Әож 378. 016: 54: 004 Қашықтан білім беруде химияны оқыту үрдісін ұйымдастырудың Әдістемелік негіздері

Кез-келген қазіргі заманғы ақпараттық технологиялар қолжетімді болғанның өзінде дәстүрлі оқыту технологиясы мен заманауи желілік технологияны рационалды анықтау маңызды болып табылады.

Виртуалды білім ордасын, арнайы оқытушылардан басқа яғни құраушылармен тьюторлардың көмегі арқылы сапалы білім ресурстарымен қамтамасыз етілуі тиіс. Курстың ақпараттық негізін ЖОӘАК құрайды.

Желілік оқу – әдістемелік ақпараттық кешен ақпараттық қоғамда білім алуға арналған дидактикалық, бағдарламалы технологиялық және техникалық интерактивті кешенді ұсынады.

ЖОӘАК-тың құрамына мыналар кіреді:

• 
  Автор жайлы мәліметтер;
  
• 
  Курстың жұмыс бағдарламасы;
  
• 
  Өзіндік жұмыс курсы бойынша басқа тақырыптарды меңгеруге арналған әдістемелік нұсқау;
  
• 
  Тест сұрақтарының базасы
  
• 
  Қосымша оқулық ресурстарымен қамтылған электронды кітапхана.
  

• 
  Электронды құжаттың түсінігіне барлық бөліктері ең жақсы дәрежеде сай келуі керек және қағаз басылымдарынан жай ғана көшіру келмейді;
  
• 
  Тексттік мазмұнның маңызды бөлігі мультимедиялық орын алмасады;
  
• 
  Логикалық блоктар арасындағы байланыс гиперсылканың көмегімен ұйымдастырылады;
  
• 
  Тест сұрақтарын құрау барысында көптүрлі электронды тесттің барлық формалары ескеріледі.
  
• 
  Кейс түрінде компакт дискіге негізгі мазмұнын жазу мүмкіндігі болу керек. [3].
  

Асинхронды режимде электрондық талқылаулар қолданылады. Асинхронды семинарлардың құндылығы қатысушылардың өзіне ыңғайлы уақытта тілдесуі. Әрбір қатысушы талқыланып жатқан тақырыпты әр кезде біліп алып, қатысуына болады. Оқытушы материалдың меңгерілгенін пікірталас қатысушыларының белсенділігінен біле алады.

Ал синхронды режимде оқытушыға пікірталасты бақылауға оңай түседі. Бірақ синхронды режимде барлық қатысушылардың тілдесуін белгілі бір уақытта өткізілуін талап етеді. Қашықтан оқытуда синхронды семинарларды теледидарлық бейнеконференциялар мен комьютерлік форумдар арқылы өткізуге болады. Педагогикалық аспектте семинарларды бейне конференциялар арқылы өткізу дәстүрліден айырмашылығы жоқ, өйткені қатысушылар бір-бірін компьютер экранының мониторынан немесе теледидардан көре алады. Бейнеконференциялар тәжірибеге сүйенсек, бейімделуге мәжбүрлейді, өйткені қатысушылардың қимылдарынан қатып қалатын кездері болады. Синхронды семинарлардың ымыралы нұсқалы мәтіндік форум болып табылады. Бұл жағынан ол талқылаудың максималды дәрежеде интерактивті болып өтуін қадағалайды, ал екінші жағынан минималды мөлшерде ресурс жұмсауға ықпал етеді. Егер талқылау кезінде графикалық материалдар кең қолданылса, немесе басқа да ақпаратпен алмасқан жағдайдап графикалық форумды қорлданған жөн. Бұл форум өз бетімен тек тілдесу құралы ғана емес, бірлесу жұмыс құралы ретінде де белгілі [4,5].

Бұл мақалада, біз, қашықтан оқытудың интерактивті түрлерінің бірі вебсеминар сабағын ұйымдастырудың әдістерін қарастырдық. Вебинар – бұл ғаламтор арқылы онлайн түрде өткізілетін семинар. Жүргізуші өзінің компьютерінің алдында, ал қатысушылар дүние жүзінің кез-келген жерінде, үйлерінде немесе өздеріне ыңғайлы жерде компьютерлерінің алдында отырады. Вебинарға қатысу үшін сізге арнайы бағдарламаның қажеті жоқ. Вебинардың басталуына бір күн қалған кезде сіздің электрондық поштаңызға вебинар өткізілетін сайттың сілтемесі жіберіледі.

Әдетте, көптеген қатысушылар, бір рет қатысқаннан кейін, онлайн түрде өткізілетін семинарлардың жаңа мүмкіншіліктерін бағалап, қажет болған жағдайда қатысуға тырысады.

Вебинар немесе веб-семинар – бұл Интернет желісінде өткізілетін on-line сабақ. Қатысушылар сабаққа комьютер алдында білім отырады. Вебинарлар онлайн-презентациялар (Power Point), сейлс-митингтер, тренингтер, сайттарды синхронды түрде қарауға, видеофайлдар мен суреттерді қарауға, құжаттар мен қосымшаларды (Word, Excel және т.б.) бірлесе қарастыруға мүмкіндік береді. Вебинарға бір адамнан жүз адамға дейін қатыса алады. Вебинарды жүргізуші спикер деп аталады. Сонымен бірге вебинарға қатысушыға құлаққап немесе колонка, Adobe Flash Player бағдарламасы орнатылып, Интернет желісіне қосылған комьютер қажет. Егер қатысушы аудио немесе видеоконференцияларға қатысқысы келген жағдайда микрофон мен веб-камера қажет [6,7].

• 
  оқулықтар, анықтамалықтар және баспа негізіндегі дидактикалық мәліметтер;
  
• 
  дыбыстық құралдар;
  
• 
  дыбыстық-бейне құралдары;
  
• 
  электрондық оқу құралдары;
  
• 
  оқуға арналған комьютерлік бағдарламалар
  

• 
  вебинарға дайындық кезеңі;
  
• 
  вебинарды өткізу кезеңі,
  
• 
  қорытынды жасау
  

Вебинарлар өткізу құралдарының негізгі артықшылықтары. Күндізгі оқу түріндегі сияқты, мұғалім презентация дайындап (PowerPoint, Keynote, Mac-та жасалады) қатысушыларға жібереді. Вебинар кезінде мультимедиялық тақта орнына флипчарт қолданылады. Қатысушылар ортақ чатқа жазады. Мұғалімге сұрақтар қойып, өз пікірлерін білдіруге болады. бұдан басқа вебинарлар видео (РРВ) и аудиожазбаларды (VoIP) сол уақытта трансляцауға мүмкіндік береді. Вебинар кезінде мұғалім теориясын түсіндіріп жатқанда арым—қатынас жасау қолайлы болуы бөлме (вебинар өткізетін программманы солай атайды) үшін қатысушылар өзара ақпарат алмасып, сол ақпаратты талдай алады.

Электронды алаң (Whiteboard) мұғалім мен қатысушыларға ақпаратты жазып алуға да мүмкіндік береді.

Барлық қатысушылар бұл қосымшаны схемалар сызуға, кестелерді толтыру, коммерциялық мәтіндерді жазуға интеллект-карталар сызуға қолдана алады.

• www.webinar.ru;

• www.trial.virtualroom.ru;

•www.expertsystem.ru,

•www.fastwebinar.ru.

Вебсеминар сабағын өткізу кезеңдерін талдай келе, біз, Желілік технология бойынша семинар сабағын өткізу тәртібі жобасын жасадық. Мысалы, www.webinar.ru бағдарламалық тақтасында сабақ өткізу үшін алдымен сайтқа тіркелу қажет. Тіркеуді аяқтаған соң баптаулар бөліміне кіріп мәліметтерді толтырылады. Икемдеулер аяқталған соң, вебинар құрылады. Ол үшін вебинар өткізілетін күнін, уақыты мен тақырыбын жазады, сабаққа жалпы сипаттама жасалады. Содан соң, «қатысушыларды қосу» бөліміне кіріп, қатысушыларды қосады, яғни қатысушылардың аты-жөні мен электронды почталары жазылады. Төмендегі 1-суретте себинарға қатысатын студенттердің тізімі көрселген.

Вебинар өткізілу күні мен уақытын білім алушыларға хабарлау қажет. Ол үшін қатысушыларға вебинар сілтемесі электрондық почтаға жіберіледі. Қатысушылар сол сілтемені басып вебинар сипаттамасын, тақырыбын көре алады, вебинар басталар уақытында да сол сілтеме арқылы вебинар тақташасына кіреді. Мысалы, 2-суретте студенттердің электронды жәшіктеріне жіберілген сілтеме төменде көрсетілген.

Вебинар әрқашан интерактивті түрде жүргізіледі, оқытушы қатысушыларға сұрақтар қояды, олардың сұрақтары мен түсіндірмелерін оқиды, студенттермен кері байланыс жасайды. Келісілген уақытта вебинар басталады – сіз модератордың даусын естисіз, егер бейне трансляция болса өзін немесе презентацияны көресіз.

Сурет 1 – webinar бағдарламалық тақташасында өткізілетін сабаққа қатысушылар тізімі	Сурет 2 – webinar бағдарламалық тақташасында өткізілетін сабаққа кіру

Вебинар сабақтарын өткізудің екінші кезеңі – вебинарды өткізу кезеңі. Мысалы, төменде вебинар сабағының «Қаныққан көмірсутектер (Алкандар)» тақырыбына сабақ жоспары келтірілген.

Бұл кезеңде Жигсо әдісі қолданылады (15 минут).

Студенттер кіші топтарға бөлінеді және әр топқа тапсырмалар беріледі.

ІІ. «Проблеманы шешу» кезеңі

Студенттерге тапсырма. Әр білімгерге алдын ала жеке-жеке сабақтың тапсырмалары беріледі. Білімгерлердің тапсырмалары осы кезеңде тексеріледі, жауаптар толықтырылады. (20 минут). Тапсырмалар саны 10.

ІІІ. «Проблеманың шешімін қолдану» кезеңі

Бағалау. Білімгерлер сабақта қалай жұмыс жасағадығын білу және олардың алған білімдерін анықтау мақсатында «Шығу парағын» толтырады. мұнда олар үш сұраққа жазбаша жауап беруі қажет.

Шығу парағы

1. 
   Не білдім?
   
2. 
   Менде қандай сұрақтар пайда болды?
   
3. 
   Пікірім қандай?
   

Студенттерге келесідей сұрақтар қойылып, оларға ауызша жауап беріледі:

1. 
   Бүгінгі сабақта қандай мәселелерді қарастырдық?
   
2. 
   Не үйрендік?
   
3. 
   Сабақ сізге ұнады ма? Сабақтың ұтымды жерлері қандай болды?
   

Вебинардың артықшылықтарының бірі - өткізілген тақырыпты кейін қатысушылар қайта қарап, өткізілген тақырыпты еске түсіреді. Вебинар арнайы бағдарламалар көмегімен таспаға жазылады, мысалы, біз FastStone Capture бағдарламасын пайдаланамыз деп жоспарлап отырмыз.

Қорыта келгенде, студенттерге сарамандық сабақты желілік технология бойынша вебинар түрінде өткізудің тиімділігі анықталды. Зерттелген тақырыпқа вебсеминар сабағының өткізу жоспары және ұйымдастыру жолдары www.webinar.ru бағдарламалық тақташада жүргізу әдістемесі жасалды. www.webinar.ru тақташасында желілік семинар тіркелу мен студенттерге тапсырмалар беру кезеңдері іс-жүзінде сыналды.

1. 
   Ибрагимов И.М. Информационные технологии и средства дистанционного обучения, М: Академия, 2007, 336с.
   
2. 
   И.А. Тавгень Дистанционное обучение: опыт, проблемы, преспективы Под редакцией Ю.В.Позняка - Мн.: БГУ, 2003. – 227 с
   
3. 
   Мутанов Г.М., Шакаримова А.Б., Криулько Н.С., Хегай О.М.. Дистанционное обучение. - Усть-Каменогорск: ВКГТУ, 2006, 107б.
   
4. 
   Саметова Ф.Т., Өскенбаев А.А. Қашықтықтан оқытуды ұйымдастыру шарттары. Алматы: Инновациялық технологиялар институты 2014 ж., 85б.
   
5. 
   Анализ состояния дистанционного обучения в Республике Казахстан, Карагандинский экономический университет Казпотребсоюза, .Караганда 2011, 278с.
   
6. 
   Полат Е.С., Бухаркина М.Ю., Моисеева М.В. Теория и практика дистанционного обучения – М: Академия 2004, 416с.
   
7. 
   Кенже А., Нурмаханова Д., Некоторые проблемы организации дистанционного обучения химии//  Международный студенческий научный вестник № 5, 2015, 330-331б.
   

Казахский национальный педагогический

университет имени Абая
Аннотация. В статье были рассмотрены методические основы организации дистанционного обучения по химии.

Дистанционное обучение отличается от традиционной системы образования по различным пунктам. Одной из них является отличительная особенность учебно-методических комплексов. В случае удаленного обучения – это сетевое обучение-методический информационный комплекс. Эта система предоставляет дидактический, технический интерактивный комплекс для получения знаний в информационном обществе. Были изучены особенности и составные элементы системы сетевое обучение-методический информационный комплекс

В статье отражены интерактивный процесс взаимодействия студента с преподавателем и со средствами обучения, а именно синхронная организация семинара в сети. Также приведены стадии организации вебинаров, учебные инструменты и программы для их создания.

С целью выявления основных различий между обычным семинаром и вебинара были рассмотрены площадки для проведения виртуальных семинаров.

Описаны основные возможности программного продукта www.webinar.ru, как работа с текстовым форумом, подготовка и способы рассылки учебных материалов участникам вебинара. При этом применяется интерактивная форма проведения семинара.

Проанализированы актуальные вопросы внедрения дистанционной формы обучения в учебный процесс в Казахстане. И в связи с этим изучена технология организации удаленного обучения вебинара-виртуального семинара. Предложен сценарий проведения по теме «Насыщенные углеводороды» с помощью площадки www.webinar.ru

Kazakh National pedagogical university named after Abai

Distance learning differs from a traditional education system on various points. One of them is distinctive feature of educational and methodical complexes. In case of distance learning it is as a network learning -methodical information complex. This system provides a didactic, technical interactive complex for getting education in information society. Features and components of system network learning - methodical information complex were studied

The interactive processes of interaction of the student with the teacher and with tutorials, a synchronous organization of a seminar in a network are reflected in article. Stages of the organization of webinars, educational tools and programs for their creation are also given.

For the purpose of detection of the main distinctions between an ordinary seminar and a webinar were considered platforms for holding virtual seminars.

The main opportunities of software product www.webinar.ru as work with a text forum, preparation and ways of mailing of training materials to participants of a webinar were described. Thus the interactive form of seminar is applied.

The article considers the topical issues of introduction of distance learning in Kazakhstan And in this regard the technology of the organization of distance learning webinar - a virtual seminar is studied. The scenario of carrying out on the subject "Saturated Hydrocarbons" by platform www.webinar.ru is offered.