Ғылыми-техникалық ақпаратты жинау және өңдеу

Жүйелік тәсілмен ғылыми зерттеулер зерттеу тақырыбы бойынша ақпаратты жинау мен алдын-ала өңдеуден басталады. Бұл ақпарат зерттелетін саладағы жетістіктер, түпнұсқа идеялар, ашық әсерлер, ғылыми әзірлемелер, техникалық шешімдер және т. б. туралы мәліметтерді қамтуы мүмкін.

Бұл кезеңнің мақсаты келесі сұрақтарға жауап алу болып табылады:

1. Ұқсас тақырыппен қандай авторлар немесе ғылыми топтар айналысады?

2. Зерттелетін тақырып бойынша белгілі шешімдер қандай?

3. Зерттелетін мәселелер қандай белгілі әдістер мен құралдармен шешіледі?

4. Белгілі шешімдердің кемшіліктері қандай және олар қандай жолдармен жеңуге тырысады?

Зерттеу тақырыбы бойынша ақпаратты терең зерттеу сізге шешілген мәселеге қажетсіз уақыт жұмсау қаупін болдырмауға, зерттелетін тақырып бойынша барлық мәселелерді егжей-тегжейлі зерделеуге және жоғары деңгейге сәйкес келетін ғылыми-техникалық шешім табуға мүмкіндік береді.

Ақпараттың негізгі көзі-ұсыну әдісі бойынша мәтіндік, графикалық, аудиовизуалды болуы мүмкін Ғылыми құжаттар.

Ғылыми құжаттар бастапқы және қайталама, жарияланған және жарияланбаған болып бөлінеді. Бастапқы құжаттар-бұл кітаптар, брошюралар, мерзімді басылымдар(журналдар, еңбектер), ғылыми-техникалық құжаттар(стандарттар, әдістемелік нұсқаулар). Ашылулар, өнертабыстар және т.б. туралы мәліметтерді қамтитын өзгерістерді білдіретін патенттік құжаттама да мұнда маңызды мәнге ие. Қосымша құжаттар бір немесе бірнеше бастапқы құжаттардан қысқаша жинақталған ақпаратты қамтиды: анықтамалықтар, рефераттық басылымдар, библиографиялық көрсеткіштер және т. б.

Ғылыми-техникалық ақпаратты жинау және өңдеу мынадай тәсілдермен жүзеге асырылуы мүмкін: сауалнама жүргізу, әңгімелесу, сараптамалық сұрау және т.б., бірақ негіз ғылыми-техникалық құжаттармен жұмыс істеу болып табылады, оған құжаттарды іздеу, танысу, пысықтау және ақпаратты жүйелеу кіреді. Іздеу каталогтар, рефераттар және библиографиялық басылымдар бойынша жүзеге асырылады. Бұл процедураны автоматтандыру кітапханалар мен ғылыми-зерттеу институттарының мамандандырылған ақпараттық-іздеу жүйелерін, электронды каталогтарды, машина оқитын мәліметтер базасын іздеуді, сондай-ақ Internet желілеріндегі іздеу бағдарламаларын қолдану арқылы қамтамасыз етіледі.

Компьютерлік технологиялар қағаздағы ғылыми әдебиеттермен жұмыс жасауда кеңінен қолданылады. Мәтінді сканерлеу электрондық құжаттарды, мәліметтер базасын және кітаптарды жасауға мүмкіндік береді. Арнайы аударма бағдарламалары кез-келген мәтінді негізгі еуропалық тілдерден орыс тіліне және керісінше аударуға мүмкіндік береді.

Интернеттегі ғылыми-техникалық ақпарат көлемінің тез өсуін ескере отырып, біз осы жаһандық жүйемен жұмыс істеу негізіне назар аударамыз, FineReader оптикалық тану жүйесін және Stylus жүйесіндегі автоматтандырылған аударма әдістерін қарастырамыз.