Позитивтi
|
Негативтi
|
Екi жақ қақтығысын бәсендету
|
Үлкен және эмоционалды материалдық шығын жанжалда қатысу үшiн
|
Оппотент туралы жаңа ақпарат алу
|
Ұжымда әлеуметтiк психологиялық климат түсуi, тәртiптiң төмендеуi, қызметкерлердiң жұмыстан шығуы.
|
Iшкi жаумен қарсыласта ұйымдағы ұжымның (топтасуы) ұйыдасуы
|
Жеңiлген топтарға жау ретiнде қарау
|
Даму мен өзгерiстерге ынталандыру
|
Осы процеспен әуестiгi қақтығыстың өзара әсер етуi, жұмысқа шығын әкелуi.
|
Бағынушылардың бағыну синдромын алып тастау
|
Қақтығыс аяқталғаннан кейiн- қызметкерлер арасындағы ынтымақтастық деңгейiнiң озаты.
|
Оппонеттер мүмкiндiктерiнiң диагностиека
|
Iскерлiк қарым-қатынас күрделi қалпына келтiруi.(қақтығыс сүйреткiсi)
|
Оларды бiрнеше топ бойынша қарастыруға болады, олардың әрқайсысының қолдану аумағы бар:
- тұлғаiшiлiк, бұл жеке тұлғаға әсер ететiн әдiс;
- құрылымдық, бұл ұйымдасқан қақтығыстың шеттетiлуi бойынша қолданылатын әдiстер;
- тұлғааралық әдiстер немесе қақтығыстағы тәртiп стилi;
- байланыстар;
- агрессивтi әсерлер, бұл топтағы әдiстердi барлық осы топ әдiстерiнiң мүмкiндiгi жетпеген жағдайда қолданады.
Классикалық схеманың ораторлық өнерiнiң негiзiне 5 кезең жатады:
1) қажеттi материалдарды таңдау, бұқаралық орындау мазмұны;
2) жоспар құрастыру, жиналған материалдарды логикалық бiрiздiлiкпен бөлу;
3) «сөздiк орындау» сөздi әдеби өндеу;
4) жаттап алу, мәтiндi есте сақтау;
5) айту.
4 Тұлғааралық қатынастардың қалыптасу және өту кезендері.
Қазiргi кезде ораторлық iс әрекеттi үш негiзгi кезеңге бөледi: коммуникативке дейiнгi, коммуникативтi, посткоммуникативтi.
Байланысты iске асырудың 3 әдiсi бар: жұмсақ, қатты және пренципиалды.
Әрбiр байланысқа түсушi екiжүздi қызығушылықта болады: iс және серiктестер арасындағы қарым-қатынас.
Есте сақтайтын жайт, байланысатын мүшесi ең алдымен адам. Келiсiмге келiп байланысқа түсуге әрбiр адам ұмтылады.
Жалпы қызығушылыққа қатысты үш сәт:
- кез келген байланыста жалпы қызығушылық бар;
- жалпы қызығушылық кездейсоқ емес, шындықтағы мүмкiндiк;
- жалпы қызығушылықтардың жиынтығы байланысты жұмсақ және достықта болдырады.
Маркетингтік коммуникация – тұтынушыларға ықпал ету мақсатында тауарлар мен көрсетілген қызметтерге сұранысты қалыптастыру мен ынталандыруға бағытталған шаралар жүйесі. Маркетингтік коммуникацияның мынадай түрлері бар:
1) жарнама;
2) өткізуді ынталандыру;
3) жеке сату;
4) қоғаммен байланыс немесе PR.
Коммуникациялардың жеке және жеке емес арналары бар. Жеке коммуникация арнасы - бұл адамдардың телефон және хат алысу арқылы өзара қатынасы. М., кеңес берушілер, достар, әріптестер, көршілер. Жеке емес коммуникация арнасына БАҚ, яғни бұқаралық ақпарат құралдары арқылы таратылатын хабарлар және арнайы шаралар жатады.
Жарнама – көптеген білім шеңберлерін қамтитын қоғамның қоғамның күрделі әлесуметтік-экономикалық құбылысы.
Жарнама қызметі дегеніміз - қаржыландыру көзі анық көрсетілген БАҚ арқылы жүзеге асатын жеке көрсетілмейтін таура мен қызметтерді жылжыту нысаны. Жарнама аудиторияға екі тәсілмен беріледі:
1) жарнаманы беруші, жарнаманы өзі дайындаған, содан кейін оны басып БАҚ-қа ұсынады;
2) жарнама беруші жарнама мақсатын атап көрсетіп, жарнама агенттеріне және агенттеріне тапсырыс береді.
Жарнама берушілер өндірушілер, бөлшек көтерме саудагерлер, мемлекеттік емес ұйымдар және т.б.
Жарнама агенттіктері – олар жарнама қызметін ұсынатын делдалдар.
Жарнама жоспарлау үдерісі мынадай кезеңдерден тұрады:
1) мақсаттты аудиторияны таңдау;
2) жарнама мақсатын анықтау,
3) хабарлаудың стратегиясы мен тактикасын әзірлеу;
4) жарнама құралдарын таңдау;
5) жарнама тиімділігін бағалау.
Жарнаманы тұтынушылар жақсы түсінуі үшін ол мынадай талаптарға сай болуы керек:
1) жарнама науқаны кезеңінде жарнама тақырыбы мен сөз мәнерін өзгертуге болмайды;
2) жарнама жиі қайталанса, тез жатталады және есте жақсы сақталады.
Жарнама мәтінінің мазмұны AIDA формуласына сәйкес жасалады:
A – attention – назар;
I – interest – қызығу;
D – Desire - тілек;
A – action - әрекет.
Жарнама үндеуінің стилі - жарнама мәтінін көркемдеп айту тәсілі, мәнері және оны баяндау үні, сарыны. Жарнама үндеуін жасау тәсілдері:
1) натураға қарап жасау. М., әдеттегі екі әйелдің тауар туралы әңгімесі;
2) фантазия немесе қиял. М., тауар туралы әр түрлі қиял пайда болу;
3) көңіл-күй мен бейне . М., тауар айналысында белгілі бір әсемдік махаббат бейнесі қалыптасады;
4) клиенттер мен лидерлер пікірі;
5) тауарларды жариялау;
6) әзіл-оспақты жақсы пайдалану;
7) символикалық кейіпкерлер;
8) тарихи әңгіме ретіндегі жарнама жанры;
9) музыка;
10) ғылыми дәлелдер.
Жарнама түрлерін былайша жіктеуге болады:
1) мақсаттық белгіленуіне қарай тауар мен қызметтер жарнмасы, идея, ойлар жарнамасы, пайда алу үшін бағытталған жарнама, пайда алу үшін бағытталған коммерциялық жарнама, пайда алуды көздемейтін коммерциялық емес жарнама;
2) мақсатты бағытына сәйкес жарнама типтері: марка жарнамасы, тауар жарнамасы, фирма немесе компания жарнамасы, имидж жарнамасы және т.б.;
3) практикалық мақсаттар үшін ең ыңғайлысы өткізу арналары арқылы жарнаманы жіктеу.
Жарнама құралдарын таңдау үдерісі мынадай бірнеше кезеңдерден тұрады:
1) жарнама құралдарын қамту ауқымын анықтау;
2) жарнаманаың қайталану жиілігі және әсер ету күші туралы шешім қабылдау;
3) оны тарату құралдарын таңдау;
4) жарнама жеткізушілерін таңдау;
5) құралдарды қолдану графигі туралы шешім қабылдау.
Жарнама бағасы былай анықталады: Ж.б = Ш.ж/А
Ш.ж – жарнамаға кеткен шығындар.
А – бақылау аудиториясы, басылу тиражы.
Өткізуді ынталандыру – ол тауар мен қызметтерді ынталандыратын шаралардың кешені. Өткізуді ынталандыру нарыққа қысқа мерзімде әсер ету шарасы. Басқа жылжытудың түрлерімен салыстырғанда, оның нәтижелері тез байқалады. Өткізуді ынталандырудың әдістеріне мыналар жатады:
1) өзінің сауда қызметкерлерін ынталаандыру;
2) делдалдарды ынталандыру;
3) тұтынушыларды ынталандыру. М., сыйақылар, купондар, жеңілдіктер, байқаулар.
Жеке сату - ол тауарларды сату мақсатында тұтынушылармен жеке дара байланыстың орнатылуы. Жеке сату – бұл тұтынушылармен кездесіп, әңгімелесу барысында тауарды қолдану туралы кеңес беріп, оны ауызша ұсыну. Тауарларды сату үдерісі мынадай кезеңдерден тұрады:
1) әлеуетті клиенттерді іздеу;
2) оларды жіктеу;
3) тауарды таныстыру рәсімін өткізу;
4) сату;
5) сатудан кейінгі шаралар.
PR – бұл ұйым мен қоғам арасындағы өзара ұғысу, оң қарым-қатынасты құру және оны қолдауға бағытталған жоспарланған шаралар. PR қызметтеріне мыналар жатады:
1) көпшілікке өзі туралы жағымды ақпарат тарату және оны нандыру;
2) оның ой-пікіріне ықпал ету;
3) ұйымның жақсы бет-бейнесін құру, беделін көтеру;
4) ұйымның жұмысына қызметкерлердің жауапкершілігін қалыптастыру.
PR әдістері:
1) БАҚ-пен байланыс;
2) баспасөз конференцияларын ұйымдастыру;
3) баспа өнімдері;
4) кино және фотоқұралдар;
5) сөз сөйлеу;
6) жарнама;
7) тауарды таныстыру рәсімін өткізу;
8) демеушілік;
9) фирмалық стиль;
10) мүдделерді алға жылжыту (лобби).
5 Билік ұғымы және ол туралы тұжырымдар
Билік жөнінде түрлі тұжырымдар:
1.Телеологиялық-белгілі бір мақсатқа, белгілеген нәтижеге, қорытындыға жету мүмкіндігі деп түсіндіреді.
2.Бихевиористік –адамдардың жүріс-тұрысын, өзін-өзі ұстау ерекшеліктерімен түсіндіреді.
3.Инструиенталистік –белгілі құрал жабдықтар арқылы т.б.
4.Конфликтік-дау-жанжал жағдайында игілікті бөлуді реттейтін ерекшеленді.
Бұдан билік туралы ғалымдардың біркелкі тұжырымы жоқ екенін түсіндік.
Билік адамзат қоғамымен бірге пайда болады және оның даму барысында бола бермек. Ол алдымен қоғамдық өндірісті ұйымдастыру үшін керек. Алғашқы қауымдық қоғамда билік қоғамдық сипатта болды. Ал саяси билік құлдық қоғамда пайда болды. Сондықтан саяси биліктің пайда болуын қазіргі саясаттануда мемлекеттің пайда болуымен байланыстырады.
Саяси биліктің биліктің ең басты түріне жатады. Саяси билік бар жерде теңсіздік бар. Оны мынадан байқаймыз:
1.Экономикалық қор: (қоғамдық өндіріс пен тұтынуға керек басқа да материалдық құндылықар, құнарлы, шұрайлы жерлер, пайдалы қазба байлықтары және т,б.)
2.Әлеуметтік әдіс-құралдар-үстемдік етіп отырған билік өзіне қолдау іздейді.
3.Күш жұмсау құралдары- мемлекетті қорғайды, ішкі тәртіпті сақтайды, саяси билікті құлатуға әрекет жасаушыларға мүмкіндік бермейді.
4.Ақпарат құралдары-қоғамдық пікір тудырып, саяси өмірге ықпал ету жағынан оны 4-ші билік деп атайды.
5.Информациялық қор- білім мен ғылыми мағлұматтарды тарату т.б.
Биліктің қызметтері: қоғамның саяси жүйесін қалыптастыру, саяси өмірін ұйымдастыру, мемлекеттің істерін басқару, саяси және саяси емес процестерге басшылық жасау.
Биліктің субьектісіне жеке адам немесе партиялар, ұйымдастыру т.б. жатады. Демократиялық саяси жүйе ойдағыдай өз ісін атқаруы үшін, әдетте, мемлекеттік билікті заң шығарушы, атқарушы және сот билігі. Олардың өзіндік атқарар қызметі мен әрекеттері бар.
Тақырып 9.Өзін-өзі тексеру сұрақтары
1. Тұлғааралық қатынастардың жіктелуі?
2. Ұйымның психикалық ауа райы.
3. Тұлғааралық қатынастардың қалыптасу ерекшеліктері
Достарыңызбен бөлісу: |