География сабағында экологиялық тәрбие беру әдістемесі Жоспар Кіріспе
жүктеу/скачать 0,5 Mb.
|
dip -geografija-sabagynda-jekologijalyq-tarbie-beru-adistemesi-2013-64
- Бұл бет үшін навигация:
- Кесте 3 Физикалық география курстарындағы экологиялық білім жүйесі.
| Сабақ барысы. Мәслихаттың төрайымы — география-биология пәнінің мұғалімі жер бетінің түкпір-түкпірінен Дүниежүзілік «жас географтар мәслихатына» келген қонақтарға Қазакстанның кең байтақ жерін, ата-бабаларымыздың қасиетті атамекнін таныстырып, соңғы кезде Қазақстанда болған өзгерістерге тоқталды. Кеңестер Одағы ыдырап, Қазақстан егеменді ел болды. Ата Заң қабылданып, өз еліміздің Елтаңбасы, Туы, Әнүраны, теңгесі пайда болды. «Қазақстан — 2030» —
Ел Призидентінің Қазақстан халқына Жолдауы жолдаңды. Қазақстан халқы 1999 жылдың қаңтар айыңда Н. Ә. Назарбаевты ел басшысы етіп қайта сайлады, Елімізді өркениетті ел қатарына қосу үшін халық шаруашылығының жан-жақты дамуы қарастырылып жатыр. Қазақстан — Туымен тұғырлы, Елтаңбасымен еңселі, Әнұранымен айбатты. Қазақстан Мемлекеті Туының авторы — Шәкен Ниязбеков. Ермек Өтетілеуұлының «Қазақстан туы» өлеңі оқылды. Мемлекеттік Елтаңбаның авторлары танымал суретшілер— Жандарбек Мәлібеков, Шоқан Уәлиханов. Е Өтетілеуұлының «Біздің Елтаңба» өлеңі оқылды. Жер бетінің салтыңда қай жерде, қандай елде болсаң да сол жердің салт-дәстүрін, әдет-ғұрпын құрметтеу — әр азаматтың міндеті. Сондықтан қонақтар Қазақстанның Әнүранын орындайды. Жас бишілер қонақтарға «Айгөлек» биін билеп берді. Екі оқушы кезектесіп, Жұбан Молдағалиевтің «Мен қазақтың» өлеңін оқыды. Келесі кезекте қонақтарөз елдерін таныстырды. Мәслйхатқа қатысып отырғандар - үңдіс, американ, үнді қызы, абориген, ағылшын, масам негр, цыған қызы, араб, пигмей, жапон, испандықтардың рөліндегі оқушылар. Барлығы өздерінің ұлттық киімдерін киген. Дүниежүзілік «жас географтар мәслихатының» соңы географиялық ойындарға жалғасты. Ортаға шыққан— үңдіс, абориген, пигмей, үнді қызы бір әріптен басталатын географиялық атауларды қағазға жазып, картадан керсету сайысына қатысса, қалған қонақтар екіге бөлініп, «Литосфера», «Гңдросфера» сөзтуымдарын шетті. Сыныптағы барлық окушылар «Сіз білесіз бе?» телевикторинасына белсене қатысты. Сабақ соңында дүниежүзілік «жас географтар мәслихатына» қатысқан оқушылар «алтын» (5) және «күміс» (4) жүлдемен марапатталды: Олсм халықгарыньщ тыныс-тіршілігінен, салт-дәстүрінен аз да болса мағлұмат беретін мұндай сабақтар оқушының ойт-өрісін дамытып, Отан туралы үғымдарын кеңейтеді, өз елі, жері туралы көп білуге ұмтылдырады. Қазақстан Республикасы тұрақты дамудың. жаңа жолына түскенде экалогиялық білім мен тәрбие берудің маңызы арта түсуде. Бұл пробле-малар:Ел Президенті Н. Ә. Назарбаев үсынған «2030 стратегиялық бағ- дарламасында» басты орында тұр. . XXI ғасырда өмір сүретін қазіргі және болашақ ұрпақтарымыз кең байтақ Қазақстанның жері мен оның қойнауларын, су ресурстарын, өсімдік пен жануарларын қорғауға және, ғылыми негізде ұтымды пайдалануға, ауа мен суды таза сақтауға жан-жақты дайын болу үшін олардың экологиялық мәдениеттілігін қалыптастырып, экологиялық біліктерін % дамыту қажет. Бұл - қазіргі оқу үрдісіне қойылатын басты талаптардың бірі. Қазіргі ғылыми-техниканың даму жағдайында қоршаған ортаны қорғау, адамның табиғатпен үйлесуі басты мәселе. Осыны ескеріп, ғалымдардың бірқатар аймақтардағы табиғи ортанын қалжағдайына, экологиялық қасірет салдарынаң зардап шеккен жұртшылықтың жерге, оның байлықтарына, көлдер мен өзендерге, өсімдіктер мен жануарлар дүниесіне ұқыптылықпен қарау мәселесін көтергендері дұрыс. Ғалам шарға экалогиялық қауіп төніп түрғанда, біздің республикамыз үшін бұл ерекше көкейкесті мәселе. Республикамыздың табиғи жағдайы кері бағытта өзгерді де өзгеріп те барады. Оның себептері ашылды, бірақ өзгерген табиғатты қалпына келтіру үшін біліктілік те, уақыт та керек. Осы орайда заман талабына сай жас ұрпаққа экологиялық білім мен тарбие беруді мынадай бағытта жүргізген жөн: 1 Табиғатты қорғау, табиғаттың құрам бөліктерін жеке - жеке (мысалы, суды, ауаны, т,б.) емес,біртұтас қорғау. 2. Экология негіздерін арнайы сабақ ретінде беруде биология, химия,физика, география, әдебиет және т.б. пәндермен пәнаралық экологиялық байланысын арттыру. 3. Экологяны оқушыларға тек табиғатты қорғау ғана емес, техникамен өндірірістің өсуінен өзгерген табиғаттан қажетті табиғи жағдайдысақтау деп түсіндіру. 4.Оқушылардың, табиғатқа әлеуметтік құнды көзқарас қалытастыру, әсіресе табиғатты тиімді пайдалану дегенде қажетті табиғат жағ-дайды сақтауды түсіндіру. Мұны жүзеге асыруда экологиялық білім мен тәрбие беруге мынадай элементтер кіреді: табиғат пен қоғам қарым-қатынасының ғылыми негізін қалыптастыру (экологиялық білім беру), табиғатты қоргауға байланысты ереже мен дағдыны сақтауды үйрету. Қазір өмірдің өзі экологиялық білімді адамдардың бойына жас кезінен үйретуді талап етіп отыр. Балабақшаларда жас балаларды, мектептерде оқушыларды табиғатты сүюге, қоршаған ортаның амандығын қорғауға тәрбиелеудің маңызы зор. Сондықтан мүғалімдердің негізгі міндеті, мектеп оқушыларының экологиялық білімін жастай қалыптастыру. Осы міндеттерді шешуде оқушылардың экологиялық білімің арттырып, олар- дың табиғатқа жаңа қарым-қатынасын қалыптастыруда география пәнінің ішінде физикалық география маңызды орын алады. Физикалық география жер бетіндегі табиғи жағдайлардың қалып-тасуын зерттейтін ғылым. Әр жердегі табиғи жағдайдың қалыптасуы сол жердегі бар заттардың байланысынан, одан туатын құбылыстардан, өзгерістерден, дамулардан пайда болады. Ал экологиялық жағдайлар жер бетіндегі табиғи жағдайлардың ішіндегі кімге болса да, неге болса да қажеттілері. Ол жағдайларды біліп, анықтау үшін оқушылардың экологиялық біліктіліктерін қалыптастырып, дамыту керек. Онсыз табиғатты қорғау мәселелерінің негізі де қаланбайды. Экологиялық мәдениеттілікке негізделген экологиялық біліктіліктерді қалыптастыру мәселесі география ғылымында маңызды орын алады, бұл мәселенің ерекше пәнаралық және курсаралық мәні де зор. Себебі қазіргі кезеңде география - жалпы ғылымдар ішінде жаратылыс және әлеуметтік мәселелерді қамтушы, табиғат және қоғам арасындағы; өзара қарым-қатынастардың оптималдылығын қарастырушы бірден-бір ғылым. Сондықтан табиғатты таныту, оқушылардың экологиялық біліктіліктер жүйесін қалыптастыру - физикалық географияның өте маңызды міндеттерінің бірі. Физикалық географияны оқытуда экологиялық біліктіліктердің рөлі зор және алуан түрлі. Оларды мектепте оқытылатын география курсы мазмұнын міндетті түрде толық меңгеруге жататын дербес бөлігі ретінде қарастыруға болады. Сонымен, іс-тәжірибеден өткен физикалық география курстарында қалыптасатын экологиялық білімдер жүйесін оқырмандар назарына ұсынуды жөн көрдік. Кесте 3 Физикалық география курстарындағы экологиялық білім жүйесі.
жүктеу/скачать 0,5 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|