«Информатика» пәнінен оқу-әдістемелік кешені



бет9/42
Дата05.02.2022
өлшемі1,58 Mb.
#18962
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   42
Тышқан. Тышқан-графиктік меңзермен басқарылатын құрылғы.Екі немесе үш батырмасы бар жазыңқы қорапша тәріздес.Тышқанның жазық беттегі қозғалысы экрандағы тышқан нұсқағышы деп аталатын графиктік объектінің қозғалысымен байланыстырылған. Компьютерді басқару үшін тышқанды жазық бетте жылжытады және оның оң немесе сол жақ батырмаларын қысқа уақытқа басып отырады. Осылайша басуды шерту деп атайды.
Монитор мен тышқан бірігіп қолданушы интерфейсінің жаңа түрі-графиктік интерфейсті құрайды. Тышқанның көмегімен объектілердің қасиеттері өзгертіліп,басқару элементтері әрекетке келтіріледі.
Жүйелік блоктың ішкі құрылғылары
Аналық плата. Аналық плата дербес компьютердің негізгі тақшасы болып табылады .Онда келесі құрылғылар орналасады :

  • Процессор

  • Шина

  • Жедел жад

  • Тұрақты жад

  • Слоттар

Процессор. Процессор-көптеген жартылай өткізгішті элементтерден тұратын және компьютерде барлық есептеулер мен ақпарат өңдеу жұмыстарын орындайтын электрондық микросхема. Қазіргі компьютерлерде бір немесе бірнеше процессорлар жұмыс істейді.
Процессор тікелей компьютердің класын анықтайды. Егер екі процессордың командалар жүйесі бірдей болатын болса, онда олар программалық деңгейде толығымен үйлесімді болады. Бұл бір процессор үшін жазылған программа екіншісі үшін де орындалатын білдіреді.
Шектелген үйлесімділікке ие болған процессорлар тобын процессорлар топтамасы деп атайды. Мысалы, барлық Intel Pentium процессорлары х86 топтамасына жатады.Бұлардың негізін қалаушы 16- разрядты Intel-8086 процессоры болып табылады.IBM PC компьютерінің ең алғашқы моделі осы процессордың негізінде құрастырылған. Кейінірек Intel 80286, Intel 80386, Intel 80486 , Intel Pentium 60,66, 75,90,100,133;Intel Pentium MMX, Intel Pentium Pro, Inteil Pentium 2, Intel Celeron, Intel Pentium 3 процессорлары шығарыла бастады.Бұрын дербес компьютерлер үшін процессорлар шығаратын тек Intel фирмасы болса, кейінірек ADM, Cyrix фирмалары да процессор шығарумен айналыса бастады.
Процессордың бір-бірінен өзгешелігі олардың типтері мен ырғақтық жиіліктерінде. Ырғақтық жиілік- олардың жұмыс жылдамдығының көрсеткіші. Ол мегагерцпен өлшенеді.Мысалы, Intel Pentium типтегі процессорлар75,90,100,120,133,150,166,200 және 233 МГц жиілікпен жұмыс істейді.
Шина. Процессор компьютердің басқа құрылғыларымен, соның ішінде ең алдымен жедел жадпен шина деп аталатын өткізгіштер тобы арқылы байланысқан. Шиналардың негізгі үш түрі бар: мәліметтер шинасы, адрестік шина және командалық шина.
Компьютердің жадысы. Компьютердің жады- оның құрамына міндетті түрде енетін элементтердің бірі. Ол бірнеше түрге бөлінеді және бір-бірінен өлшеміне , ақпаратты сақтау мерзіміне параметрлеріне қарай ажыратылады. Жадтың көлемі байтпен өлшенеді. Бір байт сегіз бииттен тұрады. Бит деп 0 мен 1 мәндерінің біреуін ғана қабылдай алатын ақпарат өлшемінің ең кіші бірлігін айтады.Сонымен 1 байт көлемдегі жадқа бір символ сақтауға болады. Қазіргі кездегі компьютерлердің жадының көлемі миллиондаған байтқа жетеді, сондықтан оны килобайт , мегабайт, гигабайт арқылы қысқаша өрнектеген ыңғайлы:

  • 1 Гбайт=1024Мбайт

  • 1Мбайт=1024 Кбайт

  • 1Кбайт=1024 байт

Жедел жад немесе жедел есте сақтау құрылғысы ақпараттың кез-келген бөлігіне лезде қатынауды қамтамасыз етеді. Бірақ компьютерді өшірген кезде жедел жадтағы барлық ақпарат бірден жойылады. Дербес компьютерлердің жедел жадының өлшемі жылдан жылға өсіп келеді.Pentium типтес компьютерлердіңжедел жадының көлемі 8 Мбайттан 256 Мбайтқа жетеді. ОЗУ-дың құрылысы оны үнемі ұлғайтып отыратындай етіп жасалынған. Компьютердің жедел жадының көлемі өскен сайын оның есептеу жылдамдығы артады.
Тұрақты жад-стандартты програмаларды, өзгермейтін мәліметтерді және жүйелік ақпаратты энергиядан тәуелсіз сақтауға арналған жад.Компьютер жұмысы кезінде бұл жадтан мәліметтерді тек оқуға болады ,ал оған ақпарат жазу арнаулы құралдар арқылы жүргізіледі.
Жадтың өзгермейтін түрін құрады. Мұнда компьютер құрылғыларын басқаруға арналған жүйелік программалар орнатылған.Компьютерді іске қосқаннан кейін жабдықтарды біртіндей тестілеу процесі басталады. Процессор мен бейнеадаптерді тестілеу процесі аяқталғаннан соң мониторға диагностикалық хабарлама шығарылады. Содан соң компьютердің бастапқы жүктелу процесін басқаратын программа орындалады.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   42




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет