1-сабақ СӨзжасам. ТҮбір мен қосымша 1-жаттығу



бет40/56
Дата06.02.2022
өлшемі1,48 Mb.
#37132
түріОқулық
1   ...   36   37   38   39   40   41   42   43   ...   56
58-жаттығу. Көркем шығармадан үстеуі бар 10 сөйлемдерді көшіріп жазып, морфологиялық талдау жасау.
23-САБАҚ
ҮСТЕУ, ОНЫҢ МАҒЫНАЛЫҚ ТҮРЛЕРІ


59-жаттығу. 1.Мәтінді түсініп оқып, үстеудің мағыналық түрлеріне талдау жаса. 2.Күрделі сөздерді теріп жаз. 3.«Арқалы ақын» деп аталу себебін дәлелдеп жаз.
Арқалы ақын
1943 жыл. Пролетарь көшесіндегі жазушылар үйінің жалаң қабат жатаған үйіне барып, бір бос бөлмеде өлеңдерімді аударыстырып қарап отырғанымда үстінде етек-жеңі бүрмелі келте сары тоны бар, қырықтың қырқасына шығып қалған бір кісі кіріп келді. Газет-журналдардан бұрын суретін көріп жүргендіктен бе, мен Иса Байзақовты бірден тани кеттім. Сәлем беріп, өлеңдерімді портфеліме салғалы жиыстыра бастадым.
- Жоқ, жинамай қоя тұр шетінен бастап оқы! - деді. Көздерінен от төгілгендей. Менің қарсы алдымдағы орындыққа отырды. Қимылы шапшаң, оралымды. Мен өлеңдерімді оқи жөнелдім. Анда-санда Исаның жүзіне бір қарап қоямын. Шамасы ұнатып отырғандай. Бір мезгілде бөлменің есігі айқара ашылды. Үстінде сұр шинелі бар бір жігіт екпіндей кіріп келді.
- Мен өзіңізді, тұп-тура өзіңізді іздеп жүрмін. Аға лейтенант менің сәлемімді шала-пұла қабылдап, Исаға шалқая тік қарады.
- Тайыр, мынау бір ақын бала екен... Майданнан келіпті. Өлеңдерінде майданның оты, қорғасынның түтіні, дәрінің иісі бар ма деп қалдым. Өлеңдерін сен де тыңда. Әлде Қаскелең военкомы өлең тыңдамай ма? Тайыр үндеген жоқ. Өткір жанарымен Иса екеумізді түгел бір шолып өтіп, басын қисайта: - «Қане, оқы, өлеңді тыңдамақ түгіл, біз де жазамыз», - деді. Мен жалғастырып оқи бердім. Тыңдаушым енді екеу: Иса, Тайыр. Екі ақын екпініме екпін қосып, өлеңді еркін оқыдым. Іштей шамалауымша, дауысым барлық пәрменімен күңгірлеп шығатын сияқты. Кейбір өзі ұнатқан тұстарында, Тайыр: «нешеуалау екен» - деп тұрды.
С.Мәуленов


60-жаттығу. Төменде берілген сөздер үстеудің қай түріне жатады?


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   36   37   38   39   40   41   42   43   ...   56




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет