Орбитальдар. Орбитальдардың гибридтенуі

Ядро айналасындағы электрон өзінің бүкіл уақытының 95%-ын өткізетін кеңістік (көлем) орбиталь деп аталады. Орбитальдар s, p, d, f болып бөлінеді.

Көріп тұрғаныңыздай электрон орбитальдарының пішіні (формасы), сондай-ақ энергиясы әр түрлі болады. Бірақ зерттеулердің нәтижесіне қарағанда, химиялық байланыстың түзілуіне әр түрлі электрондар қатысуына қарамастан, мысылы, СН₄ молекуласында барлық байланыстар бір-бірімен бағыты және энергиясы жағынан тең. Бұның себебін (Л. Полинг ашқан ) гибридтену арқылы түсіндіруге болады.
Химиялық байланыс таза электрон орбитальдарынан емес, гибридтелген, яғни будандасқан орбитальдардың қатысуымен түзіледі екен.
Гибридтену дегеніміз формасы және энергиясы әр түрлі электрон орбитальдарының өзара әрекеттесіп бірдей орбитальдар түзілуі. Пайда болған жаңа орбитальдар гибридтелген орбитальдар деп аталады. Енді гибридтердің түрлерін қарастырайық:
sp – гибридтену: 1s және 1p орбитальдарының әрекеттесуі нәтижесінде жүзеге асады.

sp² - гибридтену: 1s және 2p орбитальдарының әрекеттесуінен пайда болады.

СН₄-да sp³ – гибридтену жүзеге асады.