Жаңа Заман философиясы
жүктеу/скачать 37,4 Kb.
|
. Жаңа заман философиясының ерекшелігі
| 1.Тектік елестер;
2.Үңгір елестері; 3.Базар елестері; 4.Театр елесі. Тектік және үңгір елестері – дүниені тануда таным табиғаты мен өз табиғатын алмастырудан туатын, адамдардың туа біткен адасушылықтары. «Тектік елестер» танымның адам (танушы субъекттің) тұлғасының таным процесіне әсері, нәтижесінде адамның бұған дейінге сенім – нанымдары, қағидалары – таным нәтижесінде көрініс беретіндігі («үңгір» - адасушылық). Базар – театр елестері – жүре пайда болған адасушылықтар. Базар елестері – тілдегі, ұғымдық аппараттағы сөздерді, анықтамаларды дұрыс қолданбаудан туатын адасушылық. Театр елестері – таным процесіне сол кезеңдегі таным процесінің әсері. Көп жағдайда ескі философия танымды дұрыс бағыттан кері бұрып, жаңа мүмкіндіктерге кедергі жасайды (мысалы, схоластикалық философияның танымға әсері). Осылайша, танымның 4 түрлі негізгі кедергелерін зерттей отырып, Бэкон аталған «елестерден» барынша алшақ жүріп, олардың ықпалынан жоғары болып, «таза білімге» ұмтылуға кеңес береді. Фр.Бэкон ғылымдар классификациясын жасауға тырысты. Классификация негізі – адам ақылының қасиеттері: ес, қиял, пайым (рассудок) Еске – тарихи ғылымдар, қиялға – поэзия, пайымға – барлық ғылымдардың негізі – философия сәйкес келеді. Философияны Бэкон: 1.Құдай; 2.табиғат; 3.адам туралы ғылым деп тұжырымдады. Философияның аталған 3 саласын адам түрлі жолдармен, құралдармен таниды: 1.табиғатты – тікелей сезімдік қабылдау мен тәжірибе арқылы; 2.Құдайды – табиғат арқылы; 3.өзін - рефлекция арқылы (ойдың өзөзіне бағытталуы, ойдың ойды зерттеуі). Фр.Бэкон философиясы ағылшын философиясына, Жаңа Заман философиясына, одан кейінгі дәуірлер философиясына үлкен әсер берді: 1.философиядағы эмпириялық (тәжірибелік) бағыттың негізі қаланды; 2.гносеология (таным туралы ілім) философияның қосалқы саласы болудан жоғары көтеріліп, онтология (болмыс туралы ілім) деңгейіне жетті, және кез-келген философиялық жүйенің басты екі бөлімінің біріне айналды; 3.философияның жаңа мақсаты анықталды – адамға оның өз әрекетінде практикалық нәтижелерге жетуіне көмектесу (осылайша Батыс философиясы жанама түрде болса да болашақ америкалық прагматистік философияның негізін қалады); 4.ғылымдарды жіктеуге талпыныс жасалды; 5.Англиямен қоса, бүкілевропалық антисхоластикалық, буржуазиялық философияға серпін берілді. Т. Гоббс философиясы Негізгі еңбектері: «Азамат туралы бастапқы негіздеме» «Левиафан – материя, форма, мемлекеттік, діни және азаматтық билік». Т. Гоббс (1588-1679) – Бэконның философиялық дәстүрін жалғастырушы шәкірті: теологиялық схоластикалықфилософияға қарсы шықты; философия мақсаты – ғылымитехникалық прогреске жол ашу, адам әрекетінің практикалық нәтижелеріне қол жеткізу деп түсінді; эмпиризмді жақтады. Декарттыңрационалистік флилософиясын сынады; нағыз материалист болды; қоғам мен мемлекет мәселесінмаңызды философиялық мәселе деп санады; мемлекет теориясын жасады; мемлекет пайда болуыныңнегізінде қоғамдық келісім жатыр деген идеяны алғаш ұсынды. Гоббстың философиялық зерттеу пәні – гносеология және мемлекет мәселесі. Гоббс адам танымы негізінен сезімдік қабылдау арқылы өтеді деп санады. Сезімдік қабылдау – сезім мүшелерінің (көз, құлақ, т.б.) қоршаған дүниеден сигналдарды қабылдап, өңдеуі. Ол сипаттарды Т. Гоббс «белгілер» деп атап, былайша жіктейді: 1.Дыбыстар – жануарлардың өз әрекетін немесе ниетін (білдіретін сигналдар (құстар «әні», жыртқыштардың ырылы, т.б.); жүктеу/скачать 37,4 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|