-жаттығу Өлеңнен антонимдерді табу

Тыңдадың дала күйін жаның ұйып,

Алдың сен көкірегіңе бәрін құйып.

Болдың сен өз халқыңдай қарапайым,

Тұлғасы әрі аласа, әрі биік.

Сенсің жалғыз күндіз-түні тілегенім,

Мың тіріліп, сен десе мың өлемін.

Айқайласам жетпейді даусым менің,

Ойлай-ойлай ормандай түнремін.

Өткірдің жүзі, кестенің бізі, өрнегін сендей сала алмас (Абай). Арық атқа қамшы ауыр тиеді. 

Түймедей затқа өкпелесең, ..........көретініңіз қалмаған.

Ақымақ бұзуға бар, ....жоқ. 

24-жаттығу Синоним сөздерді тап.

1. Қой аузынан шөп алмайды - момын 
2. Жүрек жалғау- 
3. Төбе шашы тік тұру- 
4. Қас пен көздің арасында- 
5. Бармағын тістеу- 
6. Аузына құм құйылу- 
7. Ит өлген жер-  8. Тайға таңба басқандай- 

Морфология тарауына арналған жаттығулар
1-жаттығу Тиісті баяндауышты қойып жаз.
1.Бастауыштың ісін, қимылын білдіретін баяндауышты қойып жаз.

Мен сізбен әлі . . . . . . /сөйлесемін/.

Өзен суы айнадай мөлдір боп . . . /ағады/.

2. Заттық мағынадағы баяндауыш.

Білім берген, нәр берген - . . . /мектебім/.

3. Көсемше тұлғалы баяндауыш.

Әбдірахманның қаладан келгенін естіп, үй-іші . . . . /қуанып

отыр екен/.

4. Сын есімнен жасалған баяндауыш.

Шіркін, туған жерімнің табиғаты . . . / сұлу , көркем/.

5. Сан есімнен жасалған баяндауыш.

Ұлпан биыл . . . /жетіде/.

6. Есімше тұлғалы баяндауыш.

Жұрттың айдаған малы былтырғыдан гөрі . . . /көбейген,

азайған/.

7. Есімдіктен жасалған баяндауыш.

Барым да, нарым да бір . . . /өзің/.

8. Тұйық етістігінен жасалған баяндауыш.

Менің арманым - қалай да осы мақсатыма . . . /жету/.
2-жаттығу Септік жалғауын жалғаңдар.

Мен кинотеатр...отырмын. Сен кітапхана... бара жатырсың. Сіз емхана... келесіз бе? Ол кітап... алды ма ? Біз дүкен... нан әкеле жатырмыз. Сіз Арман... қарындасысыз ба? Сіздер Әлия... келіңдер. Олар Орбита ықшамауданы... бара жатыр.

Сен, оған, өзім, ешкім, неге, осы, бәрі, бұлар, қанша, бұл, анау, кімдер, әр, әрқашан, маған, барлық, бізді, олар
4-жаттығу Сөздерді екі бағанға жіктеп жазыңыз.

Бала, ана, адам, кітап, мысық, мәтін, күн, кісі, кәсіпкер,ағай, азамат,

тапсырыс, бөле, мырза, қызметкер, терезе, жылқы, құдағи, жолаушы,

құжаттар, маман, күртеше, әріптес, бор, білім, абонент, демалушы, алма,

тақта, көйлек, жол, Алматы, құрылысшы, жаттығу, есепші, дәрігер, сатушы,

балықшы,

Кім?	Не?
Адам	Мысық

5- жаттығу Сөздермен сөйлемдер құраңыз.

1. Қызметкер ..............................................................................................................

2. Жолаушы ..................................................................................................................

3. Маман .......................................................................................................................

4. Жаттығу .......................................................................................................................

5. Жылқы .....................................................................................................................

Бұл кісі Мараттың әкесі. Анау жатқан кітап менікі. Мамандығы – тарихшы.

Жазда Алматыға бармайсың. Ол менің қызым. Ол кісі оқиды, жұмыс істейді.

Бұл жақсы жұмыс. Біз ертең келеміз. Бұл ең танымал университет.

Это наш дом. Моя ручка. Это - Асет. Университет имени Абая. Это

настоящее счастье. Это твоя книга. Мой сын. Твоя ручка. Наша улица.

День рождение. Ваша квартира. Директор завода. Наша Республика. Ваш

город. Страница книги.
8-жаттығу Сөйлемдерді ма (ме, ба, бе, па, пе) сұраулық шылауымен аяқтаңыз, сөйлем құрап үйреніңіз.

Үлгі: Менің отбасым бар, ал сіздің отбасыңыз бар ма?

1. Менің отбасым бар, ал ...

2. Менің ата-анам ауылда тұрады, ...

3. Менің әжем бар,...

4. Оның атасы жоқ,...

5. Мен мектепте оқимын,...

6.Олардың інілері студенттер,...

7. Оның нағашылары Өскеменде тұрады, ..
9-жаттығу Сөйлемдерді қалпына келтіріңіз.

1. аты, менің атым, Әлімжан, әкемнің, Кәмил

2. оқимын, мен, ұлттық атындағы, әл-фараби, университетте.

3. мектепте, ол, қаласындағы, №12, пәнінің, Астана, дене шынықтыру,

мұғалімі.

4. ауылда, зейнеткерлер, әке мен шешем, істейді, ағаларым, жұмыс.

5. анасы, кісі, Жұлдыздың, бұл.

6. шағын, емес, отбасым, үлкен, менің

1. Жақсы ...

2. Ұзын ...

3. Аққұба ...

4.Жалқау ...

5.Ақылды ...

Менің әріптесім (прекрасный) адам. Оның әйелі (умная, добрая, красивая).

Әлия (высокая,стройная, симпатичная) қыз. Ал, әкем керісінше (строгий,

серезный) кісі.

Әріптесімнің аты- ........ Ол ......... жаста. Оның ...... бар. Ол ..... көшесінде

тұрады. Мінезі ........................ Оның көзі ......., шашы........, бойы......... Ол

.................... адам.

әке, іні, апа, қарындас.

1. Менің аталары

2. Сенің анамыз

3. Сіздің қарындастарың

4. Оның інілеріңіз

5. Біздің ата-анаңыз

6. Сендердің отбасым

7. Сіздердің пәтерің

8. Олардың баласы
15 -жаттығу .Көп нүктенің орнына тиісті сөздерді қойыңыз, тәуелдік жалғауымен тұрған сөздерді көшіріп жазыңыз.

Менің аты-жөнім... . Жасым... . Ұлтым... . ... қаласында тұрамын. ... інілерім,

ағаларым, қарындастарым бар. Мен оларды жақсы көремін, сыйлаймын.
16 -жаттығу Төмендегі сөздерге ІІІ жақта тәуелдік жалғауларын жалғап шығыңыз.

Ата-ана. Ата -әже. Әке.Ана.Бала. Күйеу бала. Қыз. Ұл. Тұңғыш. Ортаншы.

Кенже.Ата. Апа. Келін .Жеңге. Жезде. Немере.Сіңлі. Қарындас. Іні. Аға.

Жиен. Бөле. Нағашы.Ағайын. Бауыр.

Бала... Апа...

Ата-ана... Ата...

Менің Ата... Біздің Сіңлі...

Сенің Әже... Сендердің Жұбай...

Сіздің Бауыр... Сіздердің Нағашы...

Оның Қарындас... Олардың Дос...

Әйел... Көрші...

Іні... Отбасы...

18 -жаттығу Тиісті сөздерді қойыңыз.

... балам. Менің ...әжең

... қыздары Сенің ...сіңлісі

... ұлдарың Сіздің ...ағаңыз

... отбасымыз Оның ...бауырларыңыз

Біздің

Сіздердің

Оладың
19 –жаттығу Тиісті жалғауларды жалғаңыз.

Мен мұғалім... , сен дәрігер..., сіз озат студент..., ол жақсы әріптес..., біз

еңбекқор құрылысшылар..., сендер тәжірибелі спортшы..., сіздер білікті

маман..., олар атақты ғалымдар... .

Ертерек кетпекші, бармақ емессің, қолөнер үйренбек, мал шашпақ, айтып

қоймақ, өнер шашпақ.
21 –жаттығу Берілген етістіктерден мақсатты келер шақ жасап, әрқайсысымен сөйлем құраңыз.

Үлгі: Аш-ашпақ. Наданның көңілін қойып, көзін ашпақ. (Абай)

Шаш, үйрен, қой, сөйле.
22-жаттығу Етістіктерді салыстырыңыз, шақтарын анықтаңыз.

Ол университетте оқиды. Ол болашақта осы университетте оқиды.

Жұмыскерлер бастыққа барады. Күте тұрса, бастық та келеді.

Ол Алматыға барады. Ол есейгенде Алматыға барады.

Мен ылғи ерте тұрамын. Әсет кітап оқиды. Жұмыскерлер келе жатыр. Олар

сөйлесіп тұр. Жақсымен жолдас болсаң жетерсің мұратқа. Жаманмен дос

болсаң қаларсың ұятқа. Жас-қартаймақ, жоқ-тумақ, туған-өлмек. Батыр жігіт

қол бастар.
24-жаттығу Мақал-мәтелдердің жалғасын табыңыз, аударыңыз.

1.Еңбек етсең- ........ .

2.Күшіңе сенбе, .................... .

3. Еңбектің наны тәтті, ................. .

4. Еңбек етсең ерінбей,................... .

5. Орақшының жаманы, ..................... .

6. Етікшіні балға мен біз асырайды, егіншіні ................... .

7.Бір кісі қазған құдықтан, ....................................... .

... 100 жыл бар,...12 ай бар, ...4 апта бар, ...7 күн бар, ...24 сағат бар, ...60

минут бар, ...60 секунд.
28-жаттығу Әр жыл мезгіліне қатысты айтылатын сөз тіркестерінің қатарын

жалғастырыңыз.

1. Аязды күн, .........................................................................

2. Жылы жел, ..........................................................................

3. Ыстық күн, .......................................................................

4. Жапырақтар түседі, .............................................

29-жаттығу Көп нүктенің орнына тиісті сөздерді қойып, сұрақтарға жауап беріңіз.

1. Қыс айлары ... ?

2. Қыста күн ... болады?

3. Қыста ... жауады?

4. Көктемде ... ұшып келеді?

5. Күзде ... піседі?

6. Күзде жапырақтар ... болады?

7. Күзде базарда, дүкенде ... көп болады?

8. Балалар ... шомылады?

9. Жазда ... гүлдер өседі?

Күн ыстық, жылы көктем, күз салқын, аспан ашық, қаңтар аяз, күн суық,

биыл жылы, түрлі көбелек, қазір жаз.
31-жаттығу Әр сөзбен сөйлем құраңыз. Үлгі: Былтыр қыс суық болды.

суық салқын

жылы Қыс ыстық

желді Көктем болды

келесі Жаз жаңа

ашық Күз биыл

бүгін Күн кеше

түн Жыл былтыр

1.Бесінші тамыз Тамыздың бесі

2. Жиырмасыншы қаңтар

3. Он тоғызыншы мамыр

4. Төртінші ақпан

5. Отызыншы шілде

6. Екінші желтоқсан

7. Он екінші сәуір

1956, 1234, 982, 3597, 799, 4702, 642, 1008, 9531, 7894.

тағамдар, тәбетіңді,ет, турайды, қонақтар,дастарханға.

Кешке біздің үйге ... келеді. Анамның дайындаған тамақтары ... ашады.

Сыйлы қонақтарға әрине ... асылады. Піскен соң етті ... қояды

Мен асханадан (алманың, қуырдақтың, алманың) шырынын іштім. Бұл

асхананының (тағамдарының, асыдың, судың) дәмі ерекше жақсы. (кофе,

шайдың, сорпаның) түсі қызыл. Ана отырған (Әсетнің, Әсеттердің, Әсеттің)

жолдасы ма? (тамақдың, асның, тамақтың) қандай түрлерін ұнатасыз?
36-жаттығу Сөйлемдерді қазақ тіліне аударыңыз. Ілік септігі бар сөйлемдерді теріп

жазыңыз.

Вкус этого супа. Фрукты нашего сада. Запах свежего лука. Домашняя еда.

Вкусные булочки. Вчерашний хлеб. Восточные блюда. Национальные

блюда.
37 -жаттығу Ілік септігінің жалғауларын қойыңыз

Асхана... тағамдары, сорпа... дәмі, ас... тұзы, палау... сәбізі, ет... сорпасы,

шай... түсі, мәнті... түрлері, үй... дастарханы, тағам... мерзімі

Большой, вкусный, интересный, дорогой, дешевый, теплый,

жаркий,добрый, зеленый, красный, сочный, жидкий, твердый, мягкий,

соленный,кислый, сладкий.

им родственникам.

Синтаксис тарауына арналған жаттығулар
1-жаттығу . Көп нүктенің орнына жақшада берілген сөзді сабақтас құрмалас сөйлемге айналдыру керек.

1.Мақтаны көтерген нәзік қыз алаңқайлау аралықпен зыр (жүгіру, келу)..., жаңа терген мақтасын атып ұрды.

2.Бетіндегі шып-шып теріне мақтаның ұсақ ұлпалары (жабысу)..., беті де мақта сияқты болып кетіпті.

3.Түнде мылтық (атылу)..., дауысы қатты естілді.

4. Кеше кешке уақытым (болмау)..., сүйікті телехикаямды көре алмадым.
2-жаттығу . Көп нүктенің орнына салалас құрмалас сөйлем болатындай

етіп толықтыр.

1.Бұрын мұрны шолақтау (болу)..., биыл біраз ұзарып қалыпты.

2.Онда талай жастар білім (алу)..., еліміздің әр жерінде еңбекке араласуда.

3. Қыз кітапты партаға (қою)..., оны оқуға кірісті.

4. Болат қарындасына сыйлық (әперу, келу)..., бірақ ақшасы жетпеді.

«Аралас» тобының тапсырмасы.

1.Абай үйге (кіру).., Әбіш конверттегі бар қағазды оқып шыққан еді.

2.Күн (шығу)..., ел тұра (бастау)..., - Нұрлан әлі жоқ.

3.Амантай Серғазыларға (ақылдасу еді)..., Жамантайдың науқасының түрі жаман (болу)... , олар ырық бере қоймады.

4.Білмегенін (білу деп)..., оқушылар ынтығар.

«Менің ауылым - «Ақбота» колхозы темір жолдан тоғыз шақырымдай жерде болатын. Ауылдың өкпе тұсында «Оныншы» деп аталатын разъезд бар-ды. Ауыл поселкеге айналып, поселке қала болып үлкейіп жатады. Бұл дүниеде өспейтін разъездер екен ғой. «Оныншы» біздің бала күнімізде разъезд еді. Жігіт болып, соғыстан келгенімде де сол разъезд қалпында алдымнан шықты. Бірақ ол маған шетелдің сәнді қалаларынан әлдеқайда қымбат, әлдеқайда артық еді.

1. Ақ көңіл мен адал ниеттен туған іс әсем болмаса да сүйкімді. Айла мен арамдықтан туған іс, әдемі болса-жиіркенішті.

2. Кей адам кілт етпе келеді. Бірақ ол мінез жас балаға, сұлу әйелге ұлы адамға жарасады. Бұл үшеуінен басқаға біткен қыңырлық-қырсықпен тең.

3. Өзің жақсы болсаң- айналаңда досың көп; жаман болсаң- жалғыз жүресің; орташа болсаң-сен де бір жақсының жанын жағалайсың.

4. Досты сырттан іздеме, жақыннан ізде, өзіңнің ішіңнен, ішкі дүниеңнен ізде. Жаның жақсы, жүрегің жылы, ақылың парасатты болса- іздеген досың алыстан өзі келеді

5-жаттығу

Мәтінді оқыңдар. Мәтіннің мазмұны бойынша бір-біріңе сұрақ қойып, жауап беріңдер.

Тапсырма. Мәтіндегі толықтауыштарды тауып, құрамына, тұлғасына, сөз табына қарай талдаңдар.

Өз басынан кешкен оқиғаларды да мүдірмей, жақсы әңгімелейді. 2. Он үшінші номерлі штурмовикпен Талғат тапсырма орындай бастады. 3. Оған қарай совет самолетінен оқ атылмады. 4. Авиацияда қалыптасқан бұл қағиданы Талғат бірінші боп бұзды. 5. Ол штурмовикпен истребительге шабуыл жасады. 6. Бірақ мұны Талғат ешкімге айтып жатпады. 7. Кешікпей оған мені шақырды. 8. Корпус командирі менімен амандасқан соң, «отыр» деді. 9. –Бұл дивизияның атақты мергені Төлеуғали Әбдібековке берген кеңесі.

Тапсырма. Толықтауыштың түрлеріне сөйлем құраңдар. Тура толықтауышты бір бағанға, жанама толықтауышты бір бағанға жазыңдар.

6-жаттығу

Өздерің ойлап табыңдар.

Берілген баяндауыш бойынша сұрақ орнына тиісті толықтауыш тауып, сөйлем құраңдар.

(кімге?) көмектесемін.

(нені?) орындадым.

(неде?) бар.

(неден?) түстік.

(немен?) таныстық.
7-жаттығу

Мәтінді түсініп оқыңдар. Анықтауыш қызметін атқарып тұрған сөз таптарын ажыратыңдар.

1. Сөйтіп менің студенттік дәуірімнің алғашқы күндері өте бастады. 2. Университетке, оның биік-биік аудиторияларына бойым үйреніп, оқушылардың аты-жөнін біліп, біртіндеп көшелі студент қатарына қосылып келе жаттым. 3. Өстіп отырғанымызда бірнеше минут өтті. 4. Осындай ойлар жалғаса береді. 5. Соғыста жеңіл нәрсе, жұмсақ зат ұстап көрмегендіктен аудиторияда қолыма ілінгеннің бәрі жеп-жеңіл көрініп, не құлатып, не қиратып алатын әдетімнен де айыға түстім. 6. Меңтай үйреткен осы әдіс өмірлік әдет болып кетті. 7. Туған елдің дәмін татқаныма қуандым. 8. Кеудемді лапылдаған бір қуаныш кернеді.

Ол пысықтауыштар:

а) көсемшеден, ә) есімшеден, б) септік жалғаулы есімдерден, в) –дай, дей жұрнағы жалғанған сөз тізбектерінен және еліктеуіш сөздерден болсын.

9-жаттығу

Берілген сөйлемдерді жай сөйлем түрлеріне ажыратып, синтаксистік талдау жасаңдар.

Оқытушы келе жатыр. 2. Айнала жым-жырт. 3. Қыздың не сұрағалы отырғанын сезгендей, жүрегім су ете қалды. 4. Бар дәлелімен тайға басқандай етіп көрсетіп отырған бұл кемшіліктерді еріксіз мойындауға тура келеді. 5. Аудитория сілтідей тынып қалған еді. 6. Мен оқып болдым. 7. Біз бұған ішек-сілеміз қата күліп жатырмыз. 8. Екеуінен де маған үзбей келіп тұратын үшкіл хаттар пышақ кескендей тыйылып қалды.

Тапсырма. Сөйлемдерден тұрақты сөз тіркестерін тауып мағынасын түсіндір, сол сөздерді қатыстырып, сөйлемдер құра.
10-жаттығу

-Мәтінді түсініп оқы. Қарамен жазылған сөздерге фонетикалық, морфологиялық талдау жаса. Берілген сөйлемдерді жай сөйлем түрлеріне ажыратып, синтаксистік талдау жасаңдар.

Мұнда шешемнің айтқан бірсыпыра сөздері жазылған. Шешем бастауыш мектепте мұғалімдік қызмет атқарған, сауатты кісі болатын. Оқыған кітаптарының ақ бетіне өз ойларын жазып, тастай салатын. Менің он жасыма дейін біз ауылда тұрдық. Одан соң Риддер деген қалаға көшіп барып, әкем жұмысшы болды. Былтыр ауылға барғанда (әкемнің інісі ауылда тұрады) апам оқыған кітаптардың беттерін бір- бірлеп ақтарып отырып, оның өз қолымен жазған жазуларын мына дәптерге көшіріп алған едім.

Оны мен де сездім. 2. Өстіп отырғанымызда бірнеше минут өтті. 3. Шошып тұрмын, алайда ілгері қарай ұмтыла бердім. 4. Меңтайдың алдында жатқан сиясауытты көргенде осы оқиға есіме түсті. 5. Ол қорқып кетті, сондықтан артқа қарай шегіншектеді. 6. Ми айналып жерге түсердей ыстық. 7. Жігіттің қызды жақсы көруінің себептері көп, бірақ оның бәрін ауыз шіркін айтып жеткізе ала ма? 8. Біз кейде қызықты әңгімелер айтып күлеміз, кейде соғыста мерт болған достарымызды ойлап жылаймыз. 9. Басқа қыздар мырс ете қалды. 10. Хатымды бүктедім де, тез почташыға бердім.

Бірақ солардың ішінде өз көңіліңе өте ұнап, өзгелерден ыстық болып танылғандары бар. 2. Ал енді ол кітап дүкенге келіп түскенде, сенің қуанышыңда шек болмайды. 3. Оқушы ретінде менің де жан-тәніммен жақсы көрер, өзгелерден ерекше бағалар кітаптарым бар. 4. Отан үшін өз басымды өлімге байлай отырып, мен оларды ажалмен алысуға жұмсадым. 5. Бүркітбаймен қосылып, біржола қалып қояды. 6. Оның ашулы жүзін көрмейін деп, төмен тұқырып алғанмын. 7. Осы кезде үзіліс бітіп, профессор аудиторияға қайта кірді. 8. Меңтайдың ұрыспасына анық көзім жеткеннен кейін, бағана өзі айтқан қызыл көрпенің тарихын білгім келді.

Екуеі жүгіріп ала жүгірді.Күн жылынды. Қар еріді. Сейтен үйде жоқ болып шықты.Жұлдыздар көрінбейді.Әлдеқайдан поезд айқайлайды.Поезд жақындады.Станцияның басы олай-бұлай жүгірген адамдарға толған. Поезд кілт тоқтады. Поездан адамдар түсе бастады. Есігі жабық тұр.Дәулет кітаптарды әсіресе көркем әдебиетті көп оқитын.

Бұланбай қозғалған жоқ.Жолшыбай қалың нөсерге тап болдық. Досанның қайтадан тауға барғысы келді. Сені сынайтын жердің орайы жаңа келді.Абайдың да шек сілесі қатты. Әлден уақыттан кейін жұрт аяғы басылды. Үш аттыға көзі тұсті. Қыран балапаны екеуі ұшып жүреді. Бұл екеуі де кішкентай балалар.

Мен күндіз екі кітап алған едім. Мынауың қандай кітап? Сүйіншіні бізге сіз беріңіз. Ал сүйіншіні өздерің қалаңдар.Бізге сіз күй тартып беріңіз.Мен әуелде айдың туғанын байқамай қалдым. Түн. Бұлт астында жылжыған ай. Жаз. Түн.Айсыз ашық аспан.Қажырлы еңбек етуге тура келеді. Онысына Есенай да ыразылық білдірген жоқ. Шыңболаттың өзі жүйрік қасқа айғырға мінбек екен.

1. Аға сержант, қайда жол тартып барасың деді. 2. Орта жолдан қайтып келдім, жолдас лейтенант. 3. Шынымды айтайын ба деді оған Бауыржан. 4. Рас, мүңкіп тұр деді оқ-дәрі иісінің қандай болатынын білмесе де. 5. Өзімше орындадым, Мұхит аға деп орнымнан тұрдым. 6. Қызық екен –ау өзі де деп әркімдер осы тұста сүйсіне үн қатысып қалады. 7. Ендеше мұны газетке басудың керегі жоқ деді әдеби қызметкер. 8. Неге дедім мен абыржып. 9. Жоқ, соны айт деді Зайкүл тақымдап. 10. Жиналыстан неге кетіп қалдыңыздар дедім мен Сәукенге.

Тапсырма. Қарамен жазылған сөйлемге морфологиялық талдау жаса, қалаған 3 сөйлемге синтаксистік талдау жаса
19-жаттығу

Берілген төл сөздерді төлеу сөзге айналдырыңдар.

1. –Лашын өліп қалды, -деді тәтем менің сұрағыма жауап беріп. 2. –Бүркітбай сол үш түлкінің ең қызылын басына тымақ қып киді,- деп тәтем сөзін аяқтады. 3. –Өзің сәлемдесуге шебер екенсің ғой,- дедім Танаға әзілдеп. 4. –Бір ұрыста жау қолына түсіп қалдым,- деп бастапты батыр. 5. –Студент болсам да, жұмыс істесем болатын емес, тұрмыс қиын боп барады,- деп шынымды айттым. 6. –Бұл өлең жаза алушы ма еді?-деді Бәкеңнің сөзіне сенбегендей. 7. –Бұл сенің нешінші қаламақың? -деді Шалдуар ақшаны өзіме қайтарып беріп жатып. 8. –Қыздар, маған бір ой келіп отыр, -деді Меңтай бір үзілістің кезінде.

Абай аға,мынау-біздің үйлер. Осынша кең үйде жиналған жүк те жоқ.Бұл ұсынысқа сіздің де тез жауап бере қоюыңыз қиын екенін білем.Ойланыңыз,өлшеңіз жауабын содан кейін бересіз.Табалдырықтан бастап төрге дейін төселген түкті кілемдер табаныңнан тартып былқ-былқ етеді.. Әр ауылдың тұсынан қой-қозысы,сиыр-түйесі,мол жылқылары шұбыртады.Біз болсақ бес-алты қырқаны сыртынан бағып отырмыз.Асқардың олай өткенін вагоннан ешкім сезген жоқ.