Негізгі қорларды пайдалану тиімділігінің көрсеткіштері
Негізгі өндірістік қорларды пайдалануды сипаттау үшін түрлі көрсеткіштер қолданылады.
Қондырғыларды пайдаланудың экстенсивті коэффициенті (Кэкст.) қондырғы жұмысының нақты уақытының жоспарлы уақытына қатынасымен анықталады, яғни
Кэкст. = tқонд. н. / tқонд. ж., (2.3)
мұндағы
|
tқонд. н.
|
-
|
құрал-жабдықтар жұмысының нақты уақыты,
сағат;
|
|
tқонд. ж.
|
-
|
норма бойынша құрал-жабдықтар жұмысының
уақыты, сағат.
|
Қондырғыны пайдаланудың интенсивті коэффициенті – негізгі технологиялық қондырғылардың нақты өнімділігінің нормативті өнімділігіне қатынасымен анықталады. Бұл жағдайда келесі формула қолданылады
Кинт. = Өқонд. н. / Өқонд.ж. , (2.4)
мұндағы
|
Өқонд. н.
|
-
|
уақыт бірлігінде қондырғымен өндірілген
нақты өнім көлемі;
|
|
Өқонд. ж.
|
-
|
уақыт бірлігінде қондырғымен өндірілетін өнім көлемі (қондырғының паспорттық
мәліметтерінің негізінде анықталады).
|
Қондырғыны пайдаланудың интегралды коэффициенті (Кинтегр) - қондырғыны пайдаланудың интенсивті және экстенсивті коэффициентінің көбейтіндісі арқылы анықталады және негізгі қорды уақыт және қуат бойынша кешенді пайдалануды сипаттайды
Кинтегр = Кэкст Кинт (2.5)
Бұл көрсеткіштің мәні әрқашанда қалған екі көрсеткіштер мәнінен әлдеқайда төмен, өйткені ол қондырғының интенсивті және экстенсивті пайдалану кемшіліктерін бірдей ескереді.
Қор қайтарымдылық – негізгі қор құнының әр бір теңгесіне шаққандағы өндірілген өнім көрсеткіші. Оның көлемі негізгі қорлардың дерлік барлық топтары қаншалықты тиімді пайдаланылғандығын көрсетеді. Келесі формуламен анықталады
ҚҚ =ЖӨ / НҚорт.ж., (2.6)
мұндағы
|
ҚҚ
|
-
|
қор қайтарымдылығы, теңге;
|
|
ЖӨ
|
-
|
өндірілген тауарлы (жалпы) өнімнің жылдық
көлемі, теңге;
|
|
НҚорт.ж.
|
-
|
негізгі қорлардың орташа жылдық құны, теңге.
|
Өнімнің қор сыйымдылығы – қор қайтарымдылығына кері мөлшер. Өндірілген өнімнің әр бір теңгесіне шаққандағы негізгі қорлар құнының үлесін көрсетеді. Егер қор қайтарымдылығы жоғарлаған жағдайда еңбек сыйымдылығы төмендейді
ҚС = НҚорт.ж. / ЖӨ (2.7)
Еңбектің қормен жарақтандыру көрсеткіші негізгі қорлар құнының кәсіпорын жұмысшылар санына қатынасы арқылы анықталады
ҚЖ = НҚорт.ж. / С (2.8)
Достарыңызбен бөлісу: |