Жаратылыстану ғылымдары факультетінің деканы



Pdf көрінісі
бет17/53
Дата23.12.2021
өлшемі2,39 Mb.
#128439
1   ...   13   14   15   16   17   18   19   20   ...   53
Байланысты:
umkd (6)
9,10,11,12, 9,10,11,12, Документ, 199261009045638 (1) (копия), PhD докторантура институтыны? директоры (копия), PhD докторантура институтыны? директоры (копия), Badavamova, 17-18-19-20 (копия), Задачи экз. (копия), Задачи экз. (копия)
Л

.

Н



Гумилев

 

атындағы

 

Еуразия

 

ұлттық

 

университеті

 

Пəннің

 

оқу

-

əдістемелік

 

кешені

 

Басылым



алтыншы

 

 



ЕҰУ

 

Ф



 703-08-16. 

Пəннің


 

оқу


-

əдістемелік

 

кешені


Алтыншы


 

басылым


 

 

l – 



орбитальдың

 

пішінін



 

көрсететіндіктен

оның


 

əрбір


 

мəніне


 

белгілі


 

бір


 

пішін


 

сəйкес


 

келеді


.  

 



сфера


 

 





сфера

 

гантель



 

 





сфера



 

гантель


 

төрт


 

күлтегі


 

 







сфера


 

ганттель


 

күлте


 

күрделі


 

 

2. 



Орбиталь

 

квант



 

саны


  –  l 

бос


 

квант


 

санына


 

тəуелді


ол

 



электрондық

 

орбитальдарының



 

пішінін


 

анықтайды

Оныңмəні


 (7) 

формуламенанықталады

.  

   


l=[0, 1, 2 … (n-1)] 

   


l=o – s – 

орбиталь


 

   


l=1 – p – 

орбиталь


 

   


l=2 – d – 

орбиталь


 

   


l=3 – f – 

орбиталь


 

Бас


 

квант


 

санының


 

мəні


 

қанша


 

болса


 

оған


 

сəйкес


 

деңгейдегі

 

электрон


 

бұлттарының

 

пішіні


 

мен


 

деңгейшелер

 

санында


 

сонша


 

болады


.  

Бас


 

квант


 

саны


 

мен


 

орбитал


 

квант


 

санының


 

орамындағы

 

байланыс


 

оларға


 

сəйкес


 

келетін


 

деңгейлер

 

мен


 

деңгейшелер

.  

 

Орбитал



 

квант


 

саны


 – l 

l – 


аты

 

L – 



пішіні

 



1s 


0,1 

2s, 2p 



0,1,2 

3s, 3p, 3d 



1,2,3 

4s, 4p, 4d, 4f 



 

s – 


орбитал

 

шар



 

пішінді


; p – 

орбиталь


 

гантель


 

пішінді


; d – 

орбиталь


 

төрт


 

күлтелі


, f – 

орбиталь


 

күрделі


 

пішінді


Басквантсаны

 n=1 

болғанда


 

деңгейше


 

саны


 

біреу


 n=2 

болғанда


 

деңгейше


 

саны


 

екеу


Орбиталь


 

екі


 

түрлі


,  n=3 

болғанда


 

деңгейше


 

саны


 

үшеу


 

орбиталь


 

үш

 



түрлі

,  n=4 


орбиталь

 

болғанда



 

деңгейше


 

саны


 

төртеу


төрт


 

түрліболады

.  

3) 


Магнит

 

квант



 

саны


  -  m

е

 



орбиталдардың

 

кеңістікте



 

орналасу


 

бағытын


 

көрсетеді

Оның


 

мəні


m

e



 – [-l… o…+ l] 

 

 



(8) 

аралығында

 

өзгереді


Осыған


 

байланысты

 

магнит


 

квант


 

санының


 

мəні


.  

m

e



=2l+1  

 

 



(9) 

тең


бұл


 

сан


 

орбиталдардың

 

кеңістіктк



 

қанша


 

уақыт


 

орналасқанын

 

көрсетеді



.  

Орбиталь


 

квант


 

саны


  l=0 

болғанда


магнит


 

квант


 

саны


  m

e

  =  0 



болады

басқа



 

мəні


 

болу


 

мүмкін


 

емес


. ß

ғни


 S – 

орбиталь


 1-

ақ

 



ол

 

симметриялы



 

болуы


 

керек


 

яғни


 

шар


 

тəрізді


l=1 


болғанда

  m


e

  =-1,  0,  +1 

яғни

 

р



-

орбиталь


 

үшеу


ол

 



гантель

 

тəрізді



кеңістікте

 

Х



у

,  z 


осінің

 

бойымен



 

бағытталған

. l=2 

болғанда


 me=-2, -1, 0, +1, +2 

яғни


 d 

орбиталь


 

бесеу


 

олар


 

күлте


 

сияқты


, l=3 

болғанда


, m

e

= -3, -2, -1, 0, +1, +2, +3 



яғни

 f 


орбиталь

 

жетеу



.  


 

Л

.

Н



Гумилев

 

атындағы

 

Еуразия

 

ұлттық

 

университеті

 

Пəннің

 

оқу

-

əдістемелік

 

кешені

 

Басылым



алтыншы

 

 



ЕҰУ

 

Ф



 703-08-16. 

Пəннің


 

оқу


-

əдістемелік

 

кешені


Алтыншы


 

басылым


 

 

 



Орбиталь

 

квант



 

саны


 

мен


 

магнит


 

квант


 

санының


 

арасындағы

 

байланыс


 

жəне


 

орбитальдар

 

саны


.  

 



деңгейшелер

 

me – 



мəндер

 

å







-1, 0, +1 





-2, -1, 0, +1, +2 



-3, -2, -1, 0, +1, +2, +3 

 

m



s

  - 

спин

 

квант

 

саны

Жоғарыда



 

айтылған


 

квант


 

саны


  n,  l,  m

e

  – 



орбиталдың

 

энергиялық



 

қорын


пішінін


кеңістіктегі

 

бағытын


 

көрсетеді

Спин


 

квант


 

саны


  –  m

s

  - 



орбиталды

 

емес



осы


 

орбиталда

 

орналасқан



 

электронның

 

магнит


 

өрісін


 

сипаттайды

яғни


 

электрон


 

өз

 



осінен

 

қай



 

бағытта


 

айналатынын

 

көрсетеді



Олар


  

m

s



=-1/2, m

s

=+1/2 



болады

олардың



 

қосындысы

 0-

ге

 



тең

Бір



 

орбитальда

 

екі


 

электрон


 

болса


 

олардың


 

біреуі


 

өз

 



өсінен

 

оң



 

бағытта


 

екіншісі


 

сол


 

бағытта


 

айналып


 

қарама


-

қарсы


 

магний


 

өрісін


 

береді


жиынтық


 

магнит


 

өрісі


 0-

тең


 

болады


Электронның

 

спині


 

гарфикалық

 

түрде


 

стрелкамен

 

­¯

 



көрсетіледі



Электрондық



 

деңгей

 (

қабат

), 

электрондық

 

деңгейше

 (

қатпар

). 

Энергияның

 

минимальды

 

болу

 

принципі



Электрон

 

спині



Паули

 

принципі



Орбитальдар



деңгейлердің



деңгейшелердің

 

максимальдық

 

сыйымдылығы

.  

Элементтердің

 

қасиеттері



 

олардың


 

атом


 

радиусына

иондану


потенциал

электрон


 

электрон


 

қосып


 

алғыштығына

 

жəне


 

электр


 

терістілігіне

 

байланысты



.  



Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   13   14   15   16   17   18   19   20   ...   53




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет