Жаратылыстану ғылымдары факультетінің деканы

8 

Ф

Пəннің

оқу

əдістемелік

кешені

Алтыншы

басылым

l – 

пішінін

көрсететіндіктен

, 

оның

əрбір

мəніне

белгілі

бір

пішін

сəйкес

келеді

0 

сфера

0 

s 

p 

гантель

0 

2 

s 

d 

сфера

гантель

төрт

күлтегі

0 

2 

3 

p 

d 

сфера

ганттель

күлте

күрделі

2. 

квант

саны

бос

квант

санына

тəуелді

ол

орбитальдарының

пішінін

анықтайды

. 

Оныңмəні

формуламенанықталады

.  

орбиталь

орбиталь

орбиталь

орбиталь

Бас

квант

санының

мəні

қанша

болса

оған

сəйкес

деңгейдегі

электрон

бұлттарының

пішіні

мен

деңгейшелер

санында

сонша

болады

Бас

квант

саны

мен

орбитал

квант

санының

орамындағы

байланыс

оларға

сəйкес

келетін

деңгейлер

мен

деңгейшелер

.  

 

Орбитал

квант

саны

l – 

L – 

0 

1s 

2 

2s, 2p 

3 

3s, 3p, 3d 

4 

4s, 4p, 4d, 4f 

s – 

шар

пішінді

орбиталь

гантель

пішінді

орбиталь

төрт

күлтелі

орбиталь

күрделі

пішінді

Басквантсаны

 n=1 

болғанда

деңгейше

саны

біреу

болғанда

деңгейше

саны

екеу

Орбиталь

екі

түрлі

болғанда

деңгейше

саны

үшеу

орбиталь

үш

,  n=4 

болғанда

деңгейше

саны

төртеу

төрт

түрліболады

.  

3) 

квант

саны

е

кеңістікте

орналасу

бағытын

көрсетеді

. 

Оның

мəні

m

e

аралығында

өзгереді

Осыған

байланысты

магнит

квант

санының

мəні

m

e

тең

бұл

сан

орбиталдардың

кеңістіктк

қанша

уақыт

орналасқанын

көрсетеді

Орбиталь

квант

саны

болғанда

магнит

квант

саны

e

  =  0 

, 

басқа

мəні

болу

мүмкін

емес

ғни

орбиталь

ақ

симметриялы

болуы

керек

яғни

шар

тəрізді

l=1 

  m

  =-1,  0,  +1 

яғни

 

р

орбиталь

үшеу

ол

тəрізді

кеңістікте

Х

, 

,  z 

бойымен

бағытталған

. l=2 

болғанда

яғни

орбиталь

бесеу

олар

күлте

сияқты

болғанда

e

= -3, -2, -1, 0, +1, +2, +3 

 f 

жетеу

 

Л

.

Н

. 

Гумилев

 

атындағы

 

Еуразия

 

ұлттық

 

университеті

 

Пəннің

 

оқу

-

əдістемелік

 

кешені

 

Басылым

: 

алтыншы

 

 

9 

ЕҰУ

 

Ф

 703-08-16. 

Пəннің

 

оқу

-

əдістемелік

 

кешені

. 

Алтыншы

 

басылым

 

 

 

Орбиталь

 

квант

 

саны

 

мен

 

магнит

 

квант

 

санының

 

арасындағы

 

байланыс

 

жəне

 

орбитальдар

 

саны

.  

 

l 

деңгейшелер

 

me – 

мəндер

 

å

m 

0 

s 

0 

1 

1 

p 

-1, 0, +1 

3 

2 

d 

-2, -1, 0, +1, +2 

5 

3 

f 

-3, -2, -1, 0, +1, +2, +3 

7 

 

m

s

  - 

спин

 

квант

 

саны

. 

Жоғарыда

 

айтылған

 

квант

 

саны

  n,  l,  m

e

  – 

орбиталдың

 

энергиялық

 

қорын

, 

пішінін

, 

кеңістіктегі

 

бағытын

 

көрсетеді

. 

Спин

 

квант

 

саны

  –  m

s

  - 

орбиталды

 

емес

, 

осы

 

орбиталда

 

орналасқан

 

электронның

 

магнит

 

өрісін

 

сипаттайды

, 

яғни

 

электрон

 

өз

 

осінен

 

қай

 

бағытта

 

айналатынын

 

көрсетеді

. 

Олар

  

m

s

=-1/2, m

s

=+1/2 

болады

, 

олардың

 

қосындысы

 0-

ге

 

тең

. 

Бір

 

орбитальда

 

екі

 

электрон

 

болса

 

олардың

 

біреуі

 

өз

 

өсінен

 

оң

 

бағытта

 

екіншісі

 

сол

 

бағытта

 

айналып

 

қарама

-

қарсы

 

магний

 

өрісін

 

береді

, 

жиынтық

 

магнит

 

өрісі

 0-

тең

 

болады

. 

Электронның

 

спині

 

гарфикалық

 

түрде

 

стрелкамен

 

­¯

 

көрсетіледі

. 

Электрондық

 

деңгей

 (

қабат

), 

электрондық

 

деңгейше

 (

қатпар

). 

Энергияның

 

минимальды

 

болу

 

принципі

. 

Электрон

 

спині

. 

Паули

 

принципі

. 

Орбитальдар

, 

деңгейлердің

, 

деңгейшелердің

 

максимальдық

 

сыйымдылығы

.  

Элементтердің

 

қасиеттері

 

олардың

 

атом

 

радиусына

, 

иондану

, 

потенциал

, 

электрон

 

электрон

 

қосып

 

алғыштығына

 

жəне

 

электр

 

терістілігіне

 

байланысты

.  

жүктеу/скачать 2,39 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: