042-18-18.1.30/01-2014
|
№ 1 басылым 11.09.2014
|
16 беттің беті
|
Қазақстан Республикасының білім және ғылым министрлігі
Семей қаласындағы Шәкәрім атындағы мемлекеттік университеті
|
3 деңгейлі СМЖ құжаты
|
ПОӘК
|
ПОӘК
042-18-18.1.30/01-2014
|
«Этнология» пәні бойынша
оқу-әдістемелік кешен
|
№1 басылым
11.09.2014
|
«Этнология» пәні бойынша
5В020300 «Тарих» мамандығына арналған
ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕН
Пәннің оқытушыға арналған бағдарламасы
СЕМЕЙ
2014
ҚҰРАСТЫРЫЛДЫ
Құрастырған «02» 09 2014 ж. Н.А.Мұхаметжанова
Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік университетінің “Қазақстан тарихы” кафедрасының меңгерушісі
ҚАРАЛДЫ
2.1 Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік университетінің «Қазақстан тарихы» кафедрасының отырысында қаралды
Хаттама № 1 «04» 09 2014 ж.
Кафедра меңгерушісі ____________ Н.А.Мұхаметжанова
2.2 ҚЭГҒФ оқу-әдістемелік бюросының отырысында талқыланды
Хаттама № 1 «09» 09 2014 ж.
ОӘБ төрағасы_________ С.Х. Тойкин
3. БЕКІТІЛДІ
3.1 Университеттің оқу-әдістемелік кеңесінің отырысында мақұлданды және баспаға ұсынылды
Хаттама №1 «11» 09 2014 жыл
ОӘК төрағасы_________ Г.Искакова
4. АЛҒАШҚЫ РЕТ ЕНГІЗІЛДІ
(«__18__» _________09_____ 2013 __ж. №___ басылымның орнына)
Мазмұны:
Қолдану аясы
Нормативтік сілтемелер
Жалпы ереже
Оқытушылар үшін пәннің жұмыс оқу бағдарламасының мазмұны
Студенттердің өздік жұмыстары тақырыптарының тізімі
Пән бойынша оқу-әдістемелік картасы
Оқу-әдістемелік әдебиеттердің қамтамасыз етілу картасы
Әдебиеттер тізімі
1. ҚОЛДАНЫС АЯСЫ
«Этнология» пәні бойынша оқу-әдістемелік кешені «тарих» -«050203» мамандықтары студенттеріне арналған. Ол студенттерді курстың мазмұнымен, оның маңыздылығы және қажеттілігін, қурс саясатын, дағды мен іскерліктің тақырыптарымен таныстырады. Оқу-әдістемелік кешені пәнді оқып білудегі негізгі басшылық болып табылады.
2.НОРМАТИВНЫЕ ССЫЛКИ
«Этнология» пәні бойынша осы оқу-әдістемелік кешені келесі құжаттардың ұсынымдарымен және талаптарына сәйкес берілген пән бойынша оқу процесін ұйымдастыру тәртібін белгілейді және жасайды :
- СТУ 042- ГУ-4-2014 «Пәннің оқу-әдістемелік кешенін жасау және ресімдеудің жалпы талабы» университет стандарты
- ДП 042- 1.01-2014. «Пәннің оқу-әдістемелік кешенінің құрылымы және мазмұны» құжатталған процедура
3.ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР
3.1. Пәннің қысқаша сипаттамасы. Этнология жөніндегі ғылыми- қолданбалы ақпарат осы заманғы тарих ғылымының теориясы негізінде терең де ауқымды берілген. Осы ОӘК жоғарғы оқу орындарының студенттеріне арналған. «Этнология» пәнін оқытудағы басты мақсаты – тарих мамандығындағы студенттерге әлем халықтарының этнографиясын терендеп оқытуға негізделген. Этнологияның әдістемелік түсінік аппарты арқылы дүние жүзі халықтарының этнографиясы географиялық классификацияға сәйкес алынып, әлем халықтарының этногенезі, этникалық тарихы, шаруашылығы, материалдық және рухани мәдениеті, отбасылық тұрмысы терендетіліп оқытылады.
3.2.Курстын негізгі міндеттеріне дүние жүзінің этникалық картасын, халықтардын географиялық орналасу аймағын, этникалық, антропологиялық, тілдік құрамын және шаруашылық мәдени типін айқындау жатады. Курста халықтардын этногенезі және этникалық тарихымен қоса, дәстүрлі және қазіргі мәдениетке, қазіргі этномәдени және этникалық процесстерге маңызды орын берілген. Пәннің маңызы сонда студент дүние жүзі халықтарының этникалық бейнесін, қазіргі кезендегі этникалық және этномәдени процесстерді танып біле алады.Тарих ғылымының негізгі бір саласы ретінде «Этнология» пәнін болашақ тарихшы мамандар үшін жоғарғы оқу орындарында кешенді оқыту оқу бағдарламасы бойынша жолға қойылған.
3.3. Пән мазмұны: Пәннін негізгі зерттеу объектісі этностын пайда болуы, онын тарихи эволюциясы, қазіргі өмірі, дәстүрлі тарихи мәдениеті, шаруашылық мәдени типі, әдет- ғұрып, салт- дәстүрлері, субэтникалық топтар мен олардын пайда болуы т.б. Этнология тек қана тарих ғылымдары (археология, алғашқы қауым құрылыс тарихы) пәндерімен ғана емес басқа да ғылымдар саласы: антропология, лингвистика, фольклор, өнертану, демография, мәдениеттану, т.б. мен байланысады. Әлем халықтарының этнографиясын әртүрлі мағынада: халықтану, мәдениеттану, географиялық аспектіде қарастыру жөнінде пікірлер болған. Бірақ этнология ғылымының басты объектісі этнос болғандықтан, оның әлеуметтік құрылымы, мәдени компоненті мен тарихи тұрмысы бар. Сондықтар этнологтар оны тарихи пәндер құрамына енгізеді.
3.4. Пән пререквизиті
Археологи
мәдениеттану
әлем тарихы
3.5.Пән постреквизиті:
тарихи өлкетану
жергілікті өлкенің тарихымен мәдениеті
3.7 Оқу жоспарынан көшірме
Кесте-1
курс
|
семестр
|
кредит
|
Дәріс
|
семинар
|
СОӨЖ
|
СӨЖ
|
барлығы
|
Бақылау түрі
|
3
|
5
|
3
|
30
|
15
|
45
|
45
|
135
|
емтихан
|
ОҚЫТУШЫЛАР ҮШІН ПӘННІҢ ЖҰМЫС ОҚУ БАҒДАРЛАМАСЫНЫҢ МАЗМҰНЫ.
Кесте -2
Тақырып аттары және оның мазмұны
|
Сағат саны
|
1
|
2
|
Дәріс сабақтары
|
|
Модуль 1 Әлем халықтарының этнологиясы
|
|
1-тақырып.
Кіріспе
Этнология пәнінің теориялық- методологиялық аспектілері.
Әлем халықтарының этнографиясы пәні және оның міндеттері. Әлем халықтарының географиялық топтау. Әлем халықтарының шаруашылық – мәдени типі. Иемденуші шаруашылық түрі. Дамыған өндіруші шаруашылық (экстенсивті) кезеңі. Өндіруші (интенсивті) шаруашылық кезеңіндегі әлем халықтары. Антрополоиялық құрамы. Негроидты, европеоидты, монголоидтық нәсілдер. Әлемдегі үлкен тілдік семьялар және оның топтары. Дүние жүзілік діндер.
|
2
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
СТУДЕНТТЕРДІҢ ӨЗДІК ЖҰМЫСТАРЫНЫҢ ТАҚЫРЫПТАРЫ
5.1
|
Хунну тарихы
|
5.2
|
Түpкі қағанаты
|
5.3
|
Батыс түpiк қағанаты
|
5.4
|
Eкiншi Шығыс түpiк қағанаты
|
5.5
|
Түргеш қағанаты
|
5.6
|
Ұйғыр қағанаты
|
5.7
|
Оғыз мемлекеті
|
5.8
|
Қарахандар мемлекеті
|
5.9
|
Хазар қағанаты
|
5.10
|
Қимақ қағанаты
|
5.11
|
Қыпшақ тайпаларының конфедерациясы
|
5.12
|
Орта Азиямен Қазақстанды моңғолдардың жаулап алуы
|
5.13
|
Алтын Ордамен Моғолстанның ыдырауы
|
ПӘН БОЙЫНША ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КАРТА
Кесте -3
Тақырыптары
|
Әдістемелік материалдар, плакаттар
|
Өз бетімен оқу сұрақтары
|
Бақылау формасы
|
Дәріс сабақтары
|
Практикалық (семинар) сабақтары
|
Тақырып 1. Кіріспе.
Түркі халықтарының тарихы пәні, оның басқа да қоғамдық ғылымдардың ортасындағы орны
Түркі халықтары тарихы пәнінің мақсаты мен міндеттері
|
Тақырып 1. Хунну тарихы (сюнну, ғұндар).
|
Журналдар, карталар,
|
Түрік халықтары туралы түсінік
|
Коллоквиум
|
Тақырып 2. Түркі халықтарының түп тамыры
Ари және сақ дәуірі
Андорновтардың мәдениеті.
|
Тақырып 2. Түpкі қағанаты.
|
қосымша әдебиеттер
|
Сақтардың шаруашы
лығы мен қоғамы
|
Тест сұрақтары
|
Тақырып 3. Азия мен Еуропадағы хундар империясы
1.Хундардың шығу тегі
2. Хун империясы
|
Тақырып 3. Батыс түpiк қағанаты.
|
Журналдар, карталар,
|
Хундарды қоғамы
ның дамуы
|
Бақылау жұмысы
|
Тақырып 4.
Түркі тайпалары мен халықтарының шығу тегі, мекендеген аймағы және этникалық құрамы
1. Түркі дәуіріндегі этникалық процестер
2. Түркі тілдес бауырлас халықтардың географиясы
|
Тақырып 4.
Eкiншi Шығыс түpiк қағанаты.
|
қосымша әдебиеттер
|
Түркі тайпаларының пайда болуы
|
Бақылау жұмысы
|
Тақырып 5.
Шыңғыс хан империясы және түркі халықтары.
1. Татарлар мен монғолдар туралы деректер.
2. Шыңғыс хан мұрагерлері кезіндегі түркілер
|
Тақырып 5.
Түргеш қағанаты.
|
қосымша әдебиеттер
|
Татарлар қоғамы, оның дамуы
|
Тест сұрақтары
|
Тақырып 6.
Темір және орта Азия түркілері
1. Әмір Темір
|
Тақырып 6.
Ұйғыр қағанаты.
|
Журналдар, карталар,
|
Әмір Темір Орта Азия түріктері
|
Бақылау жұмысы
|
Тақырып 7
ІХ-ХІІІ ғасырлардағы русь және түркі халықтары
1. Русьтің Хазариямен, Печенектермен және Қыпшақтармен қарым –қатынасы.
|
Тақырып 7
Орта Азия мен Қазақстанды моңғолдардың жаулап алуы.
|
қосымша әдебиеттер
|
Русьтің Хазария, Печенек және Қыпшақ
қарым –қатынасы.
|
Коллоквиум
|
Тақырып 8.
Кавказдағы түркі халықтары.
1. Алтын Орда құрамындағы Солтүстік Кавказ халықтары
2. Әзірбайжан ұлтының қалыптасуы және мемлекетінің құрылуы
3. Мәдениеті.
|
Тақырып 8.
Алтын Орда мен Моғолстанның ыдырауы.
|
Журналдар, карталар,
|
Алтын Орда саяси бірлестігі
|
Бақылау жұмысы
|
Тақырып 9.
Сібірдегі түркі халықтары
1. Сібірді мекендеген халықтардың қалыптасуы мен мемлекеттерінің құрылуы
2. Көшім тұсындағы Сібір хандығы
3. Саха, Хақас, Тува және Алтайдағы түркілер
|
Тақырып 9.
Қырым, Қазан және Астрахань хандықтары
|
қосымша әдебиеттер
|
Сібірдегі түріктер саяси рөлі
|
Тест сұрақтары
|
Тақырып10. Ноғайлы елі
Ноғай атауы
Ноғай ұлты және жұрты.
|
Тақырып10. XV-XVIIIғғ. Қазақ хандығы.
|
Журналдар, карталар,
|
Ноғай тарихы
|
Бақылау жұмысы
|
Тақырып 11
Башқұрттар
Башқұрт атауы
Башқұрт ұлтының қалыптасуы
|
.
|
қосымша әдебиеттер
|
Башқұрт ұлтының қалыптасуы
|
Тест сұрақтары
|
Тақырып 12 Татар халқының этнонимі және тарихы.
1. Татар этнонимі.
2. Татар тарихы.
|
|
Журналдар, карталар,
|
Татар этнонимі.
|
Бақылау жұмысы
|
Тақырып 13. Қырғыздар мен ұйғырлар
1. Қырғыз ұлтының қалыптасуы.
2. Ұйғыр мемлекетінің құрылуы.
|
|
Журналдар, карталар,
|
Ұйғыр мемлекетінің құрылуы.
|
Коллоквиум
|
Тақырып 14. Өзбектер
1. Өзбек ұлтының қалыптасуы.
2. Өзбек мемлекетінің құрылуы.
|
|
қосымша әдебиеттер
|
Өзбек мемлекетінің құрылуы.
|
Бақылау жұмысы
|
Тақырып 15.
Түрікмендер
1. Түрікмен ұлтының қалыптасуы
2. Түрікмен тарихы
|
|
Журналдар, карталар,
|
Түрікмен ұлтының қалыптасуы
|
Бақылау жұмысы
|
Тақырып 16.
Осман түріктері
1. Түркілердің Кіші Азияға келіп қоныстануы
2. Осман империясының тарихы
|
|
Журналдар, карталар,
|
Түркілер Кіші Азияға келіп қоныстану
|
Бақылау жұмысы
|
Тақырып 17.
Қырым татарлары
1. Қырым хандығы
2. Қырымның қилы тағдыры
|
|
қосымша әдебиеттер
|
Қырым хандығы
|
Бақылау жұмысы
|
Тақырып 18.
Қарақалпақ
1. Қарақалпақ тарихы
|
|
Журналдар, карталар,
|
Қарақалпақ тарихы
|
Тест сұрақтары
|
Тақырып 19.
Алтай
түріктері
1. Алтайдағы қазақ және түркі халықтары
|
|
қосымша әдебиеттер
|
Алтайдағы қазақ және түркі халықтары
|
Коллоквиум
|
Тақырып 20.
Жаңа тәуелсіз түркі мемлекеттері
|
|
қосымша әдебиеттер
|
Жаңа тәуелсіз түркі мемлекет
|
Тест сұрақтары
|
ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК ӘДЕБИЕТТЕРМЕН ҚАМТАМАСЫЗ ЕТІЛУ КАРТАСЫ.
Кесте-4
Оқулықтар, оқу-әдістемелік әдебиеттердің аттары
|
Жалпы
саны
|
Студенттер
саны
|
Қамтамасыз етілу пайызы
|
Гумилев Л. Көне түріктер. А.,1994.
|
5
|
9
|
10
|
Әбілғазы Б. Түрік шежіресі. 1992.
|
3
|
9
|
10
|
Кадырбаев Казахстан в эпоху Чингиз хана и его премников ХІІ-ХІҮ вв А.,1992.
|
3
|
9
|
10
|
Масанов Н. Кочевая цивилизация казахов. М., 1995.
|
3
|
9
|
10
|
Махаева А. Көне түріктердің рухани мәдениеті. А., 2002.
|
5
|
9
|
20
|
Құдайбердіұлы Ш. Түрік-қырғыз хам хандар шежіресі. А.,1991.
|
6
|
9
|
20
|
Қазақстан тарихы А, 2006
|
10
|
9
|
30
|
Қазіргі Қазақстан тарихы А 2010
|
10
|
9
|
30
|
8. ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
Агаджанов С.Г. Очерки истории огузов и туркмен Средней Азии IX-XIII вв. Ашхабад, 1969
Артамонов М.И. История Хазар. Л., 1962
Ахинжапов С.М. Кыпчаки в истории средневекового Казахстана. Алматы, 1995
Босворт К.Э. Мусульманские династии. М., 1971
Гордлевский В.А. Государства Сельджуков Малой Азии. Л., 1941
Греков Б.Д., Якубовский А.К. Золотая Орда и ее иадение. М-Л., 1950
Гумилсв Л.Н. Хунну. М., 1960
Гумилев Л.ІІ. Древние тюрки. М., 1967
Гумилеп Л.Н. Древняя Русь и Великая степь. М., 1992
ДанФ. Аттила. М., 1993
Еремсев Д.Е., Мейер М.С. История Турции в средние века и новое врсмя. М., 1992
Еремеев Д.Е. Происхождение юрюков и туркмен Турңии и осиовные этапы пх истории. М-Л., 1963
Иностранцсв К.А. Хунну и гунны. Л., 1926
Ирмуханов Б.Б. Этничсская история древнего Казахстана. Алматы, 1998
Ирмуханов Б.Б. Дрсвняя история Казахстана. Алматы, 1998
Ирмуханов Б.Б. Казахстана: историко-публистический взгляд. Алматы,1996
Ирмуханов Б.Б. Прошлое Казахстана в письменных источниках. Алматы, 1998
История Казахстана. В 5 томах. т.1,2. Алматы, 1996, 1997
История Киргизской ССР. Фрунзе, 1984
История Узбекской ССР. Ташкент, 1974
Караев О. История караханидского государства. Фрунзе, «Илим», 1974
Кляшторный С.Г., Султапоіі Т.И. Казахсган. Летопись трех тысячелетий. Ллма-Ата, 1992
Кумекон Б.Е. Государстио кимаков ІХ-ХІ іш. по арабским источникам. Алма-Ата, 1972
Мирза Мухаммед Хайдар. Тарих-и Рашиди. Ташкент, 1996
ПлетневаС.А. Хазары. М., 1986
ПлетневаС.А. Половцы. М., 1990
Сафаргалиев М.Р. Распад Золотой Орды. Саранск, 1960
Соловьев А. Сокровища Аттилы. М., 1997
Стэнли Лэн Пуль. Мусульманские династии. СПб., 1899
Сулейменов О.О. Аз и Я. Алма-Ата, 1975
Сыздықов С.М Қарлық мемлекетінің тарихы. Алматы, 2000
Тамерлан. Эпоха. Личность. Деяния. М., 1992.
Достарыңызбен бөлісу: |