) хромосомада орналасқан. Бұл ген AIRE (autoimmune regulator — аутоиммунды реттеуші) атауына ие болапы, AIRE ақуызын кодтайды, бұл транскрипция реттеушісі болуы мүмкін.
Патогенезі
Патогенезі негізінде эндокринді бездердің аутоиммунды деструкциясы жатыр. АПС-l кезінде бүйрек үсті безі стероидогенещі ферменттеріне P450scc (20,22-десмолаза), Р450с17 (17-гидроксилаза), Р450с21 (21.-гидроксилаза) қарсыденелер, ұйқыбездің β-жасушаларына (глутаматациддекарбоксилазаға және L-аминоациддекарбоксилазаға) және де басқа тіндерге қарсыденелер синтезделеді.
10.2 кесте. Аутоиммунды полигландулярлы синдромдардың салыстырмалы диагностикасы
Достарыңызбен бөлісу: |