График а алматы "Білім" 2012


§ 9.2 Кеңістіктік қисық сызықтар



Pdf көрінісі
бет56/100
Дата13.10.2023
өлшемі5,19 Mb.
#185148
1   ...   52   53   54   55   56   57   58   59   ...   100
Байланысты:
Бәйдібеков Ә.К. Инженерлік графика 2012

§ 9.2 Кеңістіктік қисық сызықтар
Кеңістіктік қисық сызықтардың жазық қисықтардан айырмашылығы 
- сызықтардың бір немесе бірнеше нүктелерінің ғана жазықтық бойында 
жату мүмкіндігі (139-сурет). Бұл кеңістік қисық сызықтарына мысал ретінде 
цилиндрлік жəне конустық бұрама сызықтарын қарастырайық. Бұрама қисық 
сызық нүктенің бірқалыпты айналуы мен түзу сызықты қозғалысынан пайда 
болады. 
Цилиндрлік бұрама қисық сызық деп бірқалыпты айналатын түзудің 
бойымен қозғалатын нүктенің жүру жолын айтады (140-сурет). 
Кей жағдайда цилиндрлік бұрама қисық сызықты гелиса деп те атайды. 
140-суреттен көріп отырғандай, шеңберді тең бөлікке бөліп, шеңбердің 
ұзындығын анықтап, оны тең бөлікке бөліп алып, осы нүктелерді өзара 
перпендикуляр сызықтармен қосып, бұрама сызықты саламыз. Нүктенің 


148
1
O
F
A
R
l
S
2
1
A
B
C
D
E
G
1
B
1
C
1
D
1
E
1
F
1
G
1
K
2
A
2
B
2
C
2
G
K
2
K
2
A
A
2
E
h
цилиндр бойымен толық бір бұрама 
айналғанда, көтерілген биіктігін (h) бұра-
ма сызықтың адымы дейді.
Егер цилиндрлік бұрама қисық сызық-
тың нүктесі шеңбер осінен сағат тіліне 
бағыттас айналса, онда бұрама сызық 
оңқай сызық болады. 
Егер сызықтың нүктесі шеңбер осінен 
сағат тіліне қарама-қарсы айналса, онда 
цилиндрлік бұрама сызық солақай болады 
(140-сурет). 
Конустық бұрама қисық сызық деп 
өзімен қиылысатын түзуден бірқалыпты 
айналатын түзудің бойымен қозғалатын 
нүктенің жүру жолын айтады (141-сурет). 
Конустық бұрама сызық пен цилиндрлік 
бұрама қисық сызықтың айырмашылығы 
- оның шеңбердегі үстінен қараған түрі 
Архимедтің спиралі түрінде берілсе, 
конустың алдынан қарағандағы көрінісі 
кеміген (өшкен) синусоида түрінде 
беріледі (141-сурет).
1
A
1
B
1
C
1
D
1
E
1
F
1
G
1
K
2
D
2
B
2
C
2
G
2
K
2
A
2
E
h
2
F
2
L
1
L


149
1. Қисық сызық дегеніміз не?
2. Жазықтық қисық сызығы дегеніміз не?
3. Кеңістік қисық сызығы дегеніміз не?
4. Жазықтық қисық сызығы дегеніміз не?
5. Трансцендентті қисық сызық дегеніміз не?
6. Алгебралық қисық сызық дегеніміз не?
7. Екінші ретті қисық сызықтар дегеніміз не?
8. Шеңбердің эвольвентасы дегеніміз не?
9. Қисық сызықтың жанамасы дегеніміз не?
10. Қисық сызық класы дегеніміз не?
11. Қисық сызық нормалі дегеніміз не?
12. Гелиса дегеніміз не?
13. Конустық бұрама қисық сызық дегеніміз не?


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   52   53   54   55   56   57   58   59   ...   100




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет