Ғылымның тарихы мен философиясының пәні


Александриялық мусейон мен александриялық кітапхана ғылымның институциалдануының алғашқы формалары



бет18/137
Дата13.12.2021
өлшемі335,4 Kb.
#125866
1   ...   14   15   16   17   18   19   20   21   ...   137
Байланысты:
ûëûìíû òàðèõû ìåí ôèëîñîôèÿñûíû ï í³

19.Александриялық мусейон мен александриялық кітапхана ғылымның институциалдануының алғашқы формалары

Алғашқы кітапханалар қоғамдағы діни мекемелердің қатарынан тіркелсе, алғашқы кітапханашылар – азаматтарға рухани игіліктерді, жазба мұраларды, тіпті ғаламдық картинаны сақтап жеткізуші абыздар болыпты. Біздің эрамызға дейінгі 332 жылы Александр Македонский негізін қалаған, тарихтан біз білетін ең ежелгі кітапхананың бірі - Египеттегі атақты Александрия кітапханасы. Әлем руханиятының тарихына академия, музей, кітапхана деген ұғымды қалыптастырып, адамзат өркениетінің аңсары мен нысанасына айналған Александрия қаласының негізі Ескендір Зұлқарнайынның – Александр Македонскийдің әмірімен 332-331 жылдары қыс айында қаланды. Бас сәулетшісі родостық Дейнекрат, құрылысты жүргізген навкратистік Клеоменс тағайындалды. Алғашқы Бас кітапханашы – Аристотельдің шәкірті, Афинаның бұрынғы билеушісі фалестік Деметрий. Әлемнің сегізінші ғаламаты – Александрия (Ескендір) кітапханасында қызмет көрсетуге ғұламалар ғана қабілетті еді. Біздің дәуірімізге дейінгі ІІ ғасырда Александрия кітапханасында қызмет атқарған айтулы тұлға – Клавдий Птолемей. Кітапханашы әрі ғалым аспан денелері қозғалысын зерттеген. ХII-ғасырда атақты «Александрия кітапханасы Халиф Әмір бастаған мұсылмандардың 642 жылғы жорығы кезінде өртенген» деген ақпаратқа кезінде Мұстафа Шоқай: «Бұл екінші крест жорығында жеңіліс тапқан христиандар мұсылмандарға қарсы өшпенділік тудыру үшін ойлап табылған жала. Себебі, Александрия кітапханасы 642 жылғы Әмір Халифтің жорығынан 250 жыл бұрын 391 жылы христиандардың қолымен өртеніп, жойылып кеткен» деп дәлелдейді





Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   14   15   16   17   18   19   20   21   ...   137




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет