Ыту теориясы мен технологиясы
жүктеу/скачать 232,96 Kb.
|
SYLLABUS БМ Бейнелеу өнері. 2020-2021
- Бұл бет үшін навигация:
- 1. Батыс өнерінің даму кезеңдері
| Дәріс №3. Тақырыбы: Шетел бейнелеу өнерінің дамуы
1. Батыс өнерінің даму кезеңдері 2. Бейнелеу өнерінің тарихы. 3. Орта ғасырдағы өнердің көркемдік ерекшеліктері 1. Батыс өнерінің даму кезеңдері Итальян мәдениетінде және жалпы дүниетанымда проторенесанс лебі ХІІІғасырдың өзінде-ақ, ал кей жағдайда, тіпті ХІІ және ХІғасырларда байқала бастады деп айтуға болады. Бенвенуто Челлини ертедегі мүсіншілермен толық келісе отырып, осылай топшылаған. Бенвенуто Джованни Челлинидің барлық қолдарына флорентиялық шебердің отбасында жарық көрді. Ең бастысы, әкесі флейте ойнауды жақсы көрді,және оны керемет орындаған, бұл Флоренция билеушісінің сарай оркестріне шақырылды. Адал Джованни өз ұлын атақты музыкант болса деп армандаған, Бенвенутоның жағымды даусы болған. Бірақ ұлы өз болашағын флейтамен байланыстырмады. Он бес жасында Челлини Бенвенуто зергер Антонио ди Сандроға оқуға түсті. Ол оқуды аяқтауға үлгермеді, себебі кішкентай ағасымен бірге Флоренциядан шпагадағы төбелеске қатысқаны үшін бір жарым жылға қуылды. Уақыт жоғалтпай, Сиене Бенвенуто зергерлік іс оқуын жалғастырады және өз бетінше жұмыс істей бастайды. Челлини өміріндегі келесі маңызды кезең Риммен байланысты, Бенвенуто 1521 жылы Римге қашады. "Сальера" - Челлинидің жалғыз зергерлік жұмысы, сөзсіз өзі орындаған, бұл оның баға жетпес өнер туындысы. Saliera атауы француз тілінен "солонка"деп аударылады. 1543 жылы жартылай эмальмен қапталған осы алтын үстел мүсіншесін Франция королі Франциск үшін Флоренциядан Бенвенуто Челлинидің атақты Алтын істерін жасады. ХІІІ-ХІV ғасырлар шеберінде Римде жұмыс істеген суретші Иверто Кавалинни Николо Пизано сияқты аса зор құштарлықпен көне дәір өнерінен готикалық және Византиялық дәстүрлерді игерудің жолдарын іздестіреді. Никколо Пизано итальяндық мүсін мектебінің негізін қалаушы болып саналады және танымал талантты мүсінші Джованни Пизаноның әкесі. Сондай-ақ оны Проторенессанс мәдениетінің негізін қалаушы ретінде таниды. Шебердің нақты туған күні белгісіз. Никколо Пизано, оның шығармашылығы шеберліктің жоғары деңгейін көрсетті. Сондай-ақ, ол II Фридрих императорының шеберханаларда оқыды. Ежелгі дәуірдің соңғы кездеріндегі живопись үлгілернінен рухтанған ол, өзі жасаған фигураларды жарық пен көлеңкені қолдану арқылы тірілтуге, ло абстракты идеяны көрсетуді мақсат еткен жоқ, ал көрушіге әсерлі дүние жасауға ерекше мән берген. Сондықтан оның «Қиямет-айым» атты фрескасындағы Христостың бейнесі символ, елес емес, қабырғадан қарап тұрған жарқын жүзді, өз абыройын жоғары ұстаған кәдімгі адам сияқты. Осындай жасампаздығы үшін шын мәніндегі бастаушысы саналады. Пьетро Каваллини-италиялық кескіндемеші, Проторенессанс дәуірінде жасаған Италияның көптеген суретшілеріне үлкен әсер еткен мозаикалық фрескалар бойынша шебер. 1250 жылға жуық Римде Каваллини дүниеге келді, оның шығармашылығының ерте кезеңінің жұмыстары (Сан Паоло базиликадағы жаңартылған фрескалар) 19 жүзжылдықтың басында өртте қаза болды, сондықтан суретшінің шығармашылығы туралы негізінен Рим шіркеулерінде Мозаика және фрескалар бойынша айтуға болады: Санта-Мария ин Трастевере (1291) және Санта-Чечилия (1293). Бұл 1308 жылы Пьетро Каваллини расписывал фресками неапольскую шіркеуі, Санта Мария Донна Реджина. 1330 жылы шебер қайтыс болды. Леонарда Да Винчи. Әйгілі суретшінің әкесі 25 жасар нотариус Пьеро, ал анасы әдеміше келген Катерина атты шаруа қызы болатын. Көп ұзамай әкесі атақты, бай әулеттің қызына үйленеді. Бірақ екеуінің арасында бала болмауы себепті әкесі Леонардоны өзімен бірге алып кетеді. Осылайша анасынан ерте айырылған Леонардо өзінің шедевр туындыларында анасының бейнесін есіне түсіріп салып жүреді. Ол кездері Италияда некесіз туған балаларға да заңды мұрагерлерге қарағандай қарайтын. Сондықтан Винчи қаласының көптеген ықпалды адамдарын оның тәрбиесіне атсалысты. Леонардо он үшке келгенде өгей анасы толғақтан қайтыс болады. Әкесі ұлының өзі сияқты заңгер болғанын қалағанымен, Леонардоны заң саласы қызықтырмады. Сол кездегі Италияның интеллектуалдық орталығы болып табылатын Флоренция қаласында әйгілі суретші Вероккьоның шеберханасы орналасқан болатын. Леонардо осы жерде гуманитарлық ғылымдармен шұғылданады. Ол сонымен бірге сызуды, химияны, металлургияны, металлмен, терімен, гипспен жұмыс істеуді үйренеді. 1473 жылы жиырма жасар Леонардо да Винчи Әулие Лука Гильдиясында шебердің біліктілік дәрежесін алады. 1482 жылы Леонардо күміс лира музыкалық аспабын жасап, оны Людовико Моро патшаға сыйға тартады. Тарихтағы аты суретші ретінде қалғанымен ол өзін ғалым, инженер деп есептеген. Әлемге әйгілі «Мона Лиза» картинасының авторы Леонардо да Винчи (Винчи қаласындағы Пьеро мырзаның ұлы Леонардо) 1452 жылдың 15 сәуірінде Флоренцияға жақын жердегі Винчи қаласының маңындағы Аникано қыстағында дүниеге келген. Бұл жайында оның атасы Антонио да Винчи өзінің күнделігінде «15 сәуір, сенбі күні түнгі үште менің Пьеро деген ұлымнан немерем дүниеге келді» деп жазған. Ол тек суретші ғана емес, сонымен бірге мүсінші, сәулетші, ғалым, анатом, өнертапқыш, жазушы, Қайта өрлеу дәуірі өнерінің аса ірі өкілдерінің бірі, әмбебап адамның айқын үлгісі болған. Дүниедегі бар ғаламатты жете түсіне білу, сөйтіп көрнекті және көрінбейтін дүние сырына жету әлгі бір қараңғы үңгір құпиясын ашу- оның асыл мұраты болды. Леонардо да Винчи дүниедегінің бәрін қамти алатын өзінің ақыл-ойымен суреткерлік кемеңгерлігін ұғынды. Оның әуестік ойына ерген зерттеушілік құдіреті бірте-бірте білімнің барлық қарауытқан тау-тастар арқылы құпия үңгірге қарай жол ашып жатты. Леонардо үшін живопись-адам кемеңгерлігінің асқан көрінісі, өнер атаулының ең биігі. Бұл көрініс, бұл жеңіс жоғары дүние танымды да талап етеді. Рафаэль Санти, Раффаэло Санти италиялық кескіндемеші әрі архитектор, қайта өркендеу дәуірінің аса ірі шеберлерінің бірі. кейіпкерлердің басты мінез ерекшеліктері мен табиғи пәк сезімдерін шынайы шеберлікпен суреттеді. Іайта өркендеу дәуірі өнеріне тән басты қасиеттерді (өмір құбылыстарын, әсемдік пен сұлулық идеалын гуманистік тұрғыдан тану) бойына сіңірген Рафаэль шығарм. өнер тарихынан өшпес орын алып, өзінен кейінгі көптеген шәкірттері мен ізбасарларына жол салды. Өмірінің соңғы кезеңінде өтініш-тапсырманың өте көп түсуіне байланысты шәкірттеріне сырттай бақылау жасаумен ғана шектелді. Петр соборында бас архитектор қызметін атқарып, Браманте бастаған құрылысты аяқтады. 1509 жылдан Римдегі Сант-Элиджо дельи Орефичи шіркеуін, Флоренциядағы Пандольфини құрылысы жобасын жасады. Ең алдымен ежелгі өскелең мәдениет пен ғылым, осы Греция мен Италия жерлерінде болғаны ақиқат. Ендеше өшкенді жандырып, өткенді жаңғырту дәл сол жерден басталуы заңды құбылыс еді. Бар болғаны 37 жыл өмір сүрген ұлы суретші және архитектор Еуропада бейнелеу өнерін ғана дамытып қойған жоқ. Сонымен қатар христиан дінін Еуропа халықтары алдындааспанға шығарып көтерді. Оның теңдесі жоқ шығармаларын, адамзат тарихында ерекше орын алатын бейнелеу өңірінің шедеврлерін ең алдымен христиан діні өзін насихаттауда өте шебер және кеңінен пайдаланды. Жалпы грек пен рим мемлекеттерінен қалған байлар бойы өз пайдасына иеленіп келгені тарихи шындық... Ол 1483 жылы Италияның Урбино деген селосында белгілі суретші Джованни Санти үйінде дүниеге келген еді. 17 жасында Перудино шеберханасына орналасып, бейнелеу өнеріне шын берілді. Сол жас кездегі шығармаларында оның аса талантты суретші екенін көрсетті. 1504 жылы Флоренцияға келіп. Ұлы суретшілердің (әсіресе Бартоломео мен Леонарда да Винчи) шығармаларын зерттеп, танысады. 1508 жылы оның атағы кең жайылғаны соншалық Рим папасы оны Ватикан сарайында қызмет істеуге шақырады. Христиан діні орталығында жүріп, яғни католик шіркеуін құдіретті етіп көрсету үшін жасаған еңбектері шынында теңдесі жоқ шығармалар еді. Ватиканның екінші екінші заңын көркейту үшін әлемде теңдесі жоқ, аты аңызға айналған «Элидороның қуылуы», «І Леонның Атилламен кездесуі», «Больсендегі масса», «Апостол Пеирдің зынданнан шығуы» секілді тарихи тақырыпқа арналған құдіретті картиналарын дүниеге әкелді. жүктеу/скачать 232,96 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|