Бұрын есім сөз бен етістік сөз ажыратылмаған: ат деген сөз бен
атта
деген
сөз бір болған.
Ат=ат+та=ат бол
(ол кездегі түсінік конкрет болған:
Аттығы
бар адам – ат болуға жарайтын
).
Жылы
–
сын есім,
жылы
– етістік. «
Жазу
» әрі есім, әрі етістік (бұрын). Бір
ғана
керек
деген сөздің бірде етістік, бірде есім болуын қосымшасынан байқаймыз.
Мысалы:
керекті
– етістік,
керегі жоқ
– есім.
Полиазият (Азияның солтүстігіндегі халық) тілінде қосымшаларының түріне
қарай бір сөздің өзі бірде етістік, бірде есім болады.
Конкрет түсінуге байланысты айтарымыз: бұрынғы ұйғыр тілінде
жел
деген
мағынада
есін
сөзін қолданған.
Есіне = есін+е = жел болу
(
жел есті
деген тіркесті
еске түсірейік).
«
Есіне
» сөзінің құрылысы ойна деген сияқты:
ой+н+а – есін+е; а = е
;
Таңырқады – таңқалды; таңыр=таң+ыр=тәң+ір; Таң=аспан бөлегі; ір –
аспан
. Бұрын адам өзін кішкене дүние деп есептеген. Бет-ауызды аспанға ұқсатқан
бет –
таң атып келе жатыр
. «
Таң қалу
» деген тіркесті кейде қысқартып
таңырқау
дейміз.
Ұятсыз
деуді
бетсіз
деуімізде де осы конкреттік бар. Бұл қолданыстың да
ым тілінен шыққандығы байқалады (бетін сызу – ым тілінен қалған қалдық; заттық
көрсеткіші (материальное выражение) – бет.
Достарыңызбен бөлісу: 
