Зерттеу бағыты мұғалімнің іс-əрекетінде көрінеді, студенттің музыка- лық даму үдерісін, оның қабілеттерін, дағдыларын жəне қабілеттерін, қы- зығушылықтарын, музыкалық жəне шығармашылық тəжірибелерін жəне дəмін зерттеу. Бұл өзіңіздің музыкалық-педагогикалық қызметті талдау, үздік оқытушылардың тəжірибесін синтездеу, оқытудың тиімді əдістерін пайдалану жəне кəсіби өзін-өзі дамыту. Зерттеу қызметі проблеманы көре білу, гипотезаны қалыптастыру, фактілерді талдау, өз тұжырымдары мен қорытындыларын жасау мүмкін- дігінде көрінеді. Ол əдістерді, мазмұнды, оқу үдерісін жетілдіруге байла- нысты идея туындағаннан кейін пайда болады жəне дамиды. Мұғалім пай- да болған идеяны жүзеге асырады, оны жүзеге асыру технологиясын да- мытады, содан кейін оны іс жүзінде тексереді. Мұғалімнің ғылыми-зерттеу жұмыстарына қатысуының көрсеткіші оның арнайы əдістері, музыкалық шығармаларды талдау жəне т.б. сияқты шығармашылық жұмыстары болуы мүмкін. Музыкалық мұғалімнің ғылы- ми-зерттеу жұмысының жоғары деңгейі – сабақты өткізудің мінсіз əдісте- рін іздеу, сабақтан тыс іс-шаралар. Зерттеу жұмысының барысында мұғалім мен оқушылар арасындағы арнайы шығармашылық байланыс пайда болады. Бірлескен шығармашы- лық іздестіру, балалардың танымдық мүдделерін ынталандырады. Көпте- ген жылдар бойы инновацияның ғылыми сипаты басқа мұғалімдердің тə- жірибесіне енгізілсе, ақталған деп саналады. Соңғы жылдары, əсіресе пси- хология саласында, бірегей, бірегей инновация педагогикалық тəжірибені қамтитын жаңа ғылыми білім ретінде қарастырылуы мүмкін. Бұл жағдайда мұғалім-музыкант өзі ұсынған инновацияның мəнін, оның қандай музыкамен байланысы бар екенін – музыкалық психология, музыкология, орындау теориясын жəне т.б. зерттеуге, құрылымды, инно- вация механизмін түсінуге тырысуы керек. Арнайы əдебиеттерді оқып- үйрену арқылы бұрын музыкалық білім беру əдіснамасы мен практика- сында орын алғандығын тексеру қажет. Мұғалім баланың музыкалық да- муы үшін ұсынылатын инновацияларға неше көңіл аударуы керек. Бұл тиімді даму, кез-келген қабілет, дағды, жеке тұлғаның дағдысы болуы мүмкін. Бұл жағдайда мұғалім инновацияны қолданғанға дейін зерттеле- тін құбылыстың деңгейін анықтау маңызды. Содан кейін жаңалықтарды іс жүзінде қолдану процесін егжей-тегжейлі сипаттаңыз, балалардың сауал- намасын өткізіп, зерттелген параметрлердің тиімділігін жазып алыңыз. Қызметтің бұл түрі философиялық, жалпы ғылыми (психологиялық- музыкалық жəне т.б.), жеке ғылыми, яғни, музыкалық жəне педагогика- лық деңгейлерді қоса алғанда, əртүрлі деңгейдегі зерттеу əдістерінің жүйесін иеленуді талап етеді. Зерттеу əдістері теориялық жəне эмпирикалық болып бөлінеді. Бірін- ші топқа музыкалық-педагогикалық фактілер мен құбылыстарды талдау, синтездеу, синтездеу жатады. Зерттеу əдістерінің екінші тобы бақылау, са- лыстыру, педагогикалық тəжірибені қамтиды. Олар бірге зерттелетін мə- селе туралы тұтас көзқарас қалыптастыру мүмкіндігін жəне мұғалім-зерт- теуші ұсынған инновациялардың тиімділігі мен тиімділігін қалыптасты- руға мүмкіндік береді, ал мұғалім ғылыми зерттеулердің теориялық негіз- дерін жəне тəжірибелік жұмыстарды білу керек:
келесі – оқу үрдісін бақылау жəне талдау;
педагогикалық фактілерді анықтау жəне жүйелеу;
олардың дамуындағы музыкалық құбылыстарды көру;
белгілі бір педагогикалық жағдайға музыкалық білім мен дағдылар- ды шығармашылық пайдалануға;
проблемалық музыкалық сабақтардың əдістемесін қолдану;
музыкалық-педагогикалық ықпал ету міндеттерін толық шешу үшін сабақта қосымша материалдарды қолдану;
өз жұмысының күтілетін нəтижелерін болжау;
оқушылардың музыкалық даму деңгейін болжау;
өзін-өзі тəрбиелеуге үнемі араласуға, тыңдауға жəне тəжірибе жи- нақтауға, музыкалық репертуарды жинауға, оқушылармен ауызша қарым- қатынас жасау дағдыларын жақсартуға.
Болашақ музыкалық мұғалімнің ғылыми-зерттеу қызметі шығарма- шылық əлеуетінің жəне жалпы адамның дамуының кəсіби деңгейін жо- ғарылатуға ықпал етеді. Мəселен, музыкалық педагогикалық қызметтің кейбір аспектілерін қарастыра отырып, біз мұғалімнің педагогикалық шеберлік деңгейін көр- сететін көптеген өзара байланысты элементтердің жиынтығын білдіреті- нін атап кеттік. Музыкалық-педагогикалық қызметтің негізгі сипаттамала- рының бірі оның шығармашылық сипаты. Музыкалық мұғалімнің жұмысындағы шығармашылық түрлер – оқу үдерісін басқару, сондай-ақ музыкалық сабақтарды ұйымдастырудың тиімді əдістерін меңгеру жəне дамыту, сондай-ақ жан-жақты дамып келе жатқан студенттік тұлғаны қалыптастыру бойынша ғылыми-зерттеу жұ- мыстары.