Етеккір деп аталады. Етеккірдің кезеңді түрде келуі жыныс жүйесіндегі және бүкіл организмдегі күрделі көптеген циклды өзгерістермен байланысты. Сондықтан әйел организмінде өтетін циклды процестер кешені етеккір циклы деп аталады

Етеккір толқыны

• Етеккір толқыны Екі етеккір арасында жүйелер мен мүшелерде циклды өзгерістер дамиды.
• Барлық жүйелер мен ағзалар өзгеріске ұшырайды. АҚҚ етеккір алдында 10 -15 мм с. б. б. төмендейді. Ең алдында эритроциттер 9 % жоғарылайды, ал кейін 15 төмендейді. Бұл жағдай 8 -10 % күнде қалпына келеді. Негізгі айналымда жоғарылайды, кейін төмендейді.
• I фазада ми қыртысында қозу үрдісі басым, II фазада оның тежелуі байқалады. I фазада парасимпатикалық жүйке жүйесі тонусы жоғары, ал II фазада симпатикалық жүйке жүйесінің тонусы жоғары. I фазада қалқанша без қызметі өзгермейді, ал II фазада қызметі жоғарылайды. II фазада өкпе гипервентеляциясы жоғары.

Аналық безінің гормондары n Аналық безде үш топ гормон синтезделеді: - эстрогендер, - гестагендер, - андрогендер. n I фазада – фолликуллярлы – негізінде эстрогендер бөлінеді. n II фазада – гестагендер.

• Аналық безінің гормондары n Аналық безде үш топ гормон синтезделеді: - эстрогендер, - гестагендер, - андрогендер. n I фазада – фолликуллярлы – негізінде эстрогендер бөлінеді. n II фазада – гестагендер.
• Эстрогендер n Аналық без эстрогендері: - Эстрогендер фолликулдың ішкі қабатында синтезделеді. Сары дене және бүйрек үсті безінде аз мөлшерде синтезделеді. n Эстрогендер жыныстық жетілудің екіншілік белгілерін стимульдейді, эндометридің және миометридің гиперплазиясы мен гипертрофиясын шақырады, жатырдың қандануын жақсартады

Гестагендер : лютеин жасушалары және дәнді қабаттың лютеиндеуші жаушасы мен фолликула қабығынан синтезделеді. n Аналық бездің негізгі гестогені – прогестерон. n Жыныс ағзаларына эстроген стимуляциясынан кейін әсер етеді: шырыш бөлу фазасында жатыр шырышты қабатын қайта жаңартады. Ұрықтану болған жағдайда овуляцияны тежеп, жатыр жиырылуын болдырмайды. Сүт бездерінде альвеола дамуына әкеледі. n Жалпы әсері: ағзада сумен тұз кідіруіне, ал зәрде азот мөлшерінің ұлғаюына әкеледі. Асқазан сөлінің бөлінуін жоғарылатады, өттің бөлінуін тежейді.

• Гестагендер : лютеин жасушалары және дәнді қабаттың лютеиндеуші жаушасы мен фолликула қабығынан синтезделеді. n Аналық бездің негізгі гестогені – прогестерон. n Жыныс ағзаларына эстроген стимуляциясынан кейін әсер етеді: шырыш бөлу фазасында жатыр шырышты қабатын қайта жаңартады. Ұрықтану болған жағдайда овуляцияны тежеп, жатыр жиырылуын болдырмайды. Сүт бездерінде альвеола дамуына әкеледі. n Жалпы әсері: ағзада сумен тұз кідіруіне, ал зәрде азот мөлшерінің ұлғаюына әкеледі. Асқазан сөлінің бөлінуін жоғарылатады, өттің бөлінуін тежейді.