Оқулық Қазақстан республикасы білім және ғылым министрлігі алматы, 2014 А. Н. Доғалов н. С. Досмағанбетов


МС  (marginal costs)  = ∆TC / ∆Q



Pdf көрінісі
бет280/595
Дата06.02.2022
өлшемі2,49 Mb.
#80523
түріОқулық
1   ...   276   277   278   279   280   281   282   283   ...   595
Байланысты:
Экономикалык теория

МС 
(marginal costs)
 = ∆TC / ∆Q
, немесе 
МС = ∆VC / ∆Q
.
Шекті шығындардың өнім өндіру көлеміне тікелей қатысы 
болғандықтан, олар тұрақты шығындарға әсер етпейді. Сол себепті, 
қосымша тұрақты шығындар әрқашанда нөлге тең болады: 
МFC = 0

Төмендегі кестеде шекті шығындарды есептеудің жолы көрсетіл-
ген. Мысалы:
Өндірілген 
тауарлардың саны, 
дана
Жалпы шығындар, долл.
Орташа шығындар, долл.
42
4 200
100
43
4 257
99
44
4 312
98
45
4 365
97
Шекті шығындар
4 257 – 4 200 = тауардың 43-данасына 57 доллар жұмсалды
4 312 – 4 257 = тауардың 44-данасына 55 доллар жұмсалды
4 365 – 4 312 = тауардың 45-данасына 53 доллар жұмсалды
8.3. Фирманың табыстары және оның түрлері
Табыс
– бұл фирманың өнімнің белгілі бір көлемін сатудан 
түскен жалпы түсімі. Жалпы түсім нарықтағы тауардың бағасына 
және өткізілетін өнімнің көлеміне тәуелді болып табылады. Алайда, 
фирманың табыстарын пайдамен шатастыруға болмайды.
Фирма табыстарының негізгі үш түрі болады:
1. Жалпы табыс
– тауардың бағасы мен өнім көлемінің 
көбейтіндісі.
TR = P×Q.


157
Мұнда, TR (total revenue) – жалпы табыс;
Р (price) – тауардың бағасы;
Q (quant) – өнім көлемі.
2. Орташа табыс
– өнімнің бір бірлігін сатудан түскен түсім және 
ол жалпы табыстың өнім көлеміне қатынасы ретінде анықталады:
AR = TR / Q.
Мұнда, AR (average revenue) – орташа табыс.
3. Шекті табыс
– өнімнің келесі бір бірлігін сатудан түскен 
қосымша түсім және ол жалпы табыс өзгерісінің өнім көлемінің 
өзгерісіне қатынасы ретінде анықталады:
MR = ∆ TR / ∆Q.
Мұнда, МR (marginal revenue) – шекті табыс.
Жетілген бәсеке жағдайында фирманың жалпы табысы өнім көлемі 
өскен сайын арта береді. Ал орташа табыс пен шекті табыс бір-
біріне тең болады және олар жетілген бәсеке жағдайында өндірілген 
өнімге деген сұраныспен анықталады. Жетілген бәсекеде біртекті 
өнім шығаратын фирма нарықтағы қалыптасқан бағаға әсер ете 
алмағандықтан оның орташа табысы мен шекті табысы тауардың 
бағасына тең болады.
Жетілмеген бәсеке жағдайында монополист, олигополист және 
монополистік бәсекелес фирмалар нарықтағы қалыптасқан бағаға 
әсер ете алғандықтан өнімнің бағасын шекті табыстан жоғары етіп 
тағайындайды және сол арқылы үстеме пайда алу мүмкіндігіне ие 
болады.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   276   277   278   279   280   281   282   283   ...   595




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет