Жаңа үлгіде сабақты жоспарлаудың ерекшеліктері

Заман ағымына ілесіп жаңашыл бағытта жұмыс жүргізу – барша ұстаз алдында тұрған негізгі мақсат. Жас ұрпаққа сапалы да, саналы білім беру, заман талабына сай оқыту үшін сабақта жаңа әдістерді қолданып, алған білімдерін қажеттілікке жарата білетін, өзіндік пікірі бар жас ұрпақты тәрбиелеу қазіргі мұғалімнің негізгі міндеті.

Республикамызда Кембридждік бағдарлама бойынша жүргізіліп жатқан деңгейлік курстардың негізгі мақсаттарының бірі де осы. Осы орайда Алматы қаласындағы «Өрлеу» біліктілік арттыру орталығында екінші (негізгі) деңгейлік курс бағдарламасын аяқтағаннан кейін мен де алдыма мақсаттар қойдым. Курс барысында білікті мамандардың тәжірибесін ала отырып кәсіби білімімізді шыңдап, білім беру жүйесіндегі тың жаңалықтармен қанығып, жаңаша көзқарастарымыз қалыптаса бастады. Жаңалықтарымыз бен жаңаша идеяларымызды алдағы уақытта мектеп, қала көлемінде әріптестерімізбен бірлесе іс-тәжірибемізді бөлісу, жетілдіруде жоспарлы түрде жұмыстар атқармақпыз.

Ұзақ жылдар қалыптасып қалған дайын білім беретін «дәстүрлі» стильмен оқытып келген мұғалімге жаңашыл идеяларды қабылдап, оқушыларға сындарлы білім беруде алдымен мұғалім ұстанымын өзгерту керек болады. Белгілі ғалым Пажарестің айтуынша мұғалім ұстанымы – оның көзқарасы, қабылдаған шешімі және іс-әрекетінің негізі.

Ал мақсатымызға жету үшін іс-әрекетімізді дұрыс жоспарлау керек. Екінші деңгей бағдарламасының тыңдаушыларға үйреткен бір саласы да осы – жоспар.

ҰМЖ- оқу бағдарламасы, пәннің мазмұны

ОМЖ- жұмыс сызбасы, Тізбектелген сабақтар

ҚМЖ-жеке сабақ

Оқу бағдарламасын әдетте білім саласындағы саясатты қалыптастыратын адамдар мен мектеп әкімшілігі жоспарлайды. Бір топ адам оқу бағдарламасын сыныпта сабақ беру тәжірибесінде бағдарламаның барлық жеті модулі ықпалдастырылған тізбектелген сабақтар топтамасына айналдырса, сол орта мерзімді жоспарлау болады. Өз кезегінде әрбір жеке мұғалім орта мерзімдік жоспарды әрбір жеке сынып үшін сабақтарды егжей-тегжейлі жоспарлау үшін пайдаланады.

• Жұмыс кезеңдерінің дәйекті, тізбектеліп ұйымдастырылуы;

• Оқыту тәжірибесінде жеті модульді ықпалдастыру;

• Әрбір сабақ үшін оқу мақсаттарын белгілеу;

• Оқу нәтижелерін өлшеу әдістемесін анықтау;
• Осы нәтижелерге қол жеткізу мақсатында жоспарланған оқыту мен оқу жаттығуларын көрсету;

• Оқудың әрбір кезеңінің басынан бастап соңына дейін алға ілгерілеудің болуын қамтамасыз ету;

• Барлық оқушыларды қамтуға бағытталған статегиялық жоспарлау.

Оқу мақсаты мен оның нәтижелері

Оқу мақсаты – мұғалім оқушыларға үйреткісі келетін нәрселер. Осыған байланысты, оқу мақсаттарын қалыптастыру шаралары төмендегілерді білуге бағытталған:

Оқу нәтижелері мұғалім сабақта қойған мақсаттарына қол жеткізе алды ма, жоқ па екенін білуге мүмкіндік береді.

• оқушыға бағытталуы тиіс;

• белгілі бір дағдыны сипаттайтын етістік болуы керек;

• оқушының оқу үлгеріміне тұрғысынан жазылуы керек.

Сабақтың орта мерзімді жоспары (ОМЖ) құрылып алғаннан кейін бізге әр сабақтың мақсаттары, жұмыстың белсенді формалары, оқушы әрекетін бағалау, күтілетін нәтижені қалай анықтаймыз бәрі белгілі болады. Сабақтың қысқа мерзімді жоспарын ОМЖ-ны басшылыққа ала отырып құрамыз. Ұсынылып отырған ҚМЖ үлгісінде бағдарламаның жеті модулі қамтылған екі кестеден тұрады, бірінші кестеде сабақтың тақырыбы, мақсаты, сілтемелер, оқу нәтижесі, негізгі идеялар, қолданылатын материалдар, оқыту формасы, технология, әдістері көрсетіліп жазылады.

7 модуль мәнмәтіні:

Жаңа технология

АКТ

Дарынды және талантты балдарды оқыту

Жас ерекшелігіне сәйкес оқыту

Көшбасшылық СТО
6-сыныптағы информатика пәні бойынша орта мерзімді жоспар үлгісі.

Екінші бөлімде сабақтың кезеңдері мен мұғалім мен оқушының іс-әрекеттері көрсетіледі. Оқу мақсаты, смарт мақсат, оқу дағдылары, сабақта пайдаланылатын ресурстар көрсетіледі. Жалпы сабақтың құрылымын Блум таксономиясымен құру көптеген мәселелерді шешеді. Себебі онда оқушының түсінік алғанынан бастап, бағалау кезеңіне дейін түгел қамтылады. Жеңілден қиынға кезеңімен өтіп отырады.

1. 
   Мұғалімге арналған нұсқаулық. Екінші деңгей. (2015 жыл)
   
2. 
   Екінші деңгей курстарының үлестірме материалдары, (2015 жыл)
   

Ең алдымен мұғалімдерді «Әлемнің жеті кереметі» бойынша пазлдармен топқа бөлді. Мұғалімдер алған қиықтары бойынша жинап, топқа бірікті. Топ ережесін құрды. Одан соң мұғалімдерге жаңа үлгіде сабақ құрудың әдіс тәсілдері жайлы түсінік берілді. ҰМЖ – оқу бағдарламасы, пәннің мазмұны, ОМЖ- жұмыс сызбасы, тізбектелген сабақтар, ҚМЖ-жеке сабақ екендігі анықталып көрсетілді. Орта мерзімді жоспарлау мақсатымен таныстырылды. Оқу мақсаты мен оның нәтижелерімен тынстырылды. 7 модуль мән мәтінімен таныстырылды.

Одан соң мұғалімдерге бірінші тапсырма ретінде қазіргі қолданып жүрген сабақ жсоапрларының құндылықтары, қойылатын мақсатыңызға жетесіз бе деген сұрақ қойылды. Мұғалімдер топ мүшелерімен ақылдасып, қазіргі кезде сабақ құрылымын қалай жасайтынын, қойылған мақсаттыран толық жете алмайтынын айтып өтті. Барлығы да жасаған жұмыстарын постерге жазып, тақтада бірлесіп қорғап шықты.

Одан кейінгі кезеңде мұғалімдерге жаңа үлгідегі ОМЖ және ҚМЖ жасау үлгілер ұсынылды, СМАРТ мақсатты қою түсіндірілді. Одан соң мұғалімдер сол үлгілерге қарап отырып, өздері бір тарау бойынша ОМЖ жоспарын, ҚМЖ құрып үйренді. Оны әріптестерімен таныстырып шықты. Одан соң мұғалімдерден өтілген коучинг сессия бойынша кері байланыс алынды.

- мұғалімдерде жаңаны білуге деген құлышыныстың байқалуы;

- олардың ынтымақтастық атмосферасында бірлесе жұмыс жасауы;

- ОМЖ және ҚМЖ құруда өз пкірлерін білдіре алуы

• 
  Мұғалімдердің әлі де болса ескі ұстанымнан арыла алмауы;
  
• 
  Қиындық кездессе бірден оған мойынсұнуы секілді келеңсіздіктер байқалды.
  

• 
  Сізге бүгінгі коучинг сабағы ұнады ма?
  
• 
  Осында үйренген әдістерді сабағыңызда пайдаланысз ба?
  
• 
  Сіз жаңа не үйрендіңіз?
  

Мұғалімнің берген кері байланыстары:

• 
  Ия маған бүгінгі коучинг сабағы өте ұнады. Мен біршама жаңа мәліметтер алдым. Болашақта өз сабағымда осы әдістерді пайдаланамын. Мен ОМЖ, ҚМЖ құруды үйрендім.
  
• 
  Ия маған сабақ ұнады, ұтымды тұстары көп болды. Әлбетте өз сабағымда қолданамын. Бағалаудың түрлері, ОМЖ, ҚМЖ құруды, жаңаша әдіс-тәсілдер түрлерін үйрендім. Болашақта осы әдістердің тиімділігі жайлы коучинг сабағы ұйымдастырылса.
  
• 
  Маған бүгінгі сабақ ұнады. Сабағымда пайдаланып жүрмін. Бірақ толық емес екен бүгін самрт мақсат қоюды, ол мақсатқа жету керектігін білдім.
  
• 
  Бүгінгі сабақта алған теориялық білімімді практикада іске асырамын. Сабақта болашақта қолданамын деп ұйғарым жасап шықтым. Бірнеше жаңа тәсілдерді үйрендім.