Қазақстан білім және ғылым министрлігі



бет65/126
Дата07.02.2022
өлшемі363,12 Kb.
#97329
1   ...   61   62   63   64   65   66   67   68   ...   126
Байланысты:
бизнесті ұйымдастыру лекции на каз (1)

Құрылтайшы келісім - бұл құжат (жазбаша), соның ішінде жеке және заңды тұлғалардың өз еріктерімен құрылғандығын білдіретін, жаңа құқықтық ұйым құрылысты мекеменің нақты Кәсіпкерлік ойды жұзеге асыру мақсатында қолданылатын жазбаша құжат.
Кәсіпкерлік келісім - бұл әр жақтың өз еркімен кәсіпкер-
лікті жұзеге асыру ниетінде, қандайда бір құқықтық ұйым құры-
лымын біріктіруге келіспеген келісімнің түрі.
Келісім - бұл әр жақтың өзара бітімге келуі, міндеттеме бекітуі әрі әр жақтың әр қайсы бұдан яғни мәміле негізінен өзіне тиімділік тұсіреді (мысалы, тауар алудан немесе пайда тұсіруден).
Сонымен келісім әр жақтың өзара ымыраға келуінен тұрады және бекітілетін бұл тұр негізсіз мінездемеден тұрады, ғйткенмен келісімнің типтік түрлері бірге ауысады, бірге жүргізіледі.
Дегенмен олар міндеттеме мінезде болмайды, тек бір затты бекіту негізі немесе нақты келісімге қызмет етеді.
Алайда тғжірибеде анықталған талап етушілік бар, Мұнда әрбір жақтардың кез келген келісімде, дайындықта, қол қоюда қажеттілікті сақтауын талап ету. Осымен бірге Мұндай жағдай нақты құжаттың құрылымына да қатысты.
Кез келген келісім преамбуладан (алғы сөзден), негізгі білім-
нен және қорытынды білімнен тұрады.
Преамбула (алғы сөз) - бұл келісімдегі кіріспе, төмендегідей сатыдан тұрады:
 Келісімнің аты (атауы);
 Сату, сатып лау, жеткіз, бартерлік;
 Келісілген шарттарға сғйкес, соның ішінде келісімнің мғтінінде көрсетілген фактілердің келісім бекітілімінде белгіленуі;
Әр жақтың атауы, соның ішінде жеткізіп беруші жақ немесе сатушы бірінші аталады, сатып алуыш немесе қабылдаушы екінші аталады.
Келісімнің негізгі білімі жалпы және арнайы болып екіге бөлінеді. Келісімнің арнайы шарттарына қатысты мыналар:
 келісімнің заты немесе тауар саны;
 тауар сапасы;
 бағаны түсіру және оған үстемелеу;
 жеткізудегі шарттың негізігі;
 төлемнің түрі;
 жеткізу мерзімі немесе міндеттемені орындау мерзімі;
 тауарды таңбалау, орау;
 тауарды өткізу қабылдау немесе тауарға меншік құқығы-
ның ауысуы;
 екі жақтың жауапшылығы;
тыйым салынған жаңыл сөз;
Келісімнің осындай арнайы шарттары тақырыпты құрайды, соның ішінде мәмілені бекіту кезіндегі әріптестердің келіссөзіндегі талқылау мазмұныы, ксғіпкер келіссөзге дайындағанда әрбір арнайы шарттың нақты түрін ойластыру қоса қабат жүреді.
Келісмнің жалпы шартына, мынадай барлық келісімдер оның мазмұныына тғуелсіз түрде кіру түрі ескеріледі:
 қосымша түсінік төрелігі;
 форс-мажор.
Келісімнің қорытынды біліміне көрсетіледі:
 әр жақтың заңды мекені;
 барлық қосымшалар, соның ішінде келісмнің бөлінбейтін бөлігі болып саналатындар;
 екі жақтың қойған қолдары;
 келісімнің бекітілген күні және орны көрсетіледі (егер прембулада көрсетілмесе).
Келісім шарт мәміленің жүзеге асу шартын айқындайды, оның жауапкершілік, орындау жақтарының тәртібін көрсетеді.
Келісім шартта міндетті түрде шарттар қойылады:
 жеткізудің заты мен көлемі;
 тауардың саны мен сапасын анықтау тәсілі;
 жеткізужің шарты және орны, мерзімі;
 келісім шарттың бағасы;
 валюта төлемдерінің атауы және төлемнің шарттары;
 тауарды қабылдау және өткізу тәртібі;
 жеткізу кепілі және мадақтау немесе айыппұл санкция-
лары;
 екі жақтың келіспеушілік кезіндегі төрешелік;
 әр жақтың заңды мекендері және басқа тұрғылықты жайлары;
 уәкелілеті тұлғалардың қолдары.
Мұнан басқа келісім шартта кездеседі:
 залалды қайтару тәртібі;
 жауапкершіліктен босату қағидасы (меншік құқығын беру кезінде);
 келісім шарттың бұзылғанындағы, тоқтатылғандығы тәртіп.
Келісім шарттың негізгі баптарындағы мазмұны төмендегідей келтіріледі:
1. Прембула (алғы сөз). Мұнда мәміле туралы жалпы сақта-
луы тиіс. (аталған жақтың заңды түрде толық сипаттамасы). Терминдер- аталған мғтінде қолданылған және олардың мағына-
сы. Келісім шарттың атауы және нөмері, оның бекітілген жері, күні.
2. Келісім шарттың заты. Негізгі сапалы және санды тұрғы-
дан нақты түрде тауарды аты көрсетілген.
3. Мәміле бойынша тауардың саны. Бұл бапта тауардың өлшемдік бірлігі негізге алынады, санды анықтау тәртібі.
Тауар саны келісім шартта көрсетілген санмен сғйкес келу қажет. Соның ішінде нақты түрде ұдғаюы белгіленуі керек немесе кестемен сғйкес болуы қажет.
Тауар ораудың басты шарты болып қосымша түсінік алынад, бұдан тауар жеткізудің екі түрі шығады: брутто-буылудың есепке алынуы, немесе нетто-буманың есепке алындауы.
4. Тауардың сапасын анықтау.
Бұл бапта тауардың сапасын анықтау әдісі бекітіледі және орындалуы да осының ішінде кіреді (қайда, кім, сапаның бағасын шығарады).
Сапаны анықтаудың негізгі бірнеше түрін көрсетуге болады:
 Сатушының немесе сатаып алушының үлгі өлшемі;
 Техникалық жағдайлар бойынша, егер тауарда үлгі өлшемі болмаса немесе тауар сапасына арнайы талап болса (техникалық шарттар) сатып алушылармен не болмаса сатушылардың ұсынуы бойынша жасалуы мүмкін;
 Өзіндік ерекшелігі бойынша келісім шартта келісілгендей;
 Үлгі бойынша, соның ішінде екі жақтың қажеттілігіне орай бекітілуіне сғйкес;
 Тауардағы жеке заттардың мазмұныы бойынша (Мұндай жағдайда тауар компоненттерінің мазмұныының жоғарғы және төмендегі пайыздық шегі анықталады, рудадағы металл пайызы);
 "тель-тель"-өзінің қалпын сақтап тауарды жеткізу яғни сатушы жеткізілген тауардың сапасына жауап бермейді. Тауар сапасын анықтау, екі жақтың келісім бойынша жүргізіліп бекіті-
леді.
5. Жеткізу шарттары. Кім шығынды төлейтіндігін анықтай-
ды, соның ішінде сатушыдан сатып алушыға тауар тасымалдау-
мен байланысты, меншік құқығының сатушыдан сатып алушыға өту кезіндегі уақытқа және қауіптілік тууына байланысты, атап айтқанда тауардың бүлінуі немесе бұзылуы.
Мәміле бағасында көлікке кеткен шығын үлкен орын алады, сондықтан жеткізу шарттарын анықтауға ерекше назар аудару дұрыс.
Тғжірибеде жиі қолданатын жеткізудің келесі шарттары:
 Сатушы заводтан, "франко-склад", сатушы ешқашан жауапкершілік мойнына алмайды және сатып алушыға тауар тасымалдаудағы кеткен шығында төлемейді;
 "франко -склад" сатып алушы- Мұндай жағдайда сатып алушы сатушыға тауар жеткізудегі жауапкершілікті мойнына алмайды, бірақ көлікке басқа шығындарға төлейді;
 ФОБ- сатушы өз есебі арқылы кеменің портына тауар жеткізеді, ал сатып алушы мен міндетті түрде сақтандырылған. Порттың келісім шартына анықталғандай, сатып алушыға коно-
саментті беруде, (ьһтиеу жөніндегі құжаты болуы қажет). Меншік-
тікке құқық және тасымал қауіптілігі сатып алушыға жүкті, жүк тиейтін бөлікке (кеменің, самолеттің) жеткізілген сғттен туын-
дайды.
 СИФ- Мұндай шартта сатушы түгел шығында төлейді, соның ішінде кеменің келуіне байланысты, тасымалдау және тауардың сақталуының келісілген елдің портына сатып алушыға дейінгі аралықта.
Сатып алушыға коносамент беріледі, сақтандыру полюсі беріліп, меншікті құқығы сатып алушыға кеменің жүгінің тиеу уақытынан жүріп өту қашықтығы кезінде өтеді.
Жеткізудің ФОБ шарты түрінің бағасы экспорт болып санала-
ды, ал СИФ шарты түрі импорт болып саналады.
6. Жеткізудің күні мен мерзімі-бұл бап уақытты анықтайды, соның ішінде тауар сатып алушының немесе жеке тұлғаның меншіктігіне өткенде жеткізу мерзімі арнайы құжаттармен анық-
талады, олар екі жақтың қатысуымен толықтырылады. Мұндай құжаттар болып: коносамент, ғуе және теміржол жүк құжаттары, қабылдау, өткізу актілері жатады т.б.
7. Келісім шарттың бағасы-бұл сандық бірлікке бекітіледі, өлшемдік бірлік үшін де бекітіледі. Әртүрлі тауарларды жеткізу жағдайында сапасы, саны бойынша баға тауардың әрбір бірлігіне бекітіледі. Баға келісім шартқа қол қою кезінде белгіленуі қажет немесе келісім шарттың жүргізілу мерзіміне немесе орындалу сғтінен басталады. Бағалар белгілеу тәсілі бойынша нақты қозғалыстағы және айнымалы болып бөлінеді.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   61   62   63   64   65   66   67   68   ...   126




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет