«МӘліметтерді талдау және экономиканы болжау» ПӘнінің ОҚУ-Әдістемелік кешені



бет71/122
Дата20.12.2021
өлшемі0,95 Mb.
#103840
1   ...   67   68   69   70   71   72   73   74   ...   122
Байланысты:
Анализ данных и эконом прогноз каз

Ауытқымалы орташа жайында (Moving Average). Статистика ережесі бойынша ауытқымалы орташаны әдетте шашыраңқы мәліметтердің қатесін азайту мақсатымен жылдам тербелісті тегістеу үшін қатардың үлкен өлшемін қайта қарау кезінде регрессияны есептеуге дейін қолданады, және тек содан кейін ғана тегістелген сызықтармен тренд тұрғызылады. Қолданушы өзі Нүктелер(Period) ашылған тізімінде орташаланған периодтардың нүктелер санын белгілейді. Тренд белгісі (теңдеудің түрі мен R2) ауытқымалы орташа үшін қолданылмайды. Ауытқымалы орташаның әдісі басқа әдістердің комбинациясында және әсіресе, толық бастапқы қосындыларда трендтің жалғыз типін тұрғызу болмайтын кезде қолданылуы мүмкін, бірақ қатардың жеке бөліктері теңдеудің әртүрлі типтерімен жақсы аппроксимацияланады. Экономика мен әлеуметтануда мұндай мән-жайлар көрсеткіштің көрсеткеніндей уақыттың қандай да бір периодында процестің ағынды шарттары біршама өзгеріп отырады.

Кез-келген тренд – бұл шындықтың үйлесуі, нағыз әсер ететін факторлардың мұқтажданған «шешімі», олардың қиылысуы. Сондықтан да үйлесімді модельдің соңғы нәтижесі әрқашанда көрсеткіштің рұқсат етілген шекті мәндері туралы, процестің даму шарты туралы үйлеспеген кешеннің білімі негізінде нағыз ойдың көзқарасы тұрғысында қолданушымен бағалануы тиіс.

Бастапқы мәліметтердің жиынтығының бірінде трендтердің 9 теңдеуіне дейін алуға болады. Зерттеушінің тапсырмасы тиімді болжауды тұрғызу керек болатын ең жақсы трендті таңдаудан тұрады. Трендтерді модельдеу тәжірибесі бар, сценарийдің жалпы типі мен процестің даму шартын түсінетін(оптимистикалық, шынайылық, пессимистік) менеджер, нақты экономикалық көрсеткіштер(табыстар, пайдалар, шығындар, қорлар және т.б.) үшін лайықты заңдылық тәуелділіктерді жақсы біле отырып, барлық альтернативтік типтерді қабылдамайды. Өзге жағдайда, бірлікке жақындайтын детерминация коэффициентінің жоғарғы мәнімен теңдеуді іздеу үшін максимум альтернатив зерттеген жөн.

Сақтық статистика – тәжірибесі бастапқы қатардың қосындылар мәнімен белгінің теоретикалық (тренд бойынша түзетілген) қатарының бақылау қосындыларын тексеретін ең алдымен тренд теңдеуінің табылғандары бойынша көрсеткіштің теоретикалық мәндер қатарын тұрғызу керек.

Excel-де тренд теңдеуінің математикалық түрі және R2 толығымен диаграммада тренд белгісіне шығады. Түзетілген бастапқы қатардың сандық түрлерін алу үшін қосымша процедура қажет: (1) кестенің бос бағанасының бірінші ұяшығына диаграммадан тренд формуласын көшіру немесе алып бару (формула Excel ережесіне сай, У-тен емес, теңдеу белгісінен басталуы тиіс); (2) Х-тің (Х ретінде) орнына периодтар бағанасының сәйкес ұяшығына сілтеме беру; (3) түзетілген мәндердің қалған ұяшықтар бағанасына формуланы көшіру.
2 Зертханалық жұмыс.



Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   67   68   69   70   71   72   73   74   ...   122




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет